سخن روز
در شامگاه روز جمعه ۲۴مرداد شورای امنیت ملل متحد قطعنامهٔ پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی رژیم را رد کرد.
با موضعگیریها و کنش و واکنشهای ۴روز گذشته اکنون دیگر روشن شده که آمریکا یک نقشهمسیر مشخص را برای عملی کردن مکانیسم ماشه پیش میبرد و طرح قطعنامه در شورای امنیت بهرغم آنکه میدانست رأی نمیآورد، یکی از گامهای این نقشهمسیر برای نهایی کردن سیاست فشار حداکثری برای بهزانو درآوردن رژیم بوده است.
یک طرح دو مرحلهیی
از آنجا که دولت آمریکا میدانست استفاده از مکانیزم ماشه، منجر بهواکنشهای زیادی در عرصهٔ بینالمللی میشود و حتی در داخل آمریکا بهانه بهدست دموکراتها میدهد، تصمیم گرفت آن را دو مرحلهیی پیش ببرد؛ مرحلهٔ اول طرح در شورای امنیت با علم بهاین بود که قطعنامهٔ پیشنهادیاش رأی نخواهد آورد. نکته این است که دموکراتها هم با تمدید تحریم تسلیحاتی رژیم، موافق بودند و با توجه بهمجموع معادلات نمیتوانستند با آن مخالفت کنند، اکنون ترامپ میتواند بهآنها بگوید ببینید ما تا آنجا که امکانپذیر بود انعطاف بهخرج دادیم اما دیدید که بهخاطر مخالفتهای بینالمللی تمدید تحریم تسلیحاتی امکانپذیر نشد، بنابراین یا باید بپذیریم که این رژیم بهتسلیحات خطرناک دست پیدا کند و تروریستها را مسلح کند یا چارهیی جز مکانیسم ماشه نیست. برای دموکراتها هم مخالفت با این استدلال بسیار مشکل خواهد بود.
روز جمعه، پس از اعلام نتایج رأیگیری، کلی کرافت سفیر آمریکا در سازمان ملل در بیانیهیی گفت: «آمریکا کاملاً محق است که مکانیزم ماشه را در رابطه با قطعنامههای سابق شورای امنیت فعال کند... در روزهای آتی آمریکا این قول را که از هیچ اقدامی برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی کوتاهی نخواهد کرد، محقق خواهد ساخت».
روز بعد (شنبهٔ گذشته) ترامپ هم در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «ما میدانستیم که رأی چگونه خواهد بود... ما ماشه را خواهیم چکاند. هفته آینده شاهد آن خواهید بود».
حمایت از مسیر چکاندن ماشه در آمریکا
مسیر مکانیسم ماشه که دولت آمریکا در پیش گرفته در خود آمریکا از حمایت متنفذترین شخصیتها و سناتورها برخوردار است:
سناتور تد کروز از اعضای ارشد سنا طی مقالهیی در نیوزویک ۲۶مرداد زیر عنوان «قبل از آن که خیلی دیر شود، ضروری است از مکانیزم ماشه سازمان ملل برای ایران استفاده کنیم»، نوشت: «رژیم ایران بیرحم، ستمگر و مستبد است. این رژیم تأمین تروریسم را بهعهده گرفته و از تروریستها حمایت مالی میکند و آشکارا تهدید بهجنگ تمامعیار میکند. رژیم ایران اذعان کرده که توافقنامه را نقض میکند».
تد کروز افزود: «جان کری وزیر خارجه آن زمان در سال۲۰۱۵ بهطور مکتوب بهمجلس سنا تأیید کرده بود ایالات متحده «اختیار کامل برای تعیین آنچه نقض برجام هست یا نیست را دارد» که باعث میشود مکانیزم ماشه فعال شود.
پمپئو وزیر خارجه آمریکا نیز روز ۲۵مرداد گفت: «این حرف من نیست اطلاعیه پرزیدنت اوباماست که بدرستی بهکنگره گفت آمریکا میتواند ماشه تحریمها را علیه رژیم ایران در هر زمانی بچکاند و هیچ کشوری نمیتواند آن را بلوکه کند».
شیرینیای که خیلی زود بهکام رژیم تلخ شد
در پی رأیگیری در شورای امنیت، رژیم ابتدا خیلی باد بهغبغب انداخته و اظهار پیروزی میکرد، اما حالا انگار تازه متوجه شده که چه چیزی دارد اتفاق میافتد و ابراز شادمانی حالا جای خود را بهابراز وحشت و نگرانی داده است. کمااینکه مایکل پریجنت تحلیلگر ارشد بنیاد هادسون به رژیم توصیه کرد: «نباید رأی شورای امنیت در مورد تحریم تسلیحاتی را جشن بگیرد... این رژیم بعید است که بتواند تا ژانویه ۲۰۲۱ دوام آورد».
نگاهی بهواکنشهای دو سر طیف سردمداران رژیم در این مورد خالی از لطف نیست:
روحانی روز ۲۵مرداد طی سخنانی در جلسهٔ ستاد کرونا در حالی که از رأیگیری شورای امنیت بهعنوان «بخش شیرین ماجرا» و «یک موفقیت بزرگ» یاد میکرد از این فرصت استفاده کرد تا از آن بهنفع برجام تبلیغات کند، وی گفت: «ببین کار آمریکا بهکجا رسیده بهچه روزگار خفتی اینها رسیدهاند و شما از این طرف قدرت برجام را ببینید، برجامی که آنقدر ضربه خورده در طول این ۳سال... همین برجام جلو آمریکاییها ایستاد، همین برجام نیمهجان روبهروی آمریکا ایستاد و آمریکا را شکست داد».
ظریف هم گفت: «یک تعداد از دوستان ما برجام را چند بار کشتند و دفن کردند، اما جنازهٔ برجام آمریکا را شکست داد!».
آخوند مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از باند خامنهای هم گفت: «رد قطعنامه ضدایرانی آمریکا در شورای امنیت نشان میدهد قدرت آمریکا در سطح بینالمللی بهشدت افول کرده و نفوذ و تأثیر گذاری این رژیم در جهان کاهش یافته است».
اما حرفهایی که این روزها از رژیم شنیده میشود، بهکلی از سنخ و رنگ دیگری است:
روزنامههای باند ولیفقیه بهروحانی و باند او گوشزد میکنند که خیلی شور و فتور نکند، اروپاییها با رأی ممتنع خود اولاً نشان دادند که مخالف تمدید تحریم تسلیحاتی نیستند، ثانیاً میخواهند از رژیم امتیاز بگیرند.
روزنامه وطن امروز (۲۶مرداد) نوشت: «رأی نیاوردن ِقطعنامه در واقع بهضرر ایران است، چرا که باعث فعال شدن مکانیسم ماشه توسط دولت ترامپ میشود».
روزنامههای طیف اصلاحطلبان هم بهرژیم هشدار میدهند که رأی شورای امنیت شیرینی زهرآلود است. روزنامه آرمان (۲۶مرداد) نوشت: «اظهارنظرهای مقامات آمریکایی بعد از این قطعنامه... بیانگر این است که ایالاتمتحده درصدد انجام طرحهای دیگری در این زمینه است و شاید قطعنامه تنها بهانه یا تسهیلکننده آنها بود».
روزنامه آرمان (۲۸مرداد) طی مقالهیی در هشدار خود یک گام فراتر نهاده و با اشاره به نهایت این مسیر نوشت: «آمریکا بهدنبال چکاندن ماشه است اما این ماشه اگر چه بهظاهر بازگشت بهتحریمها را در چارچوب برجام دنبال میکند اما خود یک شرط لازم برای شکل بخشیدن بهیک گام دیگر و آن احتمال کشیدن ماشه جنگ است».
موضع مقاومت ایران
در این میان مقاومت ایران نیز بهمثابه سخنگو و حافظ مصالح عالیهٔ مردم ایران، موضع مشخص خود را دارد؛ این موضع را رئیسجمهور برگزیده مقاومت ایران خانم رجوی چنین بیان کرد: «تحریم تسلیحاتی فاشیسم دینی حاکم بر ایران لازمهٔ صلح و امنیت بینالمللی و منطقهیی است. خرید و فروش آزادانه سلاح توسط این رژیم، حاصلی جز تروریسم و جنگافروزی و صدور بنیادگرایی ندارد. مردم ایران با نزدیک به۹۰هزار جانباخته در کرونا بیش از همیشه نیازمند اختصاص دادن هزینههای نجومی تسلیحاتی و اتمی و موشکی این رژیم بهبهداشت و درمان هستند. شعارهای شناخته شده مردم ایران خطاب بهآخوندها و علیه هر گونه مماشات با این رژیم این است: سوریه را رها کن فکری بهحال ما کن!... نه غزه نه لبنان جانم فدای ایران».