سايت العربيه۲۷/۲/۹۶ : « در راستاي سلسله مصاحبه هاي "العربيه نت" با فعالان سياسي و صاحب نظران داخل إيران ، دکتر محمد ملکي، فعال حقوق بشر و اولين رئيس منتخب دانشگاه تهران بعد انقلاب 1357، طي مصاحبه اي تلفني، ضمن" غيردمکراتيک" و "بي فايده" توصيف کردن انتخابات رياست جمهوري پيش رو در ايران، خواستار رفراندوم عمومي درباره نظام سياسي کشور و يک قانون اساسي جديد براي ايران شد. متن مصاحبه:
سوال 1- آقاي دکتر محمد ملکي، به نظر شما انتخابات آينده تغييري در وضعيت داخلي ايران از لحاظ اوضاع سياسي، اقتصادي، اجتماعي، خواهد داشت؟
جواب: به نظر بنده آن چيزي که به نام انتخابات در ايران انجام ميشود و دو فردي که به عنوان کانديداهاي نهايي در برابر هم قرار گرفتهاند، از نظر ماهيتي و کلي تفاوتي با هم ندارند. يکي از آنها کسي است که حدود 37 تا 38 است که در کشتارها و زندان کردنها و به ويژه در دهه 60 و سال 67 در کميته مرگ عضويت داشته و از جنايتکاران زمان است. نفر ديگر نيز که رئيسجمهور فعلي است، از اول انقلاب عضو کميسيون امنيت بوده و در همه کشت و کشتارهاي مملکت دست و دخالت داشته است. در اين چهار سال هم ديديم که هيچ کار مثبتي انجام نداده است و علاوه بر اينکه به قولهايي که در زمينههاي آزادي، برابري، عدالت، آزاد کردن زندانيان عمل نکرد، بلکه در سه سال اول حضور او در قدرت، براساس آمارهايي که خودشان ارائه کردهاند، بيش از 3هزار نفر اعدام شدهاند. بنابراين از نظر کلي هر کدام پيروز انتخابات شود، فرقي ندارد. فرق زماني رخ خواهد که به مردم آزادي، حق اظهار نظر بدهند، مردم را آزاد بگذارند و به زندگي مردم برسند و جلوي اين همه دزدي و جنايت را بگيرند و يک تحول اساسي و زيربنايي به خصوص در قانون اساسي به وجود بياورند و يک قانون اساسي جديد بنويسند و از مردم نظر بخواهند که آيا اين نظام را ميخواهند يا خير. آن زمان ميتوان گفت تغييري به وجود آمده است.
.....سوال 4- اگر انتخابات تغييري در ايران به وجود نمي آورد، راه حل شما براي تغير دمکراتيک در ايران چيست؟
جواب: من بارها گفتهام که تغيير دموکراتيک اين است که حکومت در مدت دو يا سه ماه به همه ملت اين امکان را بدهد که عقيده و نظر خود را بگويند و راه پيشرفت را نشان دهند و با برنامه مدون و کار و فعاليت و گفتگو و آزادي آماده بشوند براي يک رفراندوم. موضوع رفراندوم هم اين باشد که آيا نظام فعلي را قبول داريد يا خير. و اين رفراندوم بايد زير نظر سازمان ملل و نهادهاي حقوق بشر و مراجع بينالمللي انجام بگيرد. اگر اينکار را کردند تغييرحاصل ميشود ولي اگر اينکار نشوند وضع همينگونه ميماند و هر سال سر مردم را سرگرم ميکنند و آنها را به پاي صندوقهاي راي ميکشانند.....».
سوال 1- آقاي دکتر محمد ملکي، به نظر شما انتخابات آينده تغييري در وضعيت داخلي ايران از لحاظ اوضاع سياسي، اقتصادي، اجتماعي، خواهد داشت؟
جواب: به نظر بنده آن چيزي که به نام انتخابات در ايران انجام ميشود و دو فردي که به عنوان کانديداهاي نهايي در برابر هم قرار گرفتهاند، از نظر ماهيتي و کلي تفاوتي با هم ندارند. يکي از آنها کسي است که حدود 37 تا 38 است که در کشتارها و زندان کردنها و به ويژه در دهه 60 و سال 67 در کميته مرگ عضويت داشته و از جنايتکاران زمان است. نفر ديگر نيز که رئيسجمهور فعلي است، از اول انقلاب عضو کميسيون امنيت بوده و در همه کشت و کشتارهاي مملکت دست و دخالت داشته است. در اين چهار سال هم ديديم که هيچ کار مثبتي انجام نداده است و علاوه بر اينکه به قولهايي که در زمينههاي آزادي، برابري، عدالت، آزاد کردن زندانيان عمل نکرد، بلکه در سه سال اول حضور او در قدرت، براساس آمارهايي که خودشان ارائه کردهاند، بيش از 3هزار نفر اعدام شدهاند. بنابراين از نظر کلي هر کدام پيروز انتخابات شود، فرقي ندارد. فرق زماني رخ خواهد که به مردم آزادي، حق اظهار نظر بدهند، مردم را آزاد بگذارند و به زندگي مردم برسند و جلوي اين همه دزدي و جنايت را بگيرند و يک تحول اساسي و زيربنايي به خصوص در قانون اساسي به وجود بياورند و يک قانون اساسي جديد بنويسند و از مردم نظر بخواهند که آيا اين نظام را ميخواهند يا خير. آن زمان ميتوان گفت تغييري به وجود آمده است.
.....سوال 4- اگر انتخابات تغييري در ايران به وجود نمي آورد، راه حل شما براي تغير دمکراتيک در ايران چيست؟
جواب: من بارها گفتهام که تغيير دموکراتيک اين است که حکومت در مدت دو يا سه ماه به همه ملت اين امکان را بدهد که عقيده و نظر خود را بگويند و راه پيشرفت را نشان دهند و با برنامه مدون و کار و فعاليت و گفتگو و آزادي آماده بشوند براي يک رفراندوم. موضوع رفراندوم هم اين باشد که آيا نظام فعلي را قبول داريد يا خير. و اين رفراندوم بايد زير نظر سازمان ملل و نهادهاي حقوق بشر و مراجع بينالمللي انجام بگيرد. اگر اينکار را کردند تغييرحاصل ميشود ولي اگر اينکار نشوند وضع همينگونه ميماند و هر سال سر مردم را سرگرم ميکنند و آنها را به پاي صندوقهاي راي ميکشانند.....».