اغلب کارگران در ایران پیش از شیوع کرونا هم روزگار پرمشقتی داشتند که اکنون با رکود اقتصادی و تورم مشقت‌بارتر هم شده است. بحران اقتصادی که با شیوع کرونا عمیق‌تر شده فشار زیادی بر کارگران و خانواده آنها تحمیل کرده است.
در آستانه اول ماه، مه که امسال مصادف با ۱۲ اردیبهشت است، گزارش‌های زیادی از تعدیل نیروی کار در واحدهای تولیدی، اخراج کارگران و به تعویق افتادن پرداخت حقوق آنها در رسانه‌های ایران منتشر شده که بیانگر اسف‌بارتر شدن وضعیت قشرهایی است که در شرایط عادی نیز برای تامین نیارهای ابتدایی دچار دردسر هستند.
خبرگزاری کار ایران (ایلنا) در آستانه روز جهانی کارگر گزارشی درباره وضعیت کارگران بیکار شده کارخانه قند فسا منتشر کرده که می‌تواند یکی از هزاران نمونه در جمهوری اسلامی ارزیابی شود.
بنابر این گزارش مشکلات این کارخانه سابقه‌دار است و در سال گذشته به برگزاری بیش از ۱۰ تجمع اعتراضی کارگران برای دریافت حقوق معوقه خود منجر شد.
به نوشته ایلنا بازداشت مدیرعامل کارخانه قند فسا نیز دردی از گارگران دوا نکرد و اکنون در حالی که مسئولان در تدارک برگزاری مراسم روز کارگر هستند حدود ۳۰۰ شاغل این واحد تولیدی همچنان با معضل مطالبات معوق روبرو هستند.
هادی محدود، عضو شورای کارگری کارخانه قند فسا می‌گوید بسیاری از کارگران از هفت ماه پیش حقوق خود را دریافت نکرده‌اند و دو بار بازداشت مدیرعامل هم فایده‌ای به حال آنها نداشته است. او افزود مسئولان کارخانه با فروش مقداری آهن‌آلات و میوه درختان پرتقال محوطه این واحد تولیدی فقط توانسته‌اند حقوق آبان ماه برخی از شاغلان را پرداخت کنند.
زباله‌گردی کارگران بیکار شده
این فعال کارگری با اشاره به بیکاری و خانه‌نشینی اغلب کارگران کارخانه قند فسا به ایلنا گفت: «این افراد تنها با پول یارانه امور خود و خانواده را می‌گذرانند، این در حالی‌ست که بعضی از کارگران هم برای کسب درآمد به کارهایی مانند زباله‌گردی و خرید و فروش پلاستیک کهنه و مواد ضایعاتی روی آورده‌اند.»
مالک اصلی کارخانه قند فسا وزارت دفاع است و این واحد تولیدی در جریان آنچه خصوصی‌سازی عنوان می‌شود به طور مشروط واگذار شده است. حسن آرگیو، فرماندار فسا می‌گوید مالک جدید از حوزه‌ای دیگر و از ساختمان‌سازی وارد کار تولید قند و شکر شده “که همین نداشتن تخصص مشکلاتی برای این مجموعه و کارگران ایجاد کرد”.
واگذاری شرکت‌ها و کارخانه‌ها براساس اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی و کاستی‌ها و پیامدهای زیبانبار نحوه اجرای آن موضوعی است که در بیانیه جبهه ملی ایران به مناسبت روز جهانی کارگر نیز به آن اشاره شده است.
انتقاد جبهه ملی از خصولتی‌سازی
در این بیانیه تاکید شده که مسئولان “خصوصی‌سازی را تبدیل به خصولتی‌سازی کرده” و به همین بهانه، بندی از همین اصل را که اذعان می‌کند بایستی پنج درصد سهام کارخانه‌ها و شرکت‌ها برای افزایش انگیزه به کار و تولید، کیفیت و امنیت شغلی به کارگران ارائه شود را حذف کردند.
جبهه ملی در بیانیه خود که ۱۱ اردیبهشت منتشر شد می‌گوید در وضعیتی که تمامی حوزه‌ها در سطح “شرایط بحران” طبقه‌بندی می‌شود قشرهای مختلف مردم و به ویژه کارگران، همزمان با بحران شیوع کرونا و فراگیری بیماری کووید- ۱۹، فشار سنگین و شدید اقتصادی را تحمل می‌کنند اما “سیاست کارگشا و موثری برای حل بنیادین این مشکلات از سوی زمامداران به چشم نمی‌خورد”.
“حاکمیت بی‌خبر از درد و رنج کارگران”
این تشکل سیاسی با اشاره به تعیین حداقل دستمزد کارگران در هفته‌های اخیر که به باور اغلب کارشناسان و فعالان صنفی کفاف تامین حداقل هزینه‌ها را هم نمی‌دهد، خاطر نشان کرده که این مسئله نشان داد “حاکمیت درد و رنج جامعه کارگری را نمی‌داند و یا نمی‌خواهد که آن را درک کند”.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «با سیاست‌های پر از اشتباه و ندانم‌کاری‌های حاکمیت جمهوری اسلامی، هر روز خط فقر جمع گسترده‌تری را در زیر خود جای می‌دهد و برخی بی‌شرمانه با استفاده از رانت‌ها، رابطه‌ها و بهره‌گیری از عناوین گوناگون سرمایه اقتصادی و اجتماعی جامعه را به یغما می‌برند و از مردم می‌خواهند که “این شرایط” را تحمل کنند!»
بحران بیکاری، رکود اقتصادی و افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها که پیش از تائید رسمی شیوع ویروس کرونا در ایران هم شدت گرفته بود، اکنون در سر تا سر ایران، قشرهای آسیب‌پذیر را بیش از پیش تحت فشار گذاشته و در بخش‌هایی نظیر مناطق شرقی ایران که سابقه محرومیت در آنها طولانی است این فشارها بیشتر شده است.
۷۴ درصد زیر خط فقر امنیت غذایی
علیم یارمحمدی، نماینده زاهدان در مجلس شورای اسلامی پنجم اردیبهشت به ایلنا گفته بود: «با توجه به اینکه مردم استان سیستان و بلوچستان حدود ۷۴ درصد زیر خط فقر امنیت غذایی هستند و شغل ثابتی ندارند، اغلب به صورت روزانه فعالیت می‌کنند و روزمزد هستند بر همین اساس با اوج گرفتن کرونا نیز این مردم دست از فعالیت نکشیدند و نگرانی ما و سایر مسئولان نیز به همین خاطر بود.»
کانون نویسندگان ایران نیز در بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی کارگر با اشاره به افزایش برخورد انتظامی و قضائی با کارگران و حامیان آنها در یک سال گذشته خواستار “آزادی سریع و بی‌قید و شرط فعالان کارگری” شده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
جبهه ملی ایران در بیانیه روز اول ماه مه با کنایه تلویحی به شعار سال که توسط رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای “جهش تولید” اعلام شده نوشت: «هیات حاکمه باید توجه کند که افزایش تولید با حرف و شعار محقق نمی‌شود. افزایش تولید علاوه بر تامین قشر کارگر مستلزم ایجاد و توسعه کارخانجات و موسسات تولیدی در همه اشکال و صور مختلف آن و کارآفرینی هرچه بیشتر است.»
ملی‌گرایان در بیانیه خود جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و پدید آوردن شرایط امن سیاسی و اقتصادی را پیش‌شرط رونق فعالیتهای تولیدی عنوان کرده و با انتقاد از سیاست خارجی حکومت تاکید می‌کنند که “ایجاد تنش در کشورهای منطقه و ستیز با جامعه جهانی” با هدف جلب سرمایه‌گذاری و افزایش تولید مغایرت دارد.
با گسترش سریع ویروس جدید کرونا در ایران بسیاری از فعالیتهای تولیدی به حالت تعطیل و نیمه تعطیل درآمد و با اعلام روند کاهشی ابتلا و مرگ بر اثر بیماری کووید- ۱۹ در آمار رسمی، بخشی از محدودیت‌ها یا کاملا بر طرف شده یا کاهش یافته است.
کانون نویسندگان ایران در بیانیه روز کارگر خود مسئولان جمهوری اسلامی و کارگزاران حکومتی را متهم کرده که همزمان “با عدم حمایت از معاش مردم فرودست” با باز نگه داشتن و بازگشایی کارخانه‌ها و کارگاه‌ها “جان شمار بسیاری از کارگران و آحاد مردم را” به خطر انداخته‌اند.
