۱۴۰۰ دی ۱۲, یکشنبه

اهداف احتمالی چین از راه‌اندازی کنسولگری در بندرعباس


شمار شهروندان چینی در ایران چند هزار نفر بیشتر نیست اما چین قصد دارد در مرکز استان هرمزگان کنسولگری تاسیس کند. ظاهرا این کار با برنامه‌های چین برای گسترش حضور و نفوذ خود در جنوب ایران بی‌ارتباط نیست.

هیئت وزیران دولت ابراهیم رئیسی در نشست هشتم دی ماه با پیشنهاد وزارت خارجه برای گشایش سرکنسولگری جمهوری خلق چین در بندرعباس موافقت کرد.

بر پایه شواهد و اظهارات برخی کارشناسان هدف چین از تاسیس کنسولگری در بندرعباس فقط ارائه خدمات کنسولی به شهروندان چینی شاغل در جنوب ایران نیست بلکه این کار بیشتر با برنامه‌های آینده این کشور برای گسترش حضور خود در این منطقه ارتباط دارد.

محمدحسین ملائک، سفیر سابق جمهوری اسلامی در پکن شنبه ۱۱ دی (اول ژانویه ۲۰۲۲) به خبرگزاری ایلنا گفت تعداد چینی‌ها در ایران بین پنج تا شش هزار نفر است.

سهم ناچیز ایران از گردشگران چینی

از تعداد چینی‌هایی که در مناطق جنوبی ایران کار و زندگی می‌کنند اطلاع دقیقی در دست نیست، اما به هر حال به نظر نمی‌رسد تعداد آنها از چهار تا پنج هزار نفر بیشتر باشد.

افزون بر این شمار گردشگران چینی که به ایران سفر می‌کنند نیز بسیار ناچیز است و استان‌های مورد توجه آنها نیز بیشتر اصفهان، فارس، یزد و تهران است.

بر پایه آماری که سفارت چین در تهران منتشر کرده در سال ۲۰۱۷ در مجموع ۷۰ هزار شهروند چینی اعم از فعال اقتصادی و گردشگر به ایران سفر کرده‌اند. در همان سال شمار گردشگران چینی که به سفر خارجی رفته‌اند به حدود ۱۳۰ میلیون نفر می‌رسد.

به این ترتیب چین برای ارائه خدمات کنسولی به شهروندان خود، دست‌کم در حال حاضر نیاز چندانی به تاسیس کنسولگری در ایران ندارد.

دو پیش‌زمینه گشایش کنسولگری در بندرعباس

اما دو رویداد مرتبط با هم انگیزه‌های احتمالی تاسیس کنسولگری در بندرعباس را آشکار می‌کند؛ نخست برنامه‌های چین برای گسترش تسلط خود بر راه‌های ارتباطی تجاری در سراسر جهان و دیگری توافق‌نامه همکاری‌های ۲۵ ساله با ایران.

مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین ۱۱ دی به ایلنا گفت: «طبق تفاهماتی که در سال ۲۰۱۶ در زمان سفر رئیس جمهور چین به ایران، با این کشور کردیم، یکی از تفاهمات ایجاد شهرک‌های صنعتی بود که عموما پیشنهاد ایران برای جانمایی شهرک‌های صنعتی مشترک بین ایران و چین در جاسک و نواحی جنوب شرقی کشور مانند مکران بوده است.»

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی بهمن ماه ۹۴ در دیدار با رئیس جمهوری چین، شی جین‌پینگ گفته بود: «دولت و ملت ایران همواره به دنبال گسترش روابط با کشورهای مستقل و قابل اطمینان همچون چین بوده و هستند و بر همین اساس، توافق رؤسای جمهوری ایران و چین برای یک روابط استراتژیک ۲۵ ساله، کاملاً درست و حکمت‌آمیز است.»

انتخاب بندرعباس، یک “اقدام تاکتیکی درست”

ایران تا کنون جزئیات این توافق‌نامه “حکمت‌آمیز” را به طور رسمی منتشر نکرده است. مطابق برخی گمانه‌زنی‌ها جمهوری اسلامی امتیازهای کم‌سابقه‌ای به چین داده که استفاده درازمدت از برخی بندرها و جزیره‌های مهم جنوب بخشی از آنهاست.

سفیر سابق جمهوری اسلامی در پکن می‌گوید چینی‌ها پیش‌بینی می‌کنند بتوانند سهم بزرگی در توسعه مناطقی مانند مکران و چابهار بر عهده بگیرند و شرکت‌های چینی زیادی در منطقه مستقر شوند و به همین دلیل تاسیس کنسولگری در بندرعباس “یک اقدام تکنیکی پیش‌بینی شده و درست است”.

به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، فن هونگدا، استاد دانشگاه موسسه خاورمیانه دانشگاه بین‌المللی شانگهای در توجیه انتخاب مکان کنسولگری چین می‌نویسد بندرعباس مهم‌ترین بندر ایران برای مبادلات تجاری است و علاوه بر آن مکان‌هایی که در آینده توسعه این کشور نقش دارند از جمله جزیره کیش، جزیره قشم، بندر جاسک، بندر چابهار و بسیاری دیگر در جنوب ایران واقع شده‌اند.

او افزود به همین دلیل لازم است چین توجهی بیشتر به جنوب ایران برای انجام مبادلات تجاری داشته باشد. البته رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین ادعا کرده گشایش کنسولگری در بندرعباس با فعالیت‌های تجاری “ارتباط خاصی” ندارد.