رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران طی سخنانی در مراسم بزرگداشت روز ملی صنعت و معدن که در مشهد برگزار شد، از کسری بودجه کشور، نرخ تورم بالا و بحران آب به عنوان سه چالش دولت نام برد و افزود که همیشه حرف از بخش خصوصی بوده اما در عمل هیچ اتفاقی رخ نداده است، در حالی که بدون حضور بخش خصوصی هیچ دولتی قادر به حل مشکلات کشور نخواهد بود.
شافعی خاطرنشان کرد که آمارها نشان می‌دهد طی ۱۰ سال گذشته با وجود برخورداری کشور از درآمدهای نجومی، رشد اقتصادی کشور صفر بوده است و امروز به شرایطی رسیده‌ایم که برای اولین مرتبه در طول این دوره نرخ استهلاک بالاتر از نرخ سرمایه‌گذاری ثابت بوده است.
رییس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه چرخه حرکت دنیا در توسعه اقتصادی تغییر کرده است، گفت که اگر به این مسائل توجه نشود، نمی‌توان از مشکلات رها شویم. زنجیره‌های ارزش جهانی به هم تنیده شده است و با کمال تاسف در پیوستگی به زنجیره ارزش جهانی عقب مانده‌ایم درحالی که باید وارد زنجیره اقتصاد جهانی شویم در غیر این صورت توسعه در کشور حاصل نخواهد شد.
شافعی اضافه کرد که شکاف تکنولوژیکی عمیقی بین ایران و جهان ایجاد شده است و در حال حاضر ایران استراتژی توسعه ندارد و انجام اقداماتی برای رسیدن به ثبات اقتصادی، مهار تورم، بودجه‌ریزی مناسب و پیوند سازمان یافته بخش خصوصی با دولت راه حل تغییر آینده نسبت به گذشته است.
سقوط رتبه تجارت ایران با چین به زیر پنج در خاورمیانه
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین نیزگفت که تا حدود ۷ تا ۸ سال پیش شریک اول تجاری چین در منطقه خاورمیانه و آسیای غربی بودیم، اما اکنون رتبه ایران در تجارت با پکن در منطقه از رتبه یک به زیر ۵ رسیده است.
حریری، پنج‌شنبه، ۱۷ آذر، در گفت‌وگو با خبرگزاری «ایلنا» به تاثیر تحریم‌ها در روابط تجاری ایران و چین اشاره کرد و اظهار داشت، «وقتی تحت تحریم هستیم در مذاکرات تجاری با طرف‌های چینی در “موضع ناچاری” هستیم. علاوه بر این بسیاری از شرکت‌های چینی که در صحنه بین‌المللی فعال هستند بنابر ملاحظات تحریمی به راحتی با ما کار نمی‌کنند.»
او تاکید کرد که تا چند سال پیش که ما شریک اول تجاری چین در منطقه بودیم، بیشترین سرمایه‌گذاری را هم چینی‌ها در ایران می‌کردند، اما وقتی جایگاه خود را از دست می‌دهیم و کشورهای سعودی، امارات، کویت، عراق و قطر انرژی بیشتری به چین می‌فروشند، محل امن‌تری برای سرمایه‌گذاری چین هستند.
معاهده ۲۵ ساله
ایران و چین در مارس گذشته سند برنامه همکاری موسوم به معاهده ۲۵ ساله فی مابین امضا کردند که طبق آن قرار بود پکن صدها میلیارد دلار در بخش‌های زیرساختی ایران سرمایه‌گذاری کند.
به‌رغم امضای این معاهده، اتاق بازرگانی ایران چندی پیش گزارش داد که صادرات نفتی ایران به چین در هفت ماه اول سال ۲۰۲۱ فقط ۱۱ میلیون دلار بوده که با کاهش ۹۹ درصدی مواجه شده است.
این کاهش چشمگیر در حالی است که چین، نفت ایران را با تخفیفی ۶ تا ۷ دلاری نسبت به نفت برنت خریداری می‌کند.
به گفته محمود خاقانی، کارشناس بین المللی حوزه انرژی، چین علی‌رغم امضاء سند همکاری راهبردی ۲۵ ساله با ایران تاکنون سرمایه‌گذاری عمده و چشمگیری در ایران نکرده است.
این کارشناس تاکید دارد که آنچه برای چین مهم است فقط رابطه با ایران به منظور تامین امنیت انرژی مورد نیاز خود با قیمت ارزان است.
پکن که بر اساس برآورد «موسسه تحقیقاتی نفتی ریفینیتو»، در ماه مارس تنها ۲۷ میلیون بشکه در ماه واردات داشته، بر اساس گزارش «رویترز» در اکتبر سال جاری این عدد را به ۴۱ میلیون بشکه در ماه افزایش داده است.
این رشد چشمگیر در میزان واردات نفت و کاهش چشمگیر در خرید نفت از ایران، سهم تهران از بازار چین را به کمتر از یک درصد کاهش داده است.
ایران در سال ۲۰۱۸ حدود ۹ میلیارد دلار نفت به چین فروخته است، چنانچه وضعیت فعلی ادامه پیدا کند، تهران در سال ۲۰۲۱، تنها قادر به فروش ۱۹ میلیون دلار نفت به چین خواهد بود.
