سپیده قلیان، فعال مدنی و زندانی سیاسی پیشین، به بهانه انتقال سها مرتضایی، دانشجوی ستاره‌دار زندانی، از اوین به زندان قرچک ورامین، توضیحاتی را درباره شرایط زندان قرچک ارایه کرد.
این زندانی سیاسی پیشین روز پنجشنبه ۱۲دی، در یک رشته توییت، نوشت: «زندان قرچک ورامین در بیابان‌های حوالی شرق تهران در ابتدای جاده شهرری به سمت قرچک واقع شده است. اما در حقیقت قرچک آخر دنیاست! ده بند دارد که در هر بند ۱۲۰ تا ۳۰۰ نفر جا می‌شوند. که هر بند از ده کابین تشکیل شده است و هر کابین ۴ تخت سه طبقه دارد، یعنی هر کابین ۱۲ نفر جمعیت دارد. جمعیت زندان بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر متغیر است و این یعنی حداقل سیصد نفر بیش از ظرفیت زندان.»
گرانی اجناس و وضعیت فاجعه‌آمیز غذا
قلیان ادامه داد که این زندان «آب آشامیدنی ندارد، معمولا فاضلاب بالا می‌زند و آب شور هم قطع می‌شود. تحویل لباس و وسایل از سمت خانواده ممنوع است. زندانی بالاجبار باید جنس‌های درجه چندم فروشگاه لباس زندان را که قیمت گزافی هم دارند، خریداری کند. زنده بودن در قرچک بسیار گران است. خرید لباس، آب آشامیدنی، خرید تایم تلفن، خرید کنسروی‌جات به علت غیر قابل خوردن بودن غذای زندان، بخشی از این هزینه‌ها هستند که زندانی باید متقبل شود».
او با اشاره به وضعیت خود در زمان زندانی بودن در قرچک نوشت: «برای مثال من کارگر آشپزخانه بودم. از ساعت ۷ صبح تا غروب کار سنگین انجام می‌دادم (که حالا، حتی بعد از ماه‌ها هنوز دستانم قفل می‌شوند و باید عمل جراحی انجام دهم.) در قبال کارم ۴۰ دقیقه تایم تلفن می‌گرفتم، که اگر همان تایم را می‌خواستم بخرم ممکن بود بالای یک میلیون هزینه بردارد. بازار سیاه تایم تلفن در زندان قرچک از سوی مسئولین این زندان کنترل نمی‌شود. بلکه عامدانه وضعیتش را بدتر از پیش هم می‌کنند.»
این فعال مدنی با تاکید بر این که «وضعیت غذا در زندان قرچک فاجعه است»، ادامه داد: «بعد از درگیری‌هایی که به خاطر وضعیت غذا داشتیم، با کلی مکافات من به عنوان کارگر آشپز وارد آشپزخانه شدم. جیره غذای افراد ناچیز است. آشپزخانه هیچ‌گونه امکانات صنعتی و بهداشتی متناسب با تهیه غذای ۲۰۰۰ زندانی را ندارد. برای کار در آشپزخانه فقط باید قدرت بدنی بالایی داشته باشی که بتوانی ظروف سنگین و گونی‌های مواد اولیه غذایی را جا به جا کنی. چرا که توان تامین این هزینه‌ها را نداری.»
کابوس ملاقات زندانی با خانواده
قلیان درباره وضعیت ملاقات زندانی‌ها نیز نوشت: «زندان در بیابان است و خانواده‌ها به سختی برای ملاقات می‌آیند. فقط چند کابین است که نهایتا ۱۵ دقیقه حق صحبت به صورت کابینی داری. اگر ملاقات غیرکابینی بخواهی باید از هفت‌خوان رستم رد بشوی: باید دو ماه باید از ورودت به زندان بگذرد، برای زندان کارگری کنی، بعد از آن به رییس زندان درخواست می‌نویسی، اگر موافقت کرد، در یک محدوده دو متری، در حضور چهار مامور ملاقات با خانواده صورت می‌گیرد. ملاقاتی که حتی حق نشستن کنار خانواده را هم نداری. آنها یک سمت می‌نشینند و تو در سمتی دیگر.»
او ادامه داد: «در آغوش کشیدن هم ممنوع است. کفش اعضای خانواده را در می‌آورند و پای آنها دمپایی زندان می‌کنند. برای همین زندانی کابوسش ملاقات با خانواده است. تمام ملاقات‌هایم با درگیری‌ایم با مسئولین سالن ملاقات همراه بود.»
این فعال مدنی نوشت: «آنچه که در گوش ما فرو کرده‌اند خطرناک بودن مجرمین/متهمین عادیست. درحالی که دروغ است. زندانیان بی‌پناه هیچ آزاری به زندانی نمی‌رسانند. اگر عدم امنیتی هم هست برای تمام زندانیان است. سیستم عامدانه فضا را ناامن می‌کند، غذا غیرقابل خوردن است. ۴۰۰ نفر در یک صف برای خرید ۴ تا کنسرو، درگیری، عدم کنترل فضا از سوی پرسنل! آنها همواره می‌خواهند زندانی را یک جانی نشان دهند.»
شرایط زندانی جدیدالورود به مراتب سخت‌تر است
قلیان اضافه کرد: «با کوچکترین اعتراضی زندانی را راهی امین آباد می‌کنند. فضا برای زندانی‌ای که جدیدالورود است به مراتب سخت‌تر است. زندانی تا بخواهد ساز و کار زندان را یاد بگیرید باید هزار مصیبت بکشد: کف‌خوابی، گرسنگی، تشنگی، نداشتن پول یا رابطه برای گرفتن تایم تلفن کابوس زندانی جدیدالورود است.»
این زندانی پیشین با بیان این که «تحمل توهین و تحقیرهای زندانبان‌ها و عدم رسیدگی پرسنل از کادر قضایی تا پزشکی ادامه این کابوس است»، ادامه داد: «گرچه گمان می‌کنم تقلیل مشکلات قرچک به آب و غذا اشتباه است. اما حسابش را بکنید، سها مرتضایی زندانی جدیدالورودی که به علت عدم توانایی مالی در اعتصاب غذاست، به قرچک منتقل شده است. کابوسی بالاتر از این نیست. حالا سها در بدترین شرایط بهداشتی و غذایی و روانی به سر می‌برد.»
او خواستار آن شد که برای پیگیری وضعیت مرتضایی «گروهی مستقل از وکلا با معاونت قضایی ارتباط بگیرند».
قلیان تاکید کرد: «این نه یک خواسته برای وضعیت ویژه سها و زندان قرچک، که مطالبه‌ای عمومی برای همه زندانیان در همه زندان‌های کشور است.»
مرتضایی، روز سه‌شنبه ۱۰ دی‌ماه، بدون اطلاع قبلی و در پی اعتصاب غذا به دلیل ناتوانایی در تامین وثیقه به زندان قرچک ورامین منتقل شد. وبسایت خبری کلمه در همین زمینه نوشت که خروج او از زندان اوین و انتقال به قرچک با «بهانه خارج شدن از بند امنیتی» صورت گرفته است.
قلیان پیشتر در یک رشته توییت، با روایت وضعیت چند زن محبوس در زندان سپیدار اهواز از شکنجه و بی‌عدالتی‌هایی که علیه زنان در زندان‌های جمهوری اسلامی اعمال می‌شود، پرده برداشته بود.
این فعال مدنی همچنین اخیرا افشا کرد آمنه‌سادات ذبیح‌پور، گزارشگر صداوسیما، در جریان بازجویی‌های امنیتی از او در دوران حبس حضور و نقش‌آفرینی داشته است.
