وزیر امور خارجۀ آمریکا روز پنجشنبه در نیویورک با آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، دیدار کرد و اعلام داشت که کشور او بر اساس مفاد توافق موسوم به «برنامۀ جامع اقدام مشترک» روند بازگشت مجازات‌های بین‌المللی علیۀ ایران را «فعال» می‌کند. بگفتۀ مایک پمپئو در پی عدم موافقت کشورهای دیگر در شورای امنیت سازمان ملل برای تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران، آمریکا «راه چارۀ دیگری» جز بازگرداندن کلیۀ مجازات‌ها ندارد.
سازوکار موسوم به «اسنپ بک» یا بازگشت فوری به هر یک از طرفین برجام اجازه می‌دهد در صورت «عدم اجرای آشکار و قابل اهمیت» تعهدات از طرف ایران، خواستار بازگشت کلیۀ مجازات‌های بین‌المللی علیۀ این کشور گردد. این سازو کار بیسابقه در توافق‌های بین‌المللی، پس از ٣٠ روز اجرائی می‌شود، بی آنکه یکی از کشورهای عضو دائمی شورای امنیت بتواند آن را وتو کند و یا طرف مقابل بتواند مانع اجرای آن شود. این مجازات‌ها در برابر تعهدات ایران در چهارچوب برجام لغو شد.
فرانسه، آلمان و بریتانیا در پی اعلام فعال کردن این روند از سوی آمریکا، تاکید کردند که «ایالات متحد آمریکا در پی ترک برنامۀ جامع اقدام مشترک دیگر طرف این توافق نیست» و این کشورها «از این اقدام آمریکا که با تلاش‌های [آنها] در حفظ برجام سازگار نیست حمایت» نمی‌کنند.
سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا در بیانیۀ مشترک خود اعلام کردند که «ما به رغم چالش‌های بزرگی که خروج آمریکا از برجام در پی داشت بدان پایبند هستیم و یقین داریم که موضوع عدم رعایت تعهدات بصورت پیاپی از سوی ایران باید با گفتگو میان طرفین متعهد به این توافق مورد بررسی قرار گیرد». این کشورها در بیانیۀ خود با تاکید شدید از ایران می‌خواهند «به تمامی اقدامات مغایر با تعهدات اتمی خود خاتمه دهد و بدون اتلاف وقت به اجرای تمام و کمال آن بپردازد».
مایک پمپئو، با ابراز ناخشنودی، در کنفرانس مطبوعاتی خود گفت «دوستان ما در آلمان، فرانسه و بریتانیا بصورت خصوصی به من اظهار داشتند که خواستار پایان یافتن تحریم‌های تسلیحاتی ایران نیستند»، اما آنان با خودداری از رای دادن به قطعنامۀ پیشنهادی آمریکا، «همراهی با آیت‌الله‌ها را برگزیدند».
دریافت رایگان خبرنامه
با خبر-پیامک های ما اخبار را بصورت زنده دریافت کنید
آبونه شوید
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روز چهارشنبه اعلام کرد که واشینگتن فعال کردن «اسنپ بک» برای بازگرداندن فوری مجازات‌های بین‌المللی برقرار شده علیۀ ایران پیش از توافق اتمی سال ٢٠١۵ است. با اینکه برخی از حقوقدانان با اشاره به خروج آمریکا از توافق اتمی امکان توسل به این روند را برای این کشور ناممکن می‌دانند، برخی دیگر کارشناسان نیز بر این باورند که قطعنامۀ ٢٢٣١ که با تعجیل و بشکلی ناروشن نوشته شد، چنین امکانی را برای آمریکا فراهم می‌کند.
واشینگتن هفتۀ گذشته در به تصویب رساندن قطعنامۀ پیشنهادی خود برای تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران که در ١٨ اکتبر آینده پایان می‌یابد، ناکام ماند. تنها جمهوری دومینیکن به طرح آمریکا رای موافق داد. کشورهای اروپائی، آمریکا را که آمادۀ سازش و همکاری با چین و روسیه در این زمینه نشد، مورد انتقاد قرار می‌دهند و نتیجۀ رای گیری در شورای امنیت را حاصل رفتار آمریکا می‌دانند.
اینک به نظر می‌رسد که نبرد پیش رو در سازمان ملل، بررسی برخورداری آمریکا از قدرت فعال کردن روند بازگشت مجازات‌ها و یا عدم امکان آن برای این کشور باشد.
