انریکه مورا، مقام اتحادیه اروپا که ریاست مذاکرات هستهای برای احیای برجام را بر عهده دارد، از ادامه دور هفتم مذاکرات وین از روز پنجشنبه ۱۸ آذر خبر داد.
معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۱۷ آذر در توئیتی نوشت که هفتمین دور مذاکرات هستهای بین ایران و قدرتهای جهانی پس از رایزنیهای طرفهای مذاکره در پایتختهای خود، فردا (پنجشنبه) در وین ادامه خواهد یافت.
دیپلماتهای اروپایی پس از آنکه پیشنهادهای ارائهشده از سوی هیات اعزامی ایران در مذاکرات هفته گذشته را «زیادهخواهی» و «غیرقابل قبول» خواندند، از تهران خواستهاند تا با «پیشنهادهای واقعبینانه» به میز مذاکرات باز گردد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز چهارشنبه در واشینگتن به خبرنگاران گفت در مذاکرات گذشته، «برخی از مسائل حساسی که در زمینه بازگشت احتمالی به برجام پیش روی ما بود، حل شده یا در مسیر حلوفصل بود».
او افزود: «امیدوار بودیم ایرانیان که به وین باز میگردند، با تکیه بر پیشرفتهایی که در دورههای اول تا ششم حاصل شده بود، آماده کار بر روی موضوعات باقیمانده باشند». اما به گفته این سخنگو، چنین امری محقق نشد.
ند پرایس همچنین اعلام کرد که راب مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، برای هدایت هیات مذاکرهکننده ایالات متحده عازم وین خواهد شد.
او در عین حال، ابراز امیدواری کرد که دور جدید مذاکرات بهگونهای «متفاوت» رقم بخورد.
هیات ایرانی در دور هفتم مذاکرات هستهای که پس از پنج روز، ۱۲ آذر خاتمه یافت.
المیادین: ایران با پنج شرط به میز مذاکره باز میگردد
در همین حال، رسانههای داخل ایران شامگاه چهارشنبه گزارش دادند که شبکه «المیادین» به نقل از منابع آگاه اعلام کرده است هیات ایرانی در مذاکرات وین پنج شرط دارد.
بر این اساس، تهران در این دور از مذاکرات، علاوه بر «لغو کامل» تحریمهای واشینگتن و دریافت «ضمانت» از طرف آمریکایی، «جبران خسارتهای وارد شده به ایران» را شرط کرده است.
این در حالی است که در گزارش المیادین به چگونگی و نحوه جبران خسارتها اشارهای نشده است.
این گزارش افزوده که منابع ایرانی در عین حال به نتیجه رسیدن «سریع» مذاکرات را بعید دانسته و اظهارات اخیر وزیر خارجه انگلیس را یک پیام «تهدید غیرقابل قبول» خواندهاند.
بریتانیا روز چهارشنبه هشدار داد که مذاکرات کنونی «آخرین فرصت» برای بازگشت به برجام است. لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا گفت: «به ایرانیها قویا توصیه میکنم که به برجام بازگردند، چون ما برای جلوگیری از رسیدن ایران به سلاح اتمی مصمم به همکاری با متحدانمان هستیم».
روز سهشنبه نیز وزیر خارجه فرانسه گفته بود که جمهوری اسلامی با «وقتکشی» در مذاکرات هستهای، قصد دارد به ظرفیت دستیابی به سلاح هستهای نزدیکتر شود.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، هم پس از توقف این دور از مذاکرات اعلام کرده بود که آمریکا اجازه نخواهد داد ایران همزمان با «وقتکشی» در مذاکرات هستهای، به توسعه برنامه اتمی خود ادامه دهد و در صورت شکست دیپلماسی، واشینگتن گزینههای دیگر را دنبال خواهد کرد.
مذاکرات احیای برجام خرداد امسال پس از پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاستجمهوری ایران و در شرایطیکه حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از پیشنویس توافق تکمیل شده بود، پس از شش دور گفتوگو به درخواست تهران متوقف شد.
نشریه پولیتیکو مهرماه امسال در گزارشی با اشاره به اظهارات یک دیپلمات نوشت ایران در زمینه مذاکرات احیای توافق هستهای در وین پایتخت اتریش وقتکشی میکند و همزمان برنامه هستهای خود را توسعه میدهد تا ابزاری برای فشار در مذاکرات داشته باشد.
دولت جو بایدن که از ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ (یکم بهمن ۹۹) در آمریکا بر سر کار آمده است، بارها اعلام کرده که در صورت بازگشت ایران به تعهداتش در چارچوب برجام، آماده است که به این توافق بازگردد.
توافق وین در سال ۱۳۹۴ که به طور رسمی به عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شناخته میشود، قرار بود در ازای کاهش تحریمهای اقتصادی علیه ایران، برنامه هستهای تهران را مهار کند.
جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۹۸، یکسال پس از خروج آمریکا از برجام به تدریج از تعهداتش عدول کرده و غنیسازی را در سطح گستردهای افزایش داده است. تهران همچنین اجرای پروتکل الحاقی برای بازدید سرزده بازرسان آژانس از تاسیسات هستهای خود را از اسفند ۹۹ متوقف کرده است.
یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا روز ۱۳ آذر در جمع خبرنگاران گفته بود حتی چین و روسیه از اینکه ایران تا چه حد از پیشنهادهای خود در مذاکرات قبلی وین (شش دور نخست) عقبنشینی کرده است، شگفتزده شده و با نگرانی از خواستههای بعدی ایران در مذاکرات، وین را ترک کردهاند.
چین و روسیه از طرفهای باقیمانده در برجام به شمار میروند که در این سالها، عموما موضعی آسانگیرانهتر در قبال سیاستهای جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کردهاند.
از آنجا که ایران طی ماههای گذشته میزان و غلظت غنیسازی اورانیوم خود را به حد چشمگیری بالا برده است، برخی تحلیلگران را به این نتیجه رسانده که این یک “تاکتیک مذاکراتی” برای تحقق “خواستههای حداکثری” خود در مذاکرات وین میتواند باشد.
کشورهای غربی درباره جدی بودن ایران در مذاکرات تردید دارند و روسیه و چین به عنوان کشورهای متحد ایران هم در باره شروط جمهوری اسلامی ابراز نارضایتی کرده اند.
کشورهای اروپایی مذاکره کننده از جمله آلمان، پیشنهادهای ارائهشده از سوی ایران را “زیادهخواهی” و “غیرقابل قبول” دانستند و از ایران خواستند با “پیشنهادهای واقعبینانه” به میز مذاکرات باز گردد.