براساس جدیدترین گزارش سازمان شفافیت بینالملل درباره شاخص ادراک فساددرسال ۲۰۲۱،ایران یکی ازفاسدترین کشورها حتی در منطقه به شمار میرود.سازمان شفافیت بینالملل درتازهترین گزارش سالانه خود که روزسهشنبه پنجم بهمن منتشر شد، میگوید ایران درمیان۱۸۰کشورازلحاظ گستردگی فساد مالی، در جایگاه ۱۵۰ قرار گرفته است
.طبق این گزارش، ایران در میان ۱۸۰ کشور، از لحاظ گستردگی فساد مالی در جایگاه ۱۵۰ و همردیف با کشورهای گینه، گواتمالا و تاجیکستان قرار گرفته است.به این ترتیب وضعیت فساد مالی در ایران بدتر از وضعیت حاکم بر کشورهایی همچون اوگاندا، بنگلادش، موزامبیک و آنگولا است.
در میان کشورهای همسایه ایران و منطقه، تنها وضعیت کشورهای عراق، ترکمنستان، افغانستان، سوریه و یمن بدتر از ایران است.
در این منطقه، کشورهای امارات، قطر و اسرائیل از بهترین شرایط در کنترل فساد مالی برخوردار هستند. امارات با کسب ۶۹ امتیاز در رتبه ۲۴ قرار دارد.
وضعیت فساد در جمهوری اسلامی طی سالهای اخیر با شتاب قابل ملاحظهای وخیمتر شده است به گونهای که مثلا، ایران از لحاظ شاخص ادراک فساد نسبت به سال ۲۰۱۷ میلادی، ۲۰ پله تنزل پیدا کرده است. ایران در آن سال در رتبه ۱۳۰ قرار گرفته بود.
دانمارک؛ پاکترین کشور
در صدر این فهرست، دانمارک با کسب ۸۸ امتیاز به عنوان بهترین کشور دارای کمترین فساد معرفی شده است. کشورهای نیوزلند، فنلاند، سنگاپور و سوئد هم در رتبههای دوم تا پنجم قرار دارند.
کشور آلمان نیز با کسب ۸۰ امتیاز از مجموع ۱۰۰ امتیاز در رده دهم قرار دارد.
در انتهای این جدول، کشورهای سودان جنوبی، سومالی، سوریه و ونزوئلا دیده میشوند که وضعیت فساد مالی در آنها، وخیمتر از سایر کشورهای جهان است.
نحوه محاسبه فساد مالی
سازمان شفافیت بینالملل از سال ۲۰۰۴ به این سو، همه ساله گزارشی درباره فساد مالی در کشورهای مختلف جهان منتشر میکند.
ردهبندی کشورها از منظر فساد مالی بر اساس دادن امتیاز بین یک تا ۱۰۰ به کشورها است. در این بین کشوری که از امتیاز کمتری برخوردار باشد، از منظر مالی فاسدتر از کشورهایی است که امتیازات بیشتری کسب میکنند.
کشوری که کمتر از ۵۰ امتیاز کسب کند، بر اساس ارزیابی سازمان شفافیت بینالملل در شمار کشورهای فاسد قرار میگیرد.
تنها چند کشور انگشتشمار غیرآفریقایی مانند کره شمالی، ونزوئلا، ترکمنستان، عراق، افغانستان، سوریه، لبنان و یمن وضعیت بدتری از ایران دارند.
ایران از لحاظ گستردگی فساد مالی همتراز با گواتمالا، گینه و تاجیکستان است.
از لحاظ ردهبندی شاخص فساد، این نهاد بینالمللی به کشورها امتیازی از صفر تا ۱۰۰ میدهد و هر چه امتیاز بالاتر باشد، کشور از لحاظ شفافیت وضعیت بهتری دارد. امتیاز ایران ۲۵ است و در میان فاسدترین کشورها قرار دارد.
برای دومین سال پیاپی است که سازمان شفافیت بینالملل میگوید تغییرات مثبت چندانی در میزان شفافیت و مبارزه با فساد در جهان مشاهده نمیشود و ۱۳۱ کشور طی یک دهه گذشته موفقیتی در مبارزه با فساد نداشتهاند.
این گزارش به رابطه مستقیم فساد مالی و نقض حقوق بشر و دموکراسی اشاره کرده و میگوید بهبود وضعیت دموکراسی و حقوق بشر منجر به بهبود وضعیت فساد مالی در جهان خواهد شد.
این گزارش با اشاره به امتیازهای بالای کشورهایی نظیر دانمارک، فنلاند، نیوزیلند، نروژ، سنگاپور، سوئد و سوئیس از لحاظ شاخص فساد میگوید کشورهایی که دموکراسی در آنها در سطح بالایی است، موفقیت بیشتری در مبارزه با فساد داشتهاند.
بدترین کشورها از لحاظ فساد مالی به ترتیب سودان جنوبی، سوریه، سومالی، ونزوئلا، یمن و کره شمالی هستند.
این گزارش میافزاید ۶۸ درصد کشورها در سال گذشته میلادی از لحاظ شاخص فساد رتبه کمتر از ۵۰ دارند: از سال ۲۰۱۲ وضعیت ۲۵ کشور از لحاظ شاخص فساد رشد چشمگیری داشته، اما وضعیت ۲۳ کشور بدتر شده است.