شواهد زیادی مبنی بر شکست دیپلماسی آمریکا در مسیر جلوگیری ایران از دستیابی به سلاح هسته‌ای وجود دارد.همین امرباعث شده تا جوبایدن،رئیس‌جمهوری آمریکا وتیم او به دنبال راه‌های دیگری باشند.
مجله آمریکایی «نیویورکر» در یک تحلیل مفصل که بر اساس چند مصاحبه رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، کارشناسان اشاعه هسته‌ای، مقامات اسرائیلی و منابع دیگر منتشر کرده، نتیجه‌گیری کرده است که دولت آمریکا در حال بررسی تغییر رویکرد خود در قبال تهران است. به‌ویژه این‌که مسیر دیپلماسی و هشت دور مذاکرات هسته‌ای که از آوریل سال ۲۰۲۰ آغاز شد، مقامات ایران را از ادامه فعالیت‌های شتابان خود در پرونده هسته‌ای این کشور منصرف نکرده است.
به گفته افراد مصاحبه‌شونده در این تحلیل، آن‌ها در مقابله با ایران، در شرایط مناسبی قرار ندارند. چرا که نمی‌دانند چه کنند.
«بازی با آتش»
رابرت مالی در اظهارات خود، آنچه را که «دیپلماسی عجیب» بین طرف‌های شرکت‌کننده در مذاکرات وین خواند، یک نیاز بسیار فوری، به ویژه پس از ماه نوامبر گذاشته دانست و گفت: «ما مشاهده کردیم برنامه هسته‌ای ایران در حال توسعه است و دیدیم که تهران در فعالیت‌های منطقه‌ای خود خصومت بیشتری می‌ورزد.»
او درباره مقامات ایران نیز افزود: «آن‌ها در حساب و کتاب اشتباه کرده و با آتش بازی می‌کنند.»
مالی به مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موسوم به «برجام» نیز اشاره کرد و در این زمینه عنوان کرد: «در شش دور ابتدایی مذاکرات وین، پیشرفت واقعی حاصل شد… این مذاکرات در ماه ژوئن، یک بسته هسته‌ای پیشنهاد داد که شامل پایان‌دادن به اکثر تحریم‌هایی بود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا وضع کرده بود. در آن زمان همگی از جمله اروپایی‌ها، روسیه، چین و حتی تیم مذاکره‌کننده ایران احساسی مشترک داشتند که می‌توان در آینده به توافق رسید. زیرا همه طرف‌های مشارکت‌کننده حاضر بودند در این راستا از امتیازاتی دست بکشند.»
«عبور از خط قرمزها»
با انتخاب ابراهیم رئیسی، به‌عنوان رئیس‌جمهوری ایران و توقف این مذاکرات در ژوئن گذشته، همه چیز تغییر کرد و دور هشتم مذاکرات تا ۲۹ نوامبر سال ۲۰۲۱ آغاز نشد.
مالی در این زمینه گفت: «برنامه هسته‌ای ایران در پایان ماه نوامبر، تمام خط‌قرمزهای برجام را گذرانده بود.»
به گفته مالی، با نقض تعهدات برجامی، ایران به سویی رفت که می‌خواست آن‌دسته از مفاد برجام مبنی بر محدودیت‌های «اشاعه هسته‌ای» را زیر پاگذاشته و دور بزند.
«احیای یک مرده»
رابرت مالی خبر داد که به‌زودی، تلاش برای احیای برجام مانند تلاش برای احیای یک مُرده خواهد بود. او در این زمینه تصریح کرد: «با توافقی بدتر از آنچه که در سال ۲۰۱۵ منعقد شد، موافقت نمی‌کنیم. زیرا ایران برنامه هسته‌ای خود را توسعه بخشیده است.»
او به مقابله با ایران نیز اشاره کرد و گفت: «ممکن است آمریکا و متحدان این کشور، مجبور شوند با برنامه هسته‌ای لجام‌گسیخته ایران مقابله کنند.»
افزایش سرعت برنامه اتمی ایران به‌‌رغم مذاکرات وین
زوهر پالتی، مدیر سابق اطلاعات «موساد» که هم‌اکنون در وزارت دفاع این کشور مشغول به کار است، می‌گوید که اسرائیل از توسعه برنامه هسته‌ای ایران آگاه است.
او با اشاره به افزایش سرعت برنامه هسته‌ای ایران به‌‌رغم مذاکرات وین عنوان کرد: «نمی‌خواهیم به مرحله‌ای برسیم که از خودمان بپرسیم: چگونه به ایران اجازه داده شد که اورانیوم را تا ۹۰ درصد غنی‌سازی کند؟»
یک مقام ارشد دولت آمریکا نیز هشدار داد که تهران به ساخت بمب اتم نزدیک شده است. او گفت، فاصله این کشور با سلاح هسته‌ای، از یک سال به سه هفته کاهش یافته است. به گفته او، این سه هفته: «مدت زمان بسیار کمی بوده و غیر قابل قبول است.»
او در این زمینه افزود: «آن‌ها هر روز سانتریفیوژها را می‌چرخانند و اورانیوم را ذخیره می‌کنند.»
دولت آمریکا در مقابل این واقعیت و در صورت شکست مذاکرات وین، چاره‌ای جز بررسی راه‌های جایگزین ندارد. این راه‌های جایگزین ممکن است شامل وضع تحریم‌های شدیدتر و یا اقدامات دردناک دیگری باشد.
شایان ذکر است که مذاکرات هسته‌ای پس از هفت دور که منجر به تفاهم در برخی مسائل شد، در ماه دسامبر از سرگرفته شد. اما هنوز بسیاری از موضوعات پیچیده، حل‌نشده باقی مانده است.
این مذاکرات که به دلیل تعطیلات سال نو متوقف شده بود، دوشنبه ۳ ژانویه از سرگرفته خواهد شد. تیم مذاکره‌کننده ایران در این مذاکرات تأکید کرده است که بر لغو تحریم‌های آمریکا و تعهدات برجامی این کشور متمرکز خواهد بود.
