علیرضا زاکانی شهردار تهران، در جلسه خود با اعضای شورای شهر، با اشاره به تغییر رویکرد سراهای محلات، به صراحت اعلام کرد: «الان ۳۴۷ سرای محله وجود دارد و براساس قاعده سال ۹۳، هفت گام تعریف کردیم که ببینیم چه چیزی داریم و این اقدامی که انجام دادیم برای شفافیت بود. میخواهیم سراهای محله تبدیل شوند به قرارگاههای محلی و بتوانند خدمت ویژه به شهروندان ارائه دهند».
شهردار تهران درباره جزئیات این «خدمات ویژه» و اینکه قرارگاههای محلی چه ماموریتی دارند و دقیقاً چهکاری قرار است انجام دهند، توضیح بیشتری نداد.
علیرضا زاکانی با اشاره به این که در حوزه مسائل ایمنی براساس روالی که از گذشته وجود داشته به عنوان قائم مقام وزیر کشور منصوب شده است، گفت: «مسایل را در حوزه ایمنی نیز پیگیری خواهیم کرد و الان دنبال این هستیم که جمع ظرفیتها برای تهران پای کار بیاید».
این در حالیست که پیشتر امین توکلیزاده معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران، گفته بود که قرارگاههای سپاه در محلات مستقر میشوند و نقش «کفالت اجتماعی» را بر عهده میگیرند.
سراهای محله در تهران، مراکزی هستند که با مدیریت محلی (شورایاران) اداره میشوند و فضاهایی را برای فعالیتهای آموزشی، فرهنگی، هنری و محلی در اختیار ساکنان محل قرار میدهند.
اطلاعات آماری شهرداری تهران نشان میدهد که سراهای محله در بیش از ۳۰۰ محله تهران تاسیس شدهاند و حالا در پی برنامهریزی جدید شهرداری قرار است این مراکز با عنوان «قرارگاه اجتماعی» در اختیار نیروهای سپاه و بسیج قرار گیرند.
به گزارش رسانه های ایران، علیرضا زاکانی شهرداری را «محور قرارگاه اجتماعی» توصیف کرد و گفت: «امروز همه پای کار قرار دارند که از آن جمله میتوان به دادستانی، ناجا، ستاد مبارزه با مواد مخدر، استانداری، کمیته امداد و فرمانداری اشاره کرد».
علیرضا زاکانی بودجه شهرداری تهران برای اجرای طرح ها در سال ۱۴۰۱ را دو هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده و از مجموع اظهارات وی، به نظر می رسد که بخش زیادی از این بودجه صرف استقرار سپاه و بسیج در تهران میشود. با این حال زاکانی مدعی است که این اقدامها «اصلاحی» هستند و طرحهای او به «رضایتمندی در هرم اجتماعی» منجر خواهند شد.
با توجه به برنامهها و عملکرد علیرضا زاکانی شهردار تهران، به نظر می رسد که سپاه و بسیج با همکاری مدیریت شهری و تحت عنوان «مبارزه با آسیبهای اجتماعی» در حال به دست گرفتن کنترل امور شهر تهران هستند.
در همین حال، چند روزی است که بخشنامه تازهای درباره سراهای محله در شهر تهران در فضای مجازی دست به دست میشود؛ بخشنامهای که در ابتدای آن نوشته شده «با توجه به شیوع ویروس کرونا در سطح شهر و لزوم بازنگری در عملکرد و فعالیت سرای محلات شهر تهران و برگشت آنها به چرخه فعالیتهای مشارکت محور و آموزشی، خواهشمند است دستور فرمایید از تاریخ ابلاغ این نامه تا اطلاع ثانوی، از انعقاد هرگونه قرارداد جدید تحت هر عنوان و فعالیتی در زیرساختهای سرای محلات هر منطقه اکیدا جلوگیری شود».
این بخشنامه با واکنش اعضای شورای شهر تهران از جمله ناصر امانی و احمد علوی روبرو شد که در تذکری تاکید کردند که هر تصمیمی درباره سرای محلات باید مصوبه شورای شهر داشته باشد.
لایحه تشکیل سرای محلات در انتهای سال ۸۸ به شورا آمد و با مخالفتهایی روبهرو شد، اما در نهایت سرای محلات پذیرفته شده و براساس آخرین آمار تاکنون حدود ۳۴۷ سرای محله در محلات تهران ایجاد شده و فعالیت میکنند. سرای محلات یکی از زیرمجموعههای ستاد مدیریت محله است و کمک به ارتقای سلامت شهروندان، افزایش مشارکت اجتماعی در محلات، ایجاد بستر برای فعالیت سازمانهای مردم نهاد و تلاش در جهت احیا و برجسته کردن هویت و جایگاه محله از جمله اهدافی است که برای آن تعریف شده بود.