سخن روز
تاکنون هر زمان بحران اتمی و فشارهای جهانی بر روی رژیم تشدید میشد، خامنهای برای جلوگیری از روحیه باختگی نیروهایش بهصحنه میآمد و ضمن الدرم بلدرم میگفت: «آمریکا هیچ غلطی نمیتواند بکند!» (۱۹دی۹۶).
اما در حالیکه در دور هفتم مذاکرات وین، تنش میان رژیم و جامعهٔ جهانی بالا گرفته و حتی به سطح تهدیدات مستمر نظامی هم رسیده، طی مدت اخیر هیچ خبری از خامنهای نبود و نیست! حتی در نمایش دیدار با بهاصطلاح پرستاران که چند روز پیش و در اوج کشاکش و تنش بینالمللی رژیم برگزار شد، بسیاری انتظار داشتند خامنهای باز هم علیه جامعهٔ جهانی هارت و پورت کند، ولی خامنهای حتی اشارهیی هم به بحران اتمی نکرد. اکنون با انتشار خبر دو فقره عقبنشینی رژیم، راز خفقان گرفتن خامنهای آشکار میشود.
نخستین عقبنشینی در برابر آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. در حالیکه تا چند روز پیش رژیم اجازهٴ نصب دوربین نظارتی را در سایت تسا در کرج نمیداد، اکنون این اجازه را داده است. البته برای سرخ کردن صورت نظام با سیلی و حفظ نیروهای روحیه باختهاش مدعی میشود که چون آژانس حملهٔ قبلی به این سایت را محکوم کرده، رژیم «داوطلبانه» چنین اجازهای داده است! اما روشن است که بر اثر فشارهای سنگین سیاسی از اتفاقنظر کشورهای عضو شورای امنیت در اجلاس اخیر تا اجلاس کشورهای شورای همکاری خلیجفارس تا اجلاس اضطراری شورای حکام که قرار بود تا پیش از پایان سال میلادی برگزار شود و مواضع تند و قاطع گروسی مدیرکل آژانس که تاکنون سابقه نداشت، رژیم ناگزیر از این عقبنشینی شده است. روزنامه سپاه پاسداران (جوان ـ ۲۵آذر) با اشاره به کمر خم کردن رژیم زیر این فشارها مینویسد: «فشار چند بعدی غرب علیه نظام بهویژه طی ۴۸ساعت آنها تلاش میکنند با افزایش فشارهای متنوع ما را وادار به تغییر ریل کنند».
اما عقبنشینی مهمتر، کوتاهآمدن از خواست لغو تمامی تحریمهاست. در حالیکه تا چند روز پیش، از رئیسی تا امیر عبداللهیان و تا باقری و خطیبزاده تأکید میکردند که تا تمامی تحریمها لغو نشود، رژیم پای تعهدات برجامیاش نمیآید و با تأکید میگفتند «آمریکا باید تمام تحریمهای برجامی، غیرهستهیی و ترامپی را رفع کند» (غریبآبادی، سفیر پیشین رژیم در آژانس بینالمللی اتمی-۲۰فروردین۱۴۰۰)، اکنون وزیر خارجهٔ رژیم در تماس با دبیرکل سازمان ملل تنها بر «لغو کامل تحریمهای برجامی» تأکید میکند. لغو تحریمهای برجامی هم یعنی تنها لغو آن دست از تحریمها که دربارهٔ برنامهٔ هستهیی بوده و در توافق برجام تعلیق شده بود. در حالیکه بیش از ۷۰۰ تحریم بعد از برجام (در دوران ترامپ) و خارج از برنامهٔ هستهیی و بهخاطر تروریسم، نقض حقوقبشر و برنامهٔ موشکی رژیم اعمال شده و تعداد بسیار زیادی تحریمهای سنگین و همهجانبه نیز توسط کنگرهٔ آمریکا اعمال شده که تنها یک مورد آن، تحریم «کاتسا» بهخاطر گستردگی و شدت تأثیرگذاری، «مادر تحریمها» نامیده میشود. بنابراین حتی اگر آمریکا تحریمهای هستهیی را هم لغو کند، صدها تحریم سنگین غیربرجامی و تحریمهای مصوب کنگرهٔ آمریکا باقی میماند و راه نفسی برای رژیم باز نمیشود.
اما همین دو فقره عقبنشینی، از هماکنون یک تنش و کشمکش جدی درونی رژیم را باعث شده و نزدیکترین لایهها بهخود خامنهای هم با اعتراض میگویند: «مگر قرار نبود همه تحریمها لغو شود؟ پس چرا فقط به لغو تحریمهای برجامی تن دادید؟ و... توافق با آژانس درباره فعالیت دوباره دوربینهای نظارتی در سایت هستهیی کرج را میتوان امتیازی سؤالبرانگیز و نالازم خواند» (کیهان-۲۵ آذر).
افزون بر فشارهای خارجی، آنچه رژیم را ناگزیر از این عقبنشینیهای زبونانه کرده، شرایط انفجاری داخلی است که از قیام اصفهان تاکنون هر روز شعلههای رو به گسترش آن را در سراسر میهن، از حرکت سراسری معلمان تا اعتصاب کارگران و سایر اقشار بهجان آمده میتوان دید.
نکته مهم دیگر تشدید بحران درونی است، تا آنجا که همین دو فقره عقبنشینی، این بحران و جدال درونی رژیم را دامن زده است؛ جدالی که طرفین آن نه باند خامنهای و باند مغلوب (روحانی و ظریف) بلکه در درون بیت خامنهای قرار دارند و اثباتگر این حقیقت است که یکدست کردن نظام به قیمت جراحی بخش بزرگی از رژیم نه تنها بر بحرانهای درونی نقطهٔ پایان نگذاشته بلکه آن را به لایههای درونیتر نظام و هستهٔ سخت قدرت منتقل کرده و هر گونه تصمیم را برای ولیفقیه ارتجاع حتی دشوارتر از پیش کرده است.