۱۳۹۶ مهر ۲۰, پنجشنبه

نظام و پیامدهای سرنوشت برجام

به‌رغم این‌که مهره‌ها و رسانه‌های حکومتی از باند خامنه‌ای می‌گویند فایده برجام «تقریبا هیچ» بوده است، اما این روزها ابراز نگرانی در مورد سرنوشت برجام که به اذعان آخوندها و مهره‌های حکومتی به سرنوشت نظام راه می‌برد، حتی در تلویزیون رژیم هم مطرح می‌شود. روز 16مهر در برنامه خبری تلویزیون رژیم یک سؤال مطرح شد که می‌تواند نگرانیهای نظام را به نمایش بگذارد: «سوال اصلی این است که هدف آمریکا از این جنگ روانی برای برجام و نظام چیست؟». تلویزیون رژیم خود در جواب گفت: «تشدید فشارهای سیاسی و اقتصادی بر نظام».


رسانه‌های حکومتی هم از این‌گونه ابراز نگرانیها پر است نگرانیهایی که به شکل اظهارات متفاوت و گاه متناقض سردمداران رژیم ظاهر می‌شود.
تلویزیون رژیم در همین برنامه با اشاره به موعد 23مهر که قرار است رئیس‌جمهور آمریکا موضع کاخ سفید را در مورد پایبندی یا عدم پایبندی رژیم به برجام اعلام کند، با نگرانی پیش‌بینی کرد که رئیس‌جمهور جدید آمریکا قصد دارد در یک حرکت همه‌جانبه شامل اجرای قانون کاتسا یا همان مادر تحریمها، اعلام عدم پایبندی نظام به تعهدات خود در برجام و ارجاع موضوع به کنگره فشارهای سیاسی و اقتصادی را بر رژیم تشدید کند و این به‌معنی قرار دادن رژیم بر سر «دوراهی تشدید فشار ها» یا «مذاکره» و تحمیل «محدودیتهای بیشتر و دائمی هسته یی» است. مذاکره از جمله «درباره توان موشکی و مسائل منطقه» که از طریق برجامهای موشکی و منطقه‌یی در کنار برجام دائمی هسته‌یی»، صورت می‌گیرد.
این ابراز نگرانی حتی در مواضع دلواپسان نظام و مهره‌های باند خامنه‌ای نیز به اشکال گوناگون دیده می‌شود. کیهان خامنه‌ای که سخنگوی دلواپسان است روز 17مهر از «تهدید فوری ناشی از وارونگی برجام» ابراز نگرانی کرد. ولایتی مشاور خامنه‌ای در همین روز در تلویزیون رژیم ابتدا روی تعهد نظام به برجام تأکید کرد و گفت به هیچ‌وجه درصدد نقض برجام نیستیم. در باند روحانی و شرکایش هم که به‌دلیل بن‌بست کنونی چندان مثل گذشته قادر به دفاع از برجام نیستند با صراحت نسبت به چشم‌انداز پیش روی نظام ابراز نگرانی می‌کنند و می‌نویسند: «ما در مسیر سیل هستیم» و «قطعا سیل ما را خواهد برد.»[1]
سرکرده  سپاه پاسداران  هم که معمولاً در این مواقع کارش ایجاد دود و دم برای حفظ روحیة مزدوران داخلی و برون مرزی نظام است و تاکنون همیشه علیه برجام تبلیغ می‌کرد، پشت یک ظاهر پر هیاهو نگران نقض برجام شده و گفته «اجرای قانون اعمال تحریم علیه دشمنان آمریکا موسوم به کاتسا به‌معنی خروج یک جانبه آمریکا از برجام است.»[2]
پاسدار جعفری  بعد از این‌که برای مصرف داخلی دود و دم کرد که رژیم در صورت خروج یک طرفه آمریکا از برجام «از این فرصت برای جهش در برنامه‌های موشکی، منطقه‌یی و دفاعی متعارف خود استفاده خواهد کرد»، برای محکم کاری برای تفهیم به طرف حسابهای خارجی که ممکن است کلمه «متعارف» را در میان دود و دمها نگرفته باشند، از جمله گفت: «هماهنگی خوبی بین ما و ظریف در برابر دشمنان وجود دارد» و «مواضعی که ظریف اعلام کرده، بخشهای مختلف امنیتی و دفاعی هم دارند اما نوع گویش و بیانمان متفاوت است.»[3]
این ادعای وحدت با ظریف آن روی سکة دود و دمها و برای اطمینان دادن به طرف حسابهای بین‌المللی است و پیامش این است که نظام دست از پا خطا نخواهد کرد، والا همین پاسداران در دیدار روز ۶مرداد خود با روحانی به وی «عمل به توصیه‌ها و دغدغه‌های فرماندهان ارشد سپاه»[4] را گوشزد کرده بودند. و آخوند لاریجانی سردژخیم قضاییه نظام در واکنش به اظهارت روز 15مهر روحانی در  دانشگاه تهران  که گفته بود «عده‌یی بیکار هستند و این و آن را احضار می‌کنند» خط‌ و نشان کشید و گفت: «اگر بیکاری وجود دارد این شما هستید که چهار سال کشور را رها کردید و دور برجام سینه زدید». سپس نوع وحدت در نظام ولایت را خاطرنشان کرد و افزود: «شما موظفید از قوه قضاییه به‌عنوان رکن نظام حمایت کنید، کما این‌که ما در طول سالهای گذشته از کلیّت دولت به‌عنوان رکن نظام حمایت کرده‌ایم این درست نیست در هر محفلی، هر آنچه به ذهن شریفتان گذشت، علیه قوه قضاییه بیان کنید».[5] آملی لاریجانی سپس باند روحانی را تهدید کرد: «خود این قبیل اقدامات نظیر اتهام زنی، توهین و سنگ‌اندازی علیه قوه قضاییه جرم محسوب می‌شود و به مرتکبان هشدار می‌دهیم که تسامح قوه قضاییه برای حفظ فضای آرام جامعه، حدی دارد و ناچاریم طبق قانون با این مرتکبان نیز برخورد کنیم.»[6]
با این حال به‌رغم تسویه‌حساب سنگین آخوند لاریجانی با روحانی به نظر می‌رسد تمامی نظام اکنون «دور برجام سینه» می‌زنند. چرا که پایان برجام برای آنان به‌معنی پایان تمامی دستاوردهای دوران مماشات و قرار دادن نظام در همان دوراهی مورد اشاره خامنه‌ای در سخنرانی نوروز 95 در مشهد است. همان دوراهی که به گفته خود خامنه‌ای یک راه آن به له شدن زیر فشارها و راه دیگر تن‌دادن به ذلت عقب‌نشینی است. همان دو راهی که تلویزیون رژیم در روز 16مهر به ترسیم آن پرداخت و در ابتدا به آن اشاره کردیم.
این که نظام واقعاً چه کار خواهد کرد، طی چند روز آینده ناگزیر روشن خواهد شد. اما اگر کسی بخواهد پیش‌بینی کند، می‌تواند به تحلیلهای رسانه‌های حکومتی از جمله یادداشت 16مهر روزنامه حکومتی وطن امروز (وابسته به باند خامنه‌ای) نگاه کند که از جمله نوشته است: «این‌بار نیازی به تحریم‌های پرهزینه لجستیکی نیز نخواهد بود. محدودیت‌های سنگین مالی به اندازه کافی نفسگیر خواهند بود، لذا با این اوصاف یحتمل در تلاشند تا برجام شماره 2یا- شاید اگر FATF را هم مسامحتا یک برجام در نظر بگیریم- شماره 3شکل بگیرد و متأسفانه با وجود نخبگانی که امروز در مصدر امور قرار دارند، انتظار مقاومت و تن ندادن به این روایت، سخت خواهد بود.»[7]


[1]  روزنامه جهان صنعت: 17مهر 96
[2]  تلویزیون رژیم- 16مهر
[3]  پایگاه خبری جامعه خبر- 17مهر
[4]  خبرگزاری تسنیم-6مرداد 96
[5]  تلویزیون رژیم-15مهر
[6]  روزنامه وطن امروز- 17مهر
[7] وطن امروز- 17مهر