دیپلماتهای ارشد تروئیکای اروپایی که برای مذاکره بمنظوراحیای توافق هستهای ۲۰۱۵ باایران موسوم به برجام دروین پایتخت اتریش حضوردارند، در بیانیهای مشترک اعلام کردند که باتوجه به پیشرفت سریع صنایع هستهای ایران،برجام بزودی «پوچ» میشود.
به گزارش خبرگزاری «رویترز»، دوشنبه ۱۳ دسامبر، دیپلماتهای سه کشور قدرتمند اروپا یعنی بریتانیا، فرانسه، و آلمان در بیانیه خود تصویری «بدبینانه» از احتمال احیای برجام ارائه دادند و گفتند: «تا این لحظه، ما هنوز نتوانستهایم به مذاکرات واقعی بپردازیم».
دیپلماتهای اروپایی افزودند: «ما مواضع جدید ایران را مغایر با برجام یا فراتر از آن میدانیم، و در بحث با آن زمان گرانبهایی را از دست می دهیم. زمان رو به اتمام است. بدون هیچ پیشرفتی در مذاکرات، و با نظر به پیشرفت سریع برنامه هستهای ایران، برجام به زودی پوچ میشود.»
به گفته این دیپلماتها، طی شش دور اول مذاکرات هستهای بین ماههای آوریل و ژوئن امسال، «پیشرفتهای چشمگیر»ی حاصل شد. اما پس از به ریاست جمهوری رسیدن ابراهیم رئیسی در ایران، مذاکرات رو به عقب حرکت کرده است.
یک مقام ارشد آمریکایی در این باره به «رویترز» گفت که در دور هفتم مذاکرات که ۲۹ نوامبر آغاز شد، رژیم ایران هرگونه مصالحهای که پیشاپیش کرده بود را رد کرد، امتیازاتی که دیگران داده بودند را «به جیب زد»، و خواستار امتیازات بیشتر شد.
علی باقریکنی، مذاکرهکننده ارشد ایران در وین، روز دوشنبه با رد پیشنویس دور ششم مذاکرات هستهای، گفت «اختلافات زیادی» در خصوص برنامه هستهای ایران در این پیشنویس وجود دارد، و تهران منتظر پیشنهادهای طرف مقابل است.
تروئیکای اروپایی در بیانیه خود تاکید کرد: «این ناامیدکننده است، زیرا طرح کلی یک توافق جامع و منصفانه که تمام تحریمهای مرتبط با برجام را حذف میکند، و در عین حال نگرانیهای ما درباره عدم اشاعه تسلیحات هستهای را برطرف میکند، آشکارا در دیدرس قرار دارد، و از تابستان گذشته چنین بوده است».هیات آمریکایی به سرپرستی رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، به شکل غیرمستقیم در این مذاکرات وین حضور دارد و مذاکرات با تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی ایران از طریق نمایندگان کشورهای عضو کمیسیون برجام انجام میشود.
نمایندگان کشورهای عضو کمیسیون برجام دوشنبه شب پس از نشستهای مختلفی که طی روز با تیم مذاکرهکننده ایران داشتند، نشستی با رابرت مالی و تیم مذاکرهکننده آمریکا در وین برگزار کردند که جزییات آن اعلام نشده است.
از سوی دیگر، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات هستهای وین، نیز دوشنبه شب این مذاکرات را «رو به جلو اما نهچندان سریع» توصیف کرد.
اولیانوف افزود که یکی از موضوعات حساس مطرح شده در مذاکرات وین مربوط به سانتریفیوژهای غنیسازی در سایتهای هستهای ایران است که این تنها یکی از دهها مسالهای است که باید حلوفصل شود.
علاوه بر هشدار دوشنبه شب مقامهای اروپایی به جمهوری اسلامی ایران درباره از دست رفتن زمان مفید برای احیای برجام، وزرای خارجه گروه هفت نیز روز یکشنبه در نشست خود در شهر لیورپول بریتانیا، به تهران هشدار دادند که ایران باید از تنشزایی هستهای بپرهیزد و از این فرصت، پیش از پایان آن، برای رسیدن به یک توافق استفاده کند.
مقامهای بریتانیا، به عنوان میزبان نشست گروه هفت نیز گفتند که مذاکرات وین، آخرین شانس جمهوری اسلامی برای انجام مذاکره با راهحلی جدی است و لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا، خاطرنشان کرد که جمهوری اسلامی اجازه ساخت بمب هستهای را نخواهد یافت.
پیش از این جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید، و لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، به ایران درباره شکست مذاکرات هشدار داده و گفتند دولت آمریکا بر این باور است که دیپلماسی بهترین راه در مواجهه با برنامه هستهای ایران است اما جو بایدن به تیم خود دستور داده است تا برای مسیرها و گزینههای دیگر در صورت شکست دیپلماسی آماده شوند.