۱۳۹۷ بهمن ۴, پنجشنبه

یک روزنامه آمریکایی پرده از فعالیت‌های پنهان موسسه قطر برداشت


توماس فرانک، خبرنگار هفته‌نامه Arab Weekly گزارش کرد موسسه بین‌المللی قطر ادعا می‌کند که مشغول اقدامات خیری است که هدف از آنها «ارتباط معنادار با جهان عرب» از طریق حمایت از مدارس آمریکایی است که به آموزش زبان و فرهنگ عربی می‌پردازند، اما گزارش‌هایی منتشر شده با ادعاها درباره این اهداف نیک تناقض داشته و نشان می‌دهند مگی میشل سالم، رئیس این موسسه که مقر آن در واشنگتن است در حال طراحی و اجرای توطئه علیه پادشاهی عربی سعودی و دیگر کشورهای خلیج در راستای اقدامات ناامیدانه دوحه برای پیشبرد اهداف خاص خود است.


گفته می‌شود مگی سالم که یک دیپلمات سابق آمریکایی و مدیر اجرایی فعلی موسسه قطر است، در تعیین و جهت‌دهی مقالات و یادداشت‌های جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی کشته شده در ترکیه نیز نقش داشته و او را به اتخاذ مواضع شدیدتر علیه سعودی تشویق می‌کرد و براساس آنچه در گزارش ۲۳ دسامبر روزنامه واشنگتن پست آمده، مگی سالم برخی مقالات خاشقجی را ویرایش نیز کرده و یا اصلاحاتی به او پیشنها کرده است. جمال خاشقجی از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ مقالات و یادداشت‌هایش را در واشنگتن پست منتشر می‌کرد.

انتشار خبر فاش شدن این واقعیت‌ها و روابط از سوی واشنگتن پست، سوالات زیادی درباره فعالیت‌ها و ماهیت واقعی موسسه قطر مطرح کرد. آیا این موسسه به عنوان یک بازوی تبلیغاتی قطر فعالیت‌ می‌کند؟ نقش خاشقجی به نفع قطر در این «ابزار تاثیرگذاری» و در دوره اقامتش در آمریکا و انتشار مقالاتش در واشنگتن پست چه بود؟

دیوید ریبوی، معاول اول موسسه مطالعات امنیتی SSG توضیح داد آنچه واشنگتن پست فاش کرد، نشان می‌دهد موسسه قطر «ابزاری است که دولت قطر از آن برای جنگ نرم در راستای تاثیرگذاری برای منافع ملی خود، سود برده است» و اگرچه کارشناسان خواهان ارج نهادن به نقش موسسات غیرانتفاعی غیرحزبی هستند ولی موضوع درباره موسسه قطر کاملا متفاوت است زیرا که این موسسه تاسیس شده تا اولویت‌ها و اهداف یک دولت را پیش ببرد.

ریبوی می‌افزاید: «مگی سالم از همه فرصت‌ها برای ویرایش مقالات خاشقجی سود برد تا مواضع تند و خصمانه علیه سعودی بگیرد که قطر آن را رقیب شماره یک خود می‌داند.»

از سوی دیگر مگی سالم این موضوع را که کوشیده از طریق مقالات خاشقجی بر سیاست‌های آمریکا تاثیر بگذارد رد کرده و ادعا کرد که این روزنامه‌نگار سعودی را از سال ۲۰۰۲ می‌شناخته و با او به عنوان یک دوست سخن می‌گفته است.

روزنامه واشنگتن پست در بیانیه‌ای که درباره مگی سالم و خاشقجی منتشر کرد، متن ایمیلی به تاریخ آگوست ۲۰۱۸ را فاش کرد که در آن سالم به خاشقجی نوشتن مقالاتی درباره ائتلاف‌های سعودی بنویسید و آن را با تیتر «از واشنگتن تا قدس..چگونه رشد روزافزون احزاب راست‌گرا در اروپا، نظام لیبرالیسم جهانی که اقدامات این احزاب را به چالش می‌کشد، متوقف می‌کند» منتشر کرد. خاشقجی که درباره نوشتن در این موضوع ابراز تردید کرده بود، از مگی سالم پرسیده بود: «وقت داری بنویسی؟»

به نظر می‌رسد جمال خاشقجی در مقاله ۷ آگوست خودش در واشنگتن پست «از برخی پیشنهادات مگی سالم استفاده کرده باشد» زیرا که این روزنامه در بیانیه ۲۳ دسامبر خود نوشت کاملا روشن است که خاشقجی و مگی سالم درباره اینکه «چگونه ارتباطش با نهادی که از سوی قطر تامین مالی می‌شود» به تفاهم رسیده‌اند. واشنگتن پست نوشت: «به نظر می‌رسد آنها به یکدیگر درباره اهمیت مخفی نگاه داشتن این روابط تذکر داده‌اند.»
همزمان با ارتباطات خاشقجی و مگ سالم، موسسه مادر موسسه قطر در دوحه یک شرکت بین‌المللی روابط عمومی اجاره کرد تا «ارتباطات رسانه‌ای و مشاوره استراتژیک و انجام مصاحبه و برنامه‌ریزی برای رویدادها» در آمریکا را بر عهده بگیرد. براساس اسناد رسمی که Arab Weekly به آنها دست یافته و منتشر کرده شرکت «اوگیلوی گروپ» ۵ نفر از کارشناسان روابط عمومی در نیویورک و واشنگتن را برای کمک به موسسه مادر موسسه قطر به کار گرفت.

با اینکه براساس اسناد مروبط به این امر، هدف از تاسیس این شرکت انجام اقدامات روابط عمومی است و این اقدامات می‌توانند تاثیر و ترویج و ایجاد حس مثبت در میان شخصیت‌ها و نهادها است، اما تصمیم شرکت اوگیلوی گروپ برای اعلام همکاری‌اش با موسسه قطر به وزارت دادگستری آمریکا نشان می‌دهد این شرکت تصمیم داشته بر افکار و اندیشه‌های تصمیم‌سازان صحنه سیاسی آمریکا تاثیر بگذارد.

این شرکت براساس قانون FARA همه اسناد رسمی که نشان می‌دهد افرادی به نمایندگی از یک دولت خارجی اقدام به ثبت در وزارت دادگستری کرده‌اند را ارائه کرده و درباره اقداماتی که آنها برای «تاثیرگذاری بر افکار عمومی، سیاسی و قوانین آمریکایی» اطلاع‌رسانی کرده است.

جیم هانسون، رئیس موسسه مطالعات امنیتی SSG در مقاله‌ای که جدیدا منتشر کرد، گفت که احتمالا خاشقجی قانون FARA را نقض کرده است، زیرا روابط خود با موسسه قطر را پنهان کرده است.

هانسون نوشت: «یادداشت‌هایی که روزنامه بانفوذ واشنگتن پست منتشر کرد، می‌تواند تلاش‌های روشنی برای تغییر سیاست آمریکا در قبال سعودی به شمار آیند.»

موسسه قطر اینک بیشتر تحت نظر قرار گرفته، زیرا که این موسسه و موسسه مادر در دوحه صدها میلیون دلار به دانشگاه‌ها و مدارس آمریکایی پرداخته‌اند.

بررسی‌های داده‌های وزارت تعلیم آمریکا نشان می‌دهد که از ژوئیه ۲۰۱۰ تا ژوئیه ۲۰۱۸ موسسه مادر موسسه قطر بزرگترین تامین‌کننده خارجی دانشگاه‌ها و دانشکده‌های آمریکا بوده و در این دوره زمانی ۱٫۲ میلیارد دلار به آنها پرداخته و تمامی این مبلغ به ۶ دانشگاه تعلق گرفته، با این استدلال که آنها در شهرک آموزشی دوحه مشارکت دارند. ۵۰ میلیون دلار نیز به عنوان هدیه به ۵ دانشگاه آمریکایی پرداخت شده است.

دومین تامین‌کننده خارجی دانشگاه‌ها و دانشکده‌های آمریکا یک شرکت هندی به نام Technologies HCL بوده که در این دوره زمانی تنها ۱۱۴ میلیون دلار پرداخت کرده است. به گزارش وال‌ستریت ژورنال موسسه قطر همچنین از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷ میلادی ۳۱ میلیون دلار به مدارس عمومی آمریکا پرداخته است. این مبالغ برای تشویق مدارس به آموزش زبان عربی در مدارس راهنمایی و دبیرستان و برای آموزش معلمان و خرید مواد آموزشی و پرداخت هزینه‌ها پرداخت شده‌اند.

گزارشی که به زودی از سوی « منتدى الشرق الأوسط» منتشر خواهد شد، نیز نشان می‌دهد دلایلی وجود دارد که این برنامه‌های به ظاهر خیرخواهانه با هدف تاثیرگذاری انجام شده‌اند. در این گزارش آمده که موسسه قطر با همکاری شبکه الجزیره یک ویدئویی تبلیغاتی علیه سعودی تولید کرده است.

موسسه قطر در وبگاه خود آورده که از سال ۲۰۰۹ یعنی از سال آغاز به کارش، اقدام به کمک مالی به مدارسی در آمریکا، کانادا و بریتانیا کرده تا برنامه‌های آموزش زبان عربی در این مدرسه آغاز شده یا توسعه داده شوند. موسسه قطر همچنین تامین هزینه‌های ۲۴ دبیرستان در آمریکا را بر عهده دارد.

دیوید ریبوی، معاول اول موسسه مطالعات امنیتی SSG درباره اهداف پنهان این اقدامات در آینده هشدار داد که یکی از اهداف این اقدامات می‌تواند دستیابی و تاثیر بر هزاران هدف است که از طریق عملیات نفوذ بر دانش‌آموزان و دانشجویان در این مدارس، تحت تاثیر قرار گرفته‌اند.