دولت جدید ایران با تاکید بر مصرف بیرویه مردم در استفاده از حاملهای انرژی اما با هدف تامین کسری عظیم ۳۰۷ هزارمیلیارد تومانی بودجه سال جاری، در صدد افزایش قیمت بنزین و گاز برای امسال یا سال آینده است.
سعید اوجی، وزیر نفت ایران با هشدار تبدیلشدن ایران به یک کشور واردکننده بنزین طی چند سال آینده، افزایش تقاضا و مصرف بیرویه مردم را دلیل کمبود این سوخت عنوان کرد.
اوجی که پیشتر از نیاز ۱۶۰ میلیارد دلاری برای سرمایهگذاری در طرحهای نفت و گاز ایران برای تامین نیازهای داخلی سخن گفته بود، بدون اشاره به دلایل کمبود منابع مالی و عدم سرمایهگذاری در زیرساختها، مردم را عامل شرایط کنونی دانست.
او گفته بود تولید بنزین در کشور ۱۰۶ میلیون لیتر در روز است و پیشبینی کرد که میزان مصرف به بیش از ۱۲۰ میلیون لیتر در روز رسیده است.
وی پیش از این هشدار داده بود که ایران در زمستان روزانه ۲۰۰ میلیون متر مکعب کسری گاز دارد. پس از این هشدار، دولت قیمت گاز برای مصرفکنندگان خانگی را به صورت پلیکانی افزایش داد.
ایران که دومین دارنده گاز جهان است، تابستانها به دلیل کمبود گاز نمیتواند خوراک نیروگاههای حرارتی تولید برق را تامین کند و مشکل تامین برق دارد. زمستانها هم به دلیل کسری گاز شهری مجبور است گاز صنایع را محدود و سهمیهبندی کند.
این در حالی است که قیمت انرژی در جهان افزایش یافته و کشورهای صادرکننده انرژی درآمدهای زیاد و سرمایهگذاریهای کلانی در زیرساختهای تولیدی خود انجام دادهاند.
هر چند طبق آمارهای رسمی، تقاضا برای انرژی در ایران از عرضه پیشی گرفته است اما مقامات حکومتی بهدلایل اصلی آشفتگی و کمبودها در بازار داخلی انرژی که کاهش شدید منابع ارزی در اثر تحریمها و سیاستهای جمهوری اسلامی است، اشاره نمیکنند.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که سیاستهای نادرست خارجی و رویکردهای ضد توسعهای مانند استفاده دولت از منابع طبیعی و خام نیز در شکلگیری شرایط کنونی نقش مهمی داشته است.
سرمایهگذاریهای مورد نیاز
بررسی کارشناسان نشان میدهد که تنها برای حفظ ظرفیت کنونی میدان پارس جنوبی باید حدود ۳۰ تا ۵۰ میلیارد دلار در این میدان سرمایهگذاری شود.
همچنین برای احداث یک نیروگاه جدید برقی در ایران ۳٫۵ میلیارد یورو بودجه نیاز است.
این در حالی است که براساس پیشبینی مرکز پژوهشهای مجلس ایران، بودجه سال جاری حدود ۳۰۷ هزار میلیارد تومان کسری غیرقابل تامین داشته و دولت عملا امکان سرمایهگذاری در این بخشها را ندارد.
در این شرایط دولت ابراهیم رئیسی سادهترین راه تامین کسری بودجه را افزایش قیمت حاملهای انرژی بهویژه بنزین میداند و اظهارات وزیر نفت آمادهسازی جامعه برای چنین اقداماتی پنداشته میشود.
گفتنی است که ایران در آبان سال ۹۸ شاهد بزرگترین اعتراضات سراسری پس از انقلاب بود که بهدلیل افزایش ناگهانی ۳ برابری قیمت بنزین با هدف جبران کسری بودجه دولت انجام پذیرفت و طی آن هزاران نفر کشته، زخمی و زندانی شدند.