۱۴۰۰ اسفند ۱۹, پنجشنبه

آیا تحریم نفت و گاز روسیه ماشین جنگی دولت پوتین را از کار خواهد انداخت؟


درحالیکه تحریم های کشورهای غربی علیه روسیه به دلیل حمله نظامی این کشوربه  اوکراین بیش از پیش تشدید می‌شود، بهای حامل‌های انرژی در اروپا و آمریکای شمالی به شدت افزایش یافته است. به نظر می‌رسد شهروندان کشورهای غربی باید مستقیما در تامین بهای مقابله با جنگ در اوکراین مشارکت کنند.

جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا در زمان اعلام تحریم واردات نفت و گاز از روسیه گفت: «آزادی بهایی دارد.»

روسیه بزرگ‌ترین تامین کننده نفت و گاز اروپا است. ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا روزانه حدود یک میلیارد یورو بابت واردات انرژی به مسکو می‌پردازند. این مبلغ هنگفت، یکی از بزرگ‌ترین منابع درآمد دولت روسیه و طبیعتا تامین بودجه نظامی این کشور است.

در حالی که روسیه تحریم‌ها و مجازات‌های اقتصادی غرب را اعلان جنگ علیه خود توصیف کرده و اروپا را به توقف صادرات نفت و گاز تهدید می‌کند، شهروندان اروپایی، بیش از مردمان آمریکای شمالی، هزینه مقابل با حمله نظامی به اوکراین را در زندگی روزمره خود احساس می‌کنند.

افزایش شدید و کم سابقه بهای نفت و گاز، به سرعت باعث بالا رفتن رقم قبض‌های انرژی خانگی و صنعتی می‌شود. همزمان، قیمت سوخت در پمپ بنزین‌ها هزینه روزمره زندگی را افزایش می‌دهد. این مساله، در کنار نرخ بالای تورم دوران «احیای اقتصادیِ پساکووید» پیشاپیش بسیاری از اتحادیه‌های کارگری را به سمت چانه‌زنی دوباره با کارفرمایان برای افزایش حقوق سوق داده است.

برونو لومِر، وزیر دارایی فرانسه دو روز پیش از شهروندان این کشور خواست تا دست‌کم در کوتاه مدت در مصرف انرژی به شدت صرفه‌جویی کنند.

اتحادیه اروپا، اعلام کرده است در سال جاری واردات نفت و گاز از روسیه را دو سوم کاهش می‌دهد. این تصمیم یک روز پس از قطع کامل وارادت ایالات متحده و تصمیم بریتانیا برای پایان دادن به خرید نفت و گاز روسیه تا پایان سال جاری اعلام می‌شود.

آلمان سالانه ۴۲.۶ میلیارد مکعب از گاز طبیعی مورد نیاز خود را از روسیه وارد می‌کند. ایتالیا ۲۹.۲، بلاروس ۱۸.۸، ترکیه ۱۶.۲ ، هلند ۱۵.۷، مجارستان ‍۱۱.۶ و لهستان ۹.۶ میلیارد مکعب گاز از روسیه وارد می‌کنند. آلمان، ایتالیا، هلند، مجارستان و لهستان عضو اتحادیه اروپا هستند.

بروکسل همچنین طرحی را برای استقلال انرژی از روسیه تا سال ۲۰۳۰ آماده کرده است. تا آن زمان، امکان بازگشت دوباره ذغال سنگ برای به راه‌انداختن موتورهای برخی صنایع و همزمان توسعه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر آفتاب و باد، در دستور کار قرار دارد. با این حال چالش‌هایی پیش روی همین برنامه وجود دارد.

بازگشت ذغال سنگ، که در برنامه‌های آلمان و بلژیک پیش‌بینی شده است به معنای عقب‌نشینی از استانداردهای مقابله با گرمایش زمین است. افزایش بهره‌برداری از انرژی‌های طبیعی هم امری زمان‌بر است. کارشناسان می‌گویند در کوتاه مدت، اتحادیه اروپا باید واردات گاز به‌ویژه از قطر را افزایش دهد و میزان بیشتری گاز مایع از ایالات متحده آمریکا بخرد. این راه‌حل‌ها با توجه به مسافت زیاد و نبود خط لوله مستقیم انتقال گاز، هزینه‌ها را بیش از پیش افزایش خواهد داد.

با وجود افزایش بهای حامل‌های انرژی، به نظر می‌رسد افکار عمومی در غرب و به‌ویژه در اروپا برای مقابله با روسیه و ناکام گذاشتن برنامه کرملین برای اشغال اوکراین، دست‌کم در کوتاه مدت آماده است. کشورهای اروپایی که پس از جنگ جهانی دوم، به‌جز جنگ داخلی یوگسلاوی سابق در دهه ۱۹۹۰، تجربه‌ مخاصمه مسلحانه، آن هم در مقیاس بین‌المللی را نداشتند، هم‌اکنون اولویت خود را بر مقابله با توسعه‌طلبی پوتین قرار داده‌اند.

رئیس سازمان سیا روز سه‌شنبه در کنگره ایالات متحده آمریکا گفت ولادیمیر پوتین برای اشغال دو روزه کی‌یف برنامه‌ریزی کرده بود و انتظار چنین مقاومتی را از سوی اوکراینی‌ها نداشت.

تلفات انسانی بالا در کنار تحریم‌های همه‌جانبه قدرت‌های اقتصادی علیه روسیه و به ویژه کاهش شدید وارادات نفت و گاز از این کشور، می‌تواند مسکو را با چالش‌های جدی برای ادامه جنگ در اوکراین مواجه کند. با این حال، آنگونه که نهادهای اطلاعاتی و رهبران غربی می‌گویند، مساله اوکراین برای ولادیمیر پوتین یک جنگ عقیدتی است. امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه یکشنبه هفته گذشته و پس از مکالمه تلفنی با پوتین گفت رئیس جمهوری روسیه برای دستیابی به اهدافش در اوکراین، چه با جنگ و چه با مذاکره، به‌شدت مصمم است.