۱۳۹۷ آذر ۱۱, یکشنبه

مجله نیچر: برداشت بی‌رویه آب، عامل فرونشست سالانه بخش‌هایی از تهران

فرونشست در تهران ۱۳ میلیونی
مجله علمی «نیچر» در گزارشی تکان دهنده، پیرامون فرونشست پایتخت ۱۳میلیونی ایران، اعلام کرده که بخش‌هایی از تهران سالانه ۲۵سانتی‌متر نشست می‌کند، نیچر این میزان فرونشست زمین را یکی از بالاترین رقم‌ها در جهان اعدام کرد.


این تحقیق بر اساس ارزیابی تصاویر ماهواره‌یی بین سالهای ۲۰۰۳تا ۲۰۱۷صورت گرفته و این مشکل در حال گسترش به فرودگاه بین‌المللی موسوم به «خمینی» است، که سالانه پنج سانتی‌متر نشست می‌کند.

 تحقیق منتشر شده در مجله علمی نیچر در مؤسسه زمین‌شناسی پوتسدام آلمان انجام شده است، این تحقیقات مشخص کرده است که این مشکل بیشتر مربوط به دشت غربی تهران- شامل بخش شهری، شهرک‌های اقماری و زمینهای کشاورزی - و دشت ورامین که یک منطقه کشاورزی محسوب می‌شود است.

حدود ۱۰درصد از جمعیت تهران، شهرک‌های اقماری و روستاهای جنوب غربی پایتخت ایران، تحت تاثیر این فرونشست قرار دارد.
زیر ساختهایی که بر اساس این ارزیابی‌ تحت تاثیر نشست زمین در تهران و اطراف آن، قرار می‌گیرند شامل: ۱۲۰کیلومتر خط آهن، ۲۳۰۰کیلومتر جاده، ۲۱پل، ۳۰کیلومتر خط لوله نفتی، ۲۰۰کیلومتر لوله گاز، ۷۰کیلومتر خطوط برق فشار قوی و بیش از ۲۵۰هزار ساختمان است.

تحقیقات مؤسسه زمین‌شناسی پوتسدام آلمان، مشکل فرونشست در بزرگترین شهر در غرب آسیا را ناشی از برداشت بی‌رویه آب و خالی شدن سفره‌های زیرزمینی در سال‌های گذشته ارزیابی کرده است.

مدت‌هاست که زنگ خطر به صدا در آمده است

افت آب سفره‌های زیرزمینی مد‌ت‌هاست که زنگ خطر نشست زمین در پایتخت کشور را به صدا درآورده است.
مردادماه سال جاری مدیرعامل شرکت آب تهران محمدرضا بختیاری میزان برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی تهران را سالانه ۲میلیارد و ۷۰۰میلیون متر‌مکعب عنوان کرد. وی گفت به‌دلیل برداشتهای بیش از حد از منابع زیرزمینی پایتخت طی۱۰تا ۱۵سال آینده با پدیده خالی‌ شدن زیر زمین روبه‌رو خواهیم بود.

علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات نیز اخیراً اعلام کرده است که پدیده فرونشست زمین در مساحتی بیش از ۷۰۰کیلومتر مربع در دشت‌های ورامین پیشوا و پاکدشت رخ داده و در حال گسترش است.

وی گفت که در دشت ورامین طی ۱۳سال گذشته، ۱۵متر سطح آب افت کرده است که در مقایسه با سال ۱۳۵۰، این افت آب بیش از یکصد متر برآورد شده است.

به‌گفته وی پدیده فرونشست و فروچاله‌ها و شکا‌ف‌های ناشی از آن اگر در مجاورت تأسیسات زیر بنایی مانند راه‌آهن، راه‌ها، دکل‌های برق و سایر شریانهای حیاتی و همچنین در ساختگاه سکونتگاههای روستایی و شهری باشد، خطرات و خسارات بسیاری را به بار می‌آورد و موجب ایجاد ناپایداری در سازه و گاه موجب بروز بحران می‌شود.

زمین لرزه ۵ریشتری نیز برای تهران خطرناک است

خاطرنشان می‌گردد که از سال ۱۳۹۶تا کنون حداقل ۵فروریزش عمده زمین در مناطق مختلف شهر تهران در خیابانهای «شهران»، «پیامبر»، «میدان قیام»، «مولوی» و در سه راهی خیابان «خیام» به ثبت رسیده است و با توجه به رشته‌ قناتهایی که از شمال تهران به سمت ری کشیده شده و عدم رویکرد مهندسی در ساختمان‌سازی می‌توان انتظار فروریزش‌های بیشتری را در پایتخت داشت.

مسأله دیگر که در پی فرونشست زمین می‌تواند خطرناک باشد حساس‌تر شدن ساختمانها حتی نسبت به زمین‌لرزه‌های کوچکتر است.
محمد جواد بلورچی، زمین‌شناس، در این زمینه می‌گوید: «اگر در گذشته با بروز زمین‌لرزه ۶ریشتری در تهران یا شهرهای دیگر خطر را احساس می‌کردیم، اما در حال حاضر با وجود این نشستها و آسیب‌هایی که به ساختمانها وارد شده زمین‌لرزه‌های ۵ریشتر هم می‌تواند خطرناک باشد، چرا که ساختمانها استحکام خود را ندارند و متأسفانه کسی هم به این فرونشستها که آن را زلزله خاموش می‌نامند، توجهی ندارد».

بیشتر بخوانید:
«زلزله خاموش» فرونشست زمین
زیست‌بوم ایران در یک‌قدمی مرگ
ایران، محیط‌زیست، بالاترین فرسایش گیاهی و آب در جهان
پژوهشی درباره آب در ایران