۱۴۰۰ آذر ۲۴, چهارشنبه

نشست شورای امنیت درباره ایران؛ سه کشوراروپایی: برجام ممکن است «طی چند هفته» فرو بپاشد


شورای امنیت سازمان ملل روزسه شنبه درباره قطعنامه ۲۲۳۱و مسائل مرتبط با ایران تشکیل جلسه‌ داد.

نماینده دبیرکل سازمان ملل در این جلسه از ایران خواست که به نگرانی‌ها در خصوص برنامه هسته‌ای خود پاسخ دهد. او همچنین از کشورهای عضو و بخش خصوصی خواست با ایران تجارت داشته باشند و گفت که جایگزین واقعی برای اجرای برجام وجود ندارد.

نماینده دبیرکل سازمان ملل همچنین از ایران خواست که گام‌های غیرمنطبق با تعهدات هسته‌ای‌اش در برجام را «معکوس کند.»

نماینده سازمان ملل همچنین گفت این نهاد مشغول بررسی اطلاعات ارائه شده از سوی عربستان و اسرائيل است که می‌گویند موشک‌ها و پهپادهای ایرانی علیه آنها مورد استفاده قرار گرفته است.

او گفت، طبق برآوردهای ذخایر اورانیوم غنی‌شده ذخیره شده در ایران بسیار فراتر از سطح تعیین شده در برجام است.

لیندا توماس گرینفیلد گفت که «نمی‌توانیم بگذاریم ایران در مذاکرات وقت تلف کند و هم زمان برنامه هسته‌ای خود را گسترش بدهد» و «متاسفم بگویم» این دقیقا کاری است که ایران انجام می‌دهد.حقیقت ساده این است که همان‌طور که وزیر بلینکن تصریح کرده است، رژیم ایران تقریباً از مسیر خارج شده است. زمان کمی باقی مانده است، اما ادامه پیشرفت‌های هسته‌یی ایران و عدم اضطرار آنها در مذاکرات، مزایای عدم تکثیر را که با بازگشت متقابل به تبعیت کامل به برجام حاصل می‌شود، از بین می‌برد.

متأسفم که گزارش دهم این دقیقاً همان چیزی است که به‌نظر می‌رسد در مذاکرات برجام در وین اتفاق می‌افتد. ایران از سرگیری مذاکرات را با اقدامات تحریک‌آمیز هسته‌یی جدید استقبال کرد و در مذاکرات اقدام به اتخاذ مواضع مبهم، غیرواقعی، حداکثری و غیرسازنده در مورد موضوعات هسته‌یی و تحریمی پرداخت. ما در بهار امسال در شش دور مذاکرات پیشرفت قابل توجهی داشتیم و همه طرفها تصمیمات دشواری گرفتند. همان‌طور که همه اعضای ۱+۵ موافق هستند، نتیجه این مذاکرات تنها مبنای ممکن برای رسیدن به نتیجه [و توافق] است. اما اکنون ایران به‌دنبال گشودن مجدد این مصالحه‌های ا نجام شده است.

ادامه تشدید برنامه اتمی ایران با هدف اعلام شده آن برای بازگشت به تبعیت متقابل به برجام مغایر است. این تشدید برنامه اتمی سؤالاتی را در مورد نیات ایران ایجاد می‌کند، به‌ویژه با توجه به این‌که ایالات متحده تمایل خود را برای برداشتن همه تحریم‌های مغایر با برجام در چارچوب بازگشت متقابل به تبعیت را به‌وضوح اعلام کرده است.

بگذارید صریح بگویم: اقدامات ایران هیچ اهرمی در مذاکرات برای ایران تأمین نمی‌کند و تنها نگرانی ما را از فعالیت‌های ایران تشدید می‌کند.

در حالی که مذاکرات دیپلماتیک ادامه دارد، ما به کشورهای عضو اهمیت تداوم اجرای اقدامات تحریمی باقی مانده در ضمیمه B قطعنامه ۲۲۳۱ را یادآوری می‌کنیم.وی افزود: رژیم ایران باید بدون تأخیر بیش از این، همکاری لازم را برای حل نگرانی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در رابطه با مواد و فعالیت‌های هسته‌یی اعلام‌نشده احتمالی در ایران فراهم کند. ایران باید بیانیه مشترک مذاکره شده با مدیرکل گروسی در تهران در ۱۲سپتامبر را به‌طور کامل اجرا کند. علی‌رغم درخواست‌های واضح از سوی تمامی اعضای ۱+۵، این هنوز محقق نشده است.

روند دیپلماتیکی که در حال حاضر در جریان است، بهترین رویکرد برای محدود کردن برنامه هسته‌یی ایران و قرار دادن ما در مسیری است تا به طیف وسیعی از نگرانی‌هایی که ما و دیگران نسبت به فعالیت‌های ایران در منطقه و فراتر از آن داریم، رسیدگی کنیم.

نماینده آمریکا با تاکید بر این که ایران باید در میز مذاکرات جدیت نشان دهد، اضافه کرد که اقدام ایران در اشاعه موشکی و پهپادی باعث بی‌ثباتی در یمن و عراق شده و امینت دریانوردی را به خطر انداخته است.

بریتانیا، فرانسه، و آلمان نیز در بیانیه مشترکی گفتند که ایران به مدت دو سال گام‌های بی‌سابقه‌ا در زمینه هسته‌ای برداشتند و اخیرا نیز سرعت حساس‌ترین اقدامات ناقض برجام را تشدید کرده است.

این سه کشور با بیان این که همچنان به اجرای کامل برجام قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پایبند هستند، در این بیانیه گفتند که در دیپلماسی برای ایران باز است، اما ایران باید بین «فروپاشی برجام و یک توافق منصفانه و جامع که مردم و کشور ایران نفع می‌رساند» یکی را انتخاب کند. این بیانیه می‌گوید که ادامه تحریکات ایران به این معنی است که به سرعت «به مرحله‌‌ای می‌رسیم که پایان راه خواهد بود.»بریتانیا، آلمان و فرانسه هشدار دادند که اقدام‌های تحریک‌آمیز هسته‌ای ایران نتایج مورد نظر در احیای برجام را بی‌اثر می‌کند و مذاکرات وین را به شکست نزدیک می‌کند.

این سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای مشترک پیش از نشست شورای امنیت با اشاره به فاصله گرفتن ایران از تعهدات خود در برجام گفتند: «ادامه اقدام‌های تحریک‌آمیز هسته‌ای ایران به این معناست که ما داریم به سرعت به پایان راه می‌رسیم.»

این بیانیه افزود: «ایران از موارد مورد مصالحه که پس از هفته‌ها مذاکره پرچالش حاصل شده بود، عقب‌نشینی کرده و در همین حال، تقاضاهای حداکثری مطرح کرده است. به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران، به طور کامل برجام را بی‌اثر کند.»

بریتانیا، فرانسه و آلمان افزودند: «اکنون در دیپلماسی برای ایران باز است تا به توافق برسد. ایران باید بین شکست برجام و یک توافق منصفانه و جامع برای منافع مردم ایران، یکی را انتخاب کند.»

سه کشور اروپایی خاطرنشان کردند: «برنامه هسته‌ای ایران هرگز تا این حد پیشرفت نکرده بود. افزایش تنش‌های هسته‌ای، صلح و امنیت بین‌المللی و نظام منع گسترش سلاح‌های کشتار جمعی را تضعیف می‌کند.»

این بیانیه همچنین خاطرنشان کرد که در دوسال اخیر، جمهوری اسلامی علاوه بر اقدام‌های «بی‌سابقه» در نقض برجام، دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی اتمی را نیز به تاسیسات هسته‌ای خود محدودیت کرده و همین امر باعث شده جامعه جهانی از برنامه هسته‌ای ایران اطلاع کمتری داشته باشد.

پس از صدور این بیانیه، دبیرکل سازمان ملل متحد و معاون دبیرکل در امور سیاسی و تثبیت صلح‌، در نشست شورای امنیت برای بررسی دوازدهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا در خصوص برجام، از اقدامات ایران در نقض برجام ابراز تاسف کرده و خواهان بازگشت ایران به تعهدات برجامی خود شدند.نماینده بریتانیا در نشست شورای امنیت هشدار داد که درخواست‌های «حداکثری» ایران که «بسیاری از آنها فراتر از برجام است» و هم‌زمان گسترش فعالیت‌های هسته‌ای ایران و در پیش گرفتن این مسیر آن را مسئول فروپاشی برجام، نه طی چند ماه بلکه طی چند هفته، می‌کند و بحرانی را رقم خواهد زد که این نهاد باید به آن رسیدگی کند. نماینده بریتانیا اشاره کرد که اگر ایران غنی سازی بیشتری کند می‌تواند مواد لازم برای تولید چندین سلاح هسته‌ای داشته باشد.

نماینده فرانسه نیز درخواست‌های ایران در مذاکرات اخیر را حداکثری خواند و گفت ایران از مسائلی که پیشتر بر سر آنها مصالحه شده بود (در دولت روحانی) عقب نشینی کرده است. او گفت برنامه هسته‌ای ایران بیش از هر زمان دیگری پیش رفته است و ایران با آژانس همکاری ندارد. او گفت فرانسه خواستار همکاری کامل با آژانس است و نمی‌تواند تعهداتش در قطعنامه ۲۲۳۱ از جمله تعهدات مربوط به موشک‌های بالیستیک را نادیده بگیرد. نماینده فرانسه گفت این آخرین فرصت برای احیای برجام است در غیر اینصورت برجام ممکن است طی چند هفته و نه چند ماه، فرو بپاشد.سفیر فرانسه در سازمان ملل در گفت‌وگو باخبرنگاران با ادامه قرائت این بیانیه اظهار داشت، «ما داریم به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم» که با توجه به تشدید ( پیشرفت‌های) برنامه هسته‌ای ایران٬‌ این توافق به طور کامل در حال توخالی شدن است.

نیکولاس دو ریویِری که در کنار سفرای آلمان و بریتانیا صحبت می‌کرد، گفت٬ «ایران باید بین فروپاشی برجام و توافق عادلانه و جامع که نفع آن به مردم و کشور خواهد رسید، یکی را انتخاب کند. تداوم تشدید (پیشرفت برنامه) هسته‌ای ایران به این معنی است که ما به سرعت در حال رسیدن به پایان راه هستیم».

سفیر فرانسه اضافه کرد، برنامه هسته‌ای ایران تاکنون به اندازه امروز پیشرفت نکرده بود . این تشدید اقدامات هسته‌ای ایران صلح و امنیت جهانی و همچنین پیمان منع تکثیر تسلیحاتی را تضعیف می‌کند.نماینده اتحادیه اروپا نیز با اشاره به روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی گفت اتحادیه اروپا امیدوار است که با همکاری همه برجام برقرار شود و تعهدات آمریکا و ایران اجرا شود. او گفت به جز برجام جایگزین بهتری برای اطمینان یافتن از اینکه برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز است، وجود ندارد. او گفت اما با سرعت بخشیدن به برنامه هسته‌ای ایران، زمان زیادی باقی‌نمانده است و این اقدامات با برجام نیز تناقض دارد و هم نگرانی‌ها در مورد اشاعه تسلیحات را برانگیخته است. او همچنین عدم همکاری ایران با آژانس را نگران کننده خواند.

او با درخواست از همه طرف‌های مذاکرات احیای برجام برای انعطاف‌پذیری، خواستار پرهیز از اظهارنظرهایی شد که باعث تشدید نظامی در منطقه می‌شود.

نماینده روسیه نیز عمدتا به دفاع از جمهوری اسلامی ایران پرداخت و با انتقاد از برخی از مواضع کشورهای اروپایی گفت که روند مذاکرات وین آسان و کوتاه نیست. او گفت «منبع اصلی مشکلات امروز سیاست آمریکا بوده است و نه ایران.» او درباره اقدامات هسته‌ای ایران که کشورهای مختلف نسبت به آن ابراز نگرانی کرده‌اند، این اقدامات را یک «واکنش» از سوی ایران توصیف کرد.در همین حال، علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد ایران در وین روز سه‌شنبه گفته است: «آنچه مشخص است از نظر ما این است که هر تحریمی که مغایر با برجام است باید فورا برداشته شود خواه این تحریم‌ها در دوره اوباما اعمال شده باشد یا ترامپ یا بایدن، همه آنها باید برداشته شوند.»

این در حالی است که روز دوشنبه دیپلمات‌های بریتانیا، فرانسه و آلمان گفتند: « مواضع جدید ایران مغایر با توافق برجام یا فراتر از آن است و همین باعث می‌شود که وقت گران‌بها را از دست بدهیم.»

دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارشی به تاریخ ۸ دسامبر با بیان این که تلاش‌های ماه آوریل و ژوئن برای بازگشت آمریکا به برجام و معکوس کردن گام‌هایی که ایران برای کاهش تعهدات هسته‌ای خود در برجام برداشته است به نتیجه نرسید، ابراز امیدواری کرده بود که ادامه گفتگوها به «همکاری موثری» منجر شود.