۱۳۹۹ اردیبهشت ۱۳, شنبه

"هشدار نسبت به وضعیت روزنامه‌نگاران ایرانی پناهجو در ترکیه"


سایت رادیو آلمان(فارسی) ۱۲/۲/۹۹ : « سازمان گزارشگران بدون مرز از اداره مهاجرت ترکیه و سازمان ملل خواسته ضمن تضمین امنیت ۱۲روزنامه نگار ایرانی پناهجو، به آنها کمک کنند تا در کشوری امن اقامت بگیرند. این افراد با تهدیدهای سپاه و نیروهای امنیتی روبرو هستند.
گزارشگران بدون مرز می گوید شرایط امنیتی روزنامه نگاران پناهجوی ایرانی در ترکیه نگران کننده است. این سازمان در اطلاعیه ای با اشاره به تاخیر بررسی پرونده روزنامه نگاران ایرانی، از تهدید های جمهوری اسلامی یاد می کند: «این ۱۲ روزنامه نگار و شهروند-خبرنگار هم اکنون در شرایطی بسیار دشوار بسر می برند. نزدیک به مرزهای ایران خود و خانواده هایشان قربانی آزارگری نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی هستند. افزون براین اداره مهاجرت ترکیه از ارائه همیاری بایسته به آن ها برای درخواست و استقرار در کشوری امن رویگردانی می کند.»
تاخیر در رسیدگی به پرونده های متقاضیان در ترکیه، ناشی از یک تغییر قانونی در سال ۲۰۱۸ است. تا سپتامبر این سال، پناهجویان درخواست خود را به کمیساریای عالی سازمان ملل ارائه می کردند اما پس از آن، این فرایند به اداره مهاجرت و پلیس ترکیه محول شد. پناهجویان ایرانی شکایت می کنند که روند کاغذبازی و رسیدگی ها بسیار کند و فرسایشی است. شماری به دلیل طول کشیدن بررسی ها، فرصت رفتن به آمریکا را از دست داده اند؛ زیرا با وجود دریافت پاسخ مثبت در دوران اوباما، با محدودیت های مهاجرتی دولت ترامپ روبرو شده و مجبور شدند در ترکیه بمانند.  این سازمان یادآوری می کند که پناهجویان یاد شده، علاوه بر بلاتکلیفی و طولانی شدن روند بررسی تقاضاها، با تهدید های سپاه پاسداران روبرو شده اند؛ تهدیدی که شامل خانواده های آنها در ایران نیز شده است. این در حالی است که ربایش یا ترور پناهجویان ایرانی در ترکیه سابقه دارد.
آبان ۹۸ و در آخرین مورد، مسعود مولوی وردنجانی مدیر کانال تلگرامی "جعبه سیاه" با شلیک چند گلوله در یکی از خیابان های استانبول کشته شد. او که قبلا با نهادهای امنیتی و سپاه کار می کرد، از یک سال قبل در ترکیه به سر می برد و درباره فساد و اختلاس مسئولان جمهوری اسلامی افشاگری می کرد. رویترز به تازگی گزارش داده که دو دیپلمات ایرانی مقیم ترکیه در این ترور دست داشته اند.  شراگیم زند، روزنامه نگاری که در سال ۹۳ و پس از تهدید به بازداشت از ایران خارج شده، در نامه ای به گزارشگران بدون مرز در توضیح شرایطش نوشته است: «من همیشه توسط رژیم ایران در ترکیه تهدید شده ام. در این مدت در سایه ترس زندگی کرده ام اما تهدیدهای رژیم به تازگی بیشتر شده است. این روزها آنها تهدید به قتل می کنند و من کمتر از خانه خارج می شوم.»
آرش شعاع شرق، مدیر مسئول سایت گیلان نو، یکی از نمونه های ربایش در ترکیه بوده است. او به اتهام "نشر اکاذیب و انتشار بدون مجوز نشریه" به شلاق محکوم شده و به دلیل فشارهای قضایی به ترکیه آمده بود. گزارشگران بدون مرز می نویسد او را در فوریه ۲۰۱۸ در شهر وان از مقابل خانه اش ربودند و بعد از ۲۵ روز به زندانی در ایران بردند.
در اطلاعیه گزارشگران بدون مرز از قول یکی از نزیدکان شعاع شرق آمده است: «مردان مسلحی که خود را پلیس معرفی کرده بودند، او را در برابر خانه اش دستبند زدند و با چشم بند سوار ماشین کردند. وی را در پارکینگی زیرزمینی که در آن سه سلول بود از خودرو پیاده کردند و همانجا زندانی کردند. به مدت چندین روز در آنجا از سوی یکی از ربایندگان که فارسی صحبت می کرد، بازجویی شد. پس از چند روز به او گفتند چون ماموران جمهوری اسلامی می خواسته اند او را بربایند، وی را به اینجا آورده اند. اما در بازجویی ها بیشتر درباره فعالیت ها و خانواده اش در ایران می پرسیدند. در یکی از همین بازجویی ها به او می گویند که در وان در خطر است و باید به آنکار برود و اگر قول همکاری با پلیس ترکیه را بدهد او را به آنکار می برند و امکانات لازم را در اختیارش قرار می دهند. آرش این پیشنهاد را رد می کند. و ۲۵ روز پس از ربودن اش او را به بهانه انتقال به آنکار به ایران و به دست سپاه پاسداران می دهند. نوع عملیات نشان گر دست داشتن نیروهای امنیتی ایران در این ربودن است.»
علیرضا روشن، عضو تحریریه سایت "مجذوبان نور" نیز که پس از بازداشت تعدادی از همکارانش با همسر و فرزندش به ترکیه پناهنده شده گفته است: «اداره مهاجرت همه کارها را متوقف کرده و کمیساریای عالی پناهندگی هم ناتوان است.» روزنامه نگار دیگری که نامش محفوظ مانده و پنج سال قبل به ترکیه آمده، گفته است: ««پس از تایید پناهندگی ام از سوی سازمان ملل در مرحله تعیین کشور قرار شد به امریکا بروم، ولی در سال ۲۰۱۷ برنامه پذیرش پناهنده ها در امریکا با تصمیم دولت دونالد ترامپ متوقف شد و من در اینجا ماندگار شدم.» این روزنامه نگاران گفته اند که انتظار و بلاتکلیفی در سایه تهدیدهای امنیتی، با خطرات ابتلا به کرونا آزار دهنده تر از همیشه شده است.  رضا معینی، مسئول بخش افغانستان و ایران در سازمان گزارشگران بدون مرز، از ترکیه و کمیساریای سازمان ملل خواسته که روند پناهندگی متقاضیان را تسهیل و تسریع کنند و سازوکاری فوری بیابند تا آنها به کشورهای امن منتقل شوند. ».