برایان هوک نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران در گفتگو با ستاره درخشش رئیس بخش فارسی صدای آمریکا درباره تحریم جمهوری اسلامی، نتایج آن و همچنین موضوع اخراج فرزندان مسئولان جمهوری اسلامی از ایالات متحده به سوالات پاسخ داده است.
آقای هوک در این گفتگو از جمله موضع و سیاست‌های دولت پرزیدنت ترامپ را در مورد تحریم ها، اعتراض‌های داخل ایران، اپوزیسیون خارج از کشور، آمریکائیان زندانی در ایران و به ویژه برنامه موشکی ایران تشریح کرد.
به گفته آقای هوک بسیاری از اعضای شورای امنیت سازمان ملل نگران برنامه موشک های بالیستیک ایران هستند و این نگرانی با نزدیک شدن به موعد رفع تحریم سازمان ملل برای فروش تسلیحات به ایران افزایش می‌یابد.
متن کامل گفت و گو با برایان هوک را در ادامه می خوانید.
پرسش (ستاره درخشش): مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، به جامعه جهانی هشدار داده است که ایران هم اکنون بزرگترین نیروی موشکی بالستیک در خاورمیانه است. آیا همپیمانان آمریکا در منطقه از این بابت نگران هستند؟
پاسخ (برایان هوک): به نظر من آنها بسیار نگران هستند، اما ما بیشتر شاهد ابراز نگرانی در سطح جهانی هستیم. من در جلسه دیروز شورای امنیت درباره برنامه موشکی ایران، شاهد بودم که کشورهای مختلف جهان نسبت به آزمایش‌های موشکی، گسترش موشکها، و تجاوزات منطقه‌ای ایران ابراز نگرانی کردند. رسانه‌ها گاه با اغراق مدعی تنها بودن آمریکا در جهان می شوند، اما این حقیقت ندارد. البته ما با اروپاییها، چین، و روسیه بر سر برجام اختلاف نظر داریم، اما در سایر موراد شما شاهد ارزیابی بسیار مشابهی از تهدید موجود خواهید بود.
پرسش: رهبران ایران تاکید می کنند که آزمایش موشکی بالستیک حق آنها است. نظر شما چیست؟
هوک: شورای امنیت دوازده سال است که مرتبا درباره برنامه موشکی غیرقانونی ایران – از جمله آزمایش و گسترش موشکهایش به لبنان، سوریه، عراق، و یمن – تشکیل جلسه می‌دهد. اکنون کشورهای بیشتری درک کرده‌اند که این گسترش موشکی ایران موجب بی‌ثباتی خاورمیانه شده است. من در شورای امنیت یکی از مذاکره‌کنندگان اصلی قطعنامه‌ای بودم که آزمایش موشکی بالستیک توسط ایران را ممنوع می‌کرد.
برایان هوک: برجام تلاشی از سوی آمریکا و کشورهای دیگر، و به نوعی یک قمار و یک اقدام از سر حسن نیت از سوی دولت اوباما بود تا ببینند آیا با برداشتن تحریمها – که ارزش مالی آن در حدود صد میلیارد دلار، از جمله ۱.۵ میلیارد دلار پول نقد، بود – ایران فعالیت‌های انقلابی خود را تعدیل خواهد کرد؟ این بهترین فرصت برای رژیم ایران بود تا با آمریکا رابطه بهتری داشته باشد.
متاسفانه برجام معیارهای به اندازه کافی محکمی را وضع نکرد. اما به رغم این معیارهای سست، ایران باز هم نسبت به شورای امنیت سازمان ملل بی‌اعتنا است و از خواسته‌های روشن آن مبنی بر توقف آزمایش و گسترش موشک‌های بالستیک، سرپیچی می‌کند. هیچیک از اعضای شورای امنیت خواهان ادامه آزمایش و گسترش موشکی توسط ایران نیست.
پرسش: به سازمان ملل اشاره کردید، اگر دو سال دیگر تحریمهای سازمان ملل بر عمده تسلیحات متعارف به ایران برداشته شود، با چه خطراتی مواجه خواهیم بود؟
هوک: به نظر من ایران آخرین رژیم انقلابی و بزرگترین دولت حامی تروریسم در جهان است. وقتی ما تحریم تسلیحاتی را برمیداریم، باید بسیار نگران باشیم؛ زیرا برجام تلاشی از سوی آمریکا و کشورهای دیگر، و به نوعی یک قمار و یک اقدام از سر حسن نیت از سوی دولت اوباما بود تا ببینند آیا با برداشتن تحریمها – که ارزش مالی آن در حدود صد میلیارد دلار، از جمله ۱.۵ میلیارد دلار پول نقد، بود – ایران فعالیت‌های انقلابی خود را تعدیل خواهد کرد؟ این بهترین فرصت برای رژیم ایران بود تا با آمریکا رابطه بهتری داشته باشد. اما آنها به جای سرمایه‌گذاری این پول به نفع مردمشان، آن را برای اسد در سوریه، برای شبه‌نظامیانشان در عراق، و برای حوثی‌ها در یمن هزینه کردند. حالا به لطف این رژیم، درآمد یک جنگجوی معمولی لبنانی بیشتر از یک آتشنشان ایرانی است. مردم ایران به خوبی درک می‌کنند که این رژیم به جای سرمایه‌گذاری وجوه حاصله از لغو تحریمها برای آنها، آن را صرف جنگهای خشونت‌آمیز در خاورمیانه می‌کند.
پرسش: آمریکا در ماه نوامبر تحریمها را باردیگر به طور کامل بر ایران اعمال کرد. آیا می دانید که این تحریمها تاکنون چه قدر موثر بوده‌اند؟
هوک: ما آمارهای بسیار خوبی را در بخش نفت دریافت کرده‌ایم. در مدت شش ماه پس از اعلام خبر خروج آمریکا از برجام در ماه مه توسط پرزیدنت ترامپ، کشورهای جهان واردات نفت خام از ایران را به میزان بیش از یک میلیون بشکه [در روز] کاهش داده اند. این معادل زیانی چندین میلیارد دلاری برای رژیمی است که هشتاد درصد درآمد خود را از صادرات نفت به دست میآورد و طبق معمول از این درآمد برای فعالیت‌های انقلابی در خارج از ایران استفاده می‌کند. همچنین در زمینه تحریمهای بانکی باید بگویم که دسترسی تمام بانک‌های تحت تحریم ایران به سیستم سوئیفت لغو شده است. رژیم ایران معیارهای بانکی اف ای تی اف را رعایت نمی‌کند و نمی‌خواهد که ما رد پول را پیدا کنیم. قطع دسترسی این بانک‌های فاسد ایران به سیستم مالی سوئیفت مؤثر خواهد بود و مانع از تامین مالی تروریسم و انجام اقدامات بدخیم این رژیم خواهد شد.
پرسش: رهبران ایران ادعا می کنند که کمبود تجهیزات پزشکی در نتیجه تحریمهای آمریکا علیه ایران است. آیا این حقیقت دارد؟
هوک: نه، حقیقت ندارد. رژیم ایران می‌داند که وزارت خزانه‌داری در تارنمای خود رهنمودهایی را منتشر کرده است و ایرانیانی که امکان دسترسی بدون سانسور به اینترنت را دارند می‌توانند ببینند که اقلام خوراکی، دارویی، و تجهیزات پزشکی از تحریمهای ما معاف هستند. اما بزرگترین مشکل ما برای اعمال این معافیت‌ها، تاسیس شرکت‌های صوری توسط رژیم ایران است؛ شرکت‌هایی که به ظاهر سازمان‌های خیریه، اما در واقع متعلق به سپاه پاسداران، هستند. آنها به جای تسریع ارسال کمک‌های بشردوستانه به مردم، این پولها را می گیرند و در سوریه خرج می‌کنند. بانک‌های سراسر جهان می‌دانند که ایران از معیارهای بینالمللی بانکی تبعیت نمی‌کند. پس هر وقت رژیم ایران یک نظام بانکی شفاف را اتخاذ کند و از به کارگیری شرکت‌های صوری خودداری نماید، بانک‌ها نیز می‌توانند به تامین مالی کمک‌های بشردوستانه بپردازند. مسئولیت این کار بر عهده رژیم ایران است و اگر این رژیم بخواهد، می‌تواند این پولها را صرف خوراک، دارو، و تجهیزات پزشکی برای مردم خود کند؛ اما رژیم ایران چنین چیزی را نمی‌خواهد.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران: این رژیم از سال ۱۳۹۲ تاکنون شانزده میلیارد دلار در سوریه، عراق، و یمن هزینه کرده است. می‌توانید تصور کنید اگر این پول صرف مدارس بهتر، جاده‌های بهتر، و مقابله با سوءمدیریت اراضی می‌شد – تا کشاورزان بتوانند صاحب زمینهای کشاورزی شوند – ایران چقدر متفاوت می‌بود؟ اما این رژیمی است که اولویت را نه به شهروندان ایران، بلکه به ایدئولوژی خودش می‌دهد.
پرسش: اعتراضات در داخل ایران همچنان ادامه دارد. موضع آمریکا در قبال ادامه اعتراضات سراسری در ایران چیست؟ و این اعتراضات بیانگر چه چیزی درباره وضعیت کلی ایران است؟
هوک: این رژیم از سال ۱۳۵۷ تاکنون حمایت بسیاری از اقشار جامعه را از دست داده است که تازه‌ترین مورد آن اعتصاب رانندگان کامیون، آموزگاران، و دیگران بوده است. این رژیم از سال ۱۳۹۲ تاکنون شانزده میلیارد دلار در سوریه، عراق، و یمن هزینه کرده است. می‌توانید تصور کنید اگر این پول صرف مدارس بهتر، جاده‌های بهتر، و مقابله با سوءمدیریت اراضی می‌شد – تا کشاورزان بتوانند صاحب زمینهای کشاورزی شوند – ایران چقدر متفاوت می‌بود؟ اما این رژیمی است که اولویت را نه به شهروندان ایران، بلکه به ایدئولوژی خودش می‌دهد. ما همچنان شاهد ناآرامی‌های مدنی هستیم و پیش‌بینی می‌کنیم که این ناآرامی‌ها ادامه یابند؛ زیرا رژیم از سال ۱۳۵۷ تاکنون نیز درگیر این موضوع بوده است. از منظر گسترده‌تر نیز باید بگویم که مردم ایران از انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۴ تا جنبش سبز، همواره به دنبال داشتن یک نظام مردم‌نهادتر بودند. این حرکتها در واقع بیانگر تمایل مردم ایران برای داشتن دولتی است که نماینده راستین منافع آنها باشد. صادقانه می‌گویم که آمریکا بیش از رژیم ایران وقت خود را صرف حمایت از منافع مردم ایران می کند.
پرسش: نظر شما درباره اپوزیسیون خارج از کشورچیست؟ آیا ازاین اپوزیسیون حمایت می‌کنید؟ و آیا آنها می توانند نقشی در حمایت از مردم داخل ایران داشته باشند؟
هوک: یکی از اولویت‌های من و آقای پمپئو صرف وقت با ایرانیان خارج از کشور است. مثلا آقای پمپئو به کالیفرنیا رفت تا در کتابخانه ریگان در حضور هزار نفر سخنرانی کند که البته با توجه به واکنش حضار یک سخنرانی بسیار هیجان‌انگیز و پرشور بود. من همچنین در جریان جلسه شورای امنیت نیز با ایرانیان ملاقات کردم. من در سفرهای خارج از کشور همیشه به دنبال فرصتی برای ملاقات با آنها هستم. از دیدگاه ما، ایستادن در کنار مردم ایران در همه جا – آمریکا، اروپا، خاورمیانه، یا ایران – بسیار مهم است. من چند روز پیش در صفحه فارسی‌مان از مردم خواستم تا پرسش‌هایشان را مطرح کنند و سپس در اینترنت به آنها پاسخ دادم. ما در رسانه‌های اجتماعی پنج صفحه فارسی داریم و دیدگاههای مردم را می‌خوانیم، فعالیت‌هایشان را دنبال می‌کنیم، و امیدوار به آیندهای بهتر هستیم.
پرسش: موضوع دیگر آمریکاییان زندانی در ایران هستند که رژیم ایران از ارائه هر گونه اطلاعاتی درباره آنها خودداری می‌کند. هیچ اطلاعاتی دربارۀ باب لوینسون نمی دهد و درخواستها برای آزاد کردن این آمریکاییها را رد می‌کند. آیا می‌توانید در این زمینه فشار بیشتری اعمال کنید؟
هوک: حالا «رابرت اُبرایان» به طور تمام وقت روی موضوع آزادی این آمریکاییها کار می‌کند. البته فقط آمریکاییها نیستند، بلکه بعضی شهروندان بریتانیایی هم بی‌دلیل بازداشت شده‌اند. این رژیم از انسانها به عنوان مهره‌های سیاسی استفاده می‌کند. آنها با مردم خودشان نیز همین کار را می‌کنند. فصل آخر گزارشی که ما در جریان مجمع عمومی شورای امنیت ارائه کردیم درباره محیط زیست است و نشان می‌دهد که این رژیم چگونه محیط زیست ایران را نابود کرده است و افرادی را که برای برخورداری از آب و هوای پاک اعتراض می‌کنند به زندان می‌اندازد و حتی می‌کشد، و این واقعیت تکان‌دهنده، بیانگر خیلی چیزها است. این رفتارهای فاجعه‌بار و شرم‌آور – هم با مردم ایران و هم با آمریکاییها – همچنان ادامه دارد. ما هنوز از باب لوینسون اطلاعی نداریم و خانواده او به شدت رنج می‌برند. من با همسر یک دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه پرینستون نیز صحبت کرده‌ام. زمانی که او در حال تحقیق برای تز دکترای خود بود، رژیم ایران او را به اتهام جاسوسی دستگیر کرده و به زندان انداخت، که این بسیار مسخره است. هزینه انسانی این امر – نه فقط برای افراد قربانی، بلکه برای خانواده هایشان نیز – بسیار سنگین است.
برایان هوک: فرزندان شماری از مقامات رژیم در آمریکا زندگی می‌کنند. این که مقامات رژیم ایران یک روز شعار «مرگ بر آمریکا» سر داده و ما را «شیطان بزرگ» خطاب می‌کنند، و روز دیگر فرزندانشان را برای زندگی به اینجا می‌فرستند، بیانگر عمق دورویی و سیاست یک بام و دو هوای رژیم ایران است، و مردم ایران نیز بر این موضوع واقفند.
من در جلسه کمیسیون مشترک در وین با عباس عراقچی درباره این افراد صحبت کردم و نام همه آمریکاییها را به او دادم و گفتم که آنها باید آزاد شوند. چنین رفتارهایی به مردم ایران نیز آسیب می‌رساند. سازمان ملل رژیم ایران را به خاطر همه این موارد گروگانگیری طرف عتاب قرار داده است. این کارها ایران را در انزوای بینالمللی قرار داده و مردم ایران را بد معرفی می‌کند. این رژیم نماینده بسیار بدی برای مردم ایران بوده است؛ مردمی که به باور من شعار «مرگ بر آمریکا» نمی‌دهند.
پرسش: پرسش پایانی من درباره اظهارات اخیر شما در مورد ویزای بستگان مقامات ایران است که در آمریکا اقامت دارند. ممکن است کمی بیشتر در این باره توضیح دهید؟
هوک: فرزندان شماری از مقامات رژیم در آمریکا زندگی می‌کنند. این که مقامات رژیم ایران یک روز شعار «مرگ بر آمریکا» سر داده و ما را «شیطان بزرگ» خطاب می‌کنند، و روز دیگر فرزندانشان را برای زندگی به اینجا می‌فرستند، بیانگر عمق دورویی و سیاست یک بام و دو هوای رژیم ایران است، و مردم ایران نیز بر این موضوع واقفند. یکی از پیامدهای «بزرگترین کشور حامی تروریسم در جهان» بودن، اعمال محدودیت‌های ویزایی بر آنها از سوی آمریکا و کشورهای دیگر است. رژیم ایران به اندازه کافی به ما اطلاعات نمی دهد. آنها خوب می‌دانند که باید چه کار کنند و چه رفتارهایی را باید تغییر دهند. مردم ایران می‌بینند که فرزندان مقامات رژیم اینجا هستند؛ آن هم رژیمی که دریافت روادید را برای مردم خود بسیار سخت کرده است. ما در فکر تغییر این وضع هستیم تا آینده بسیار بهتری را همراه با مردم ایران داشته باشیم.
