سازمان عفو بینالملل در گزارش سالیانه خود میگوید، ایران همچنان به شدت به محدود کردن آزادیها، حصر و حبس فعالان، شکنجه و رفتارهای غیر انسانی، قطع عضو و شلاق در ملا عام، اعدام، از جمله اعدام نوجوانان، ادامه میدهد.
عفو بین الملل در این گزارش تاکید کرده است که در سال ۲۰۱۵ وضعیت حقوق بشر در جهان رو به وخامت گذاشته است.عفو بینالملل اعلام میکند که وضعیت حقوق بشر در ایران بدتر شده و حکومت همچنان بشدت به محدود کردن آزادیها، حصر و زندان کردن فعالان سیاسی، شکنجه و رفتارهای غیرانسانی، قطع عضو، شلاق در ملاءعام و اعدام، از جمله اعدام نوجوانان ادامه میدهد.
عفو بینالملل به گزارش آبانماه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران اشاره کرده و اصلاحات پیشنهادی که ایران آنها را نپذیرفته است؛ مانند توقف اعدام افراد زیر ۱۸ سال و یا تصویب پیماننامه سازمان ملل متحد علیه شکنجه.
احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران، پنجم آبان، در گزارشی به مجمع عمومی ملل متحد از جمله از شمار فزاینده اعدام در ایران، ادامه محدودیتها برای آزادی بیان، و فشار بر اقلیتهای مذهبی و گروههای قومی و تبعیض علیه زنان انتقاد کرده بود.
کشورهای عضو سازمان ملل در دوره اخیر ۲۹۱ پیشنهاد اصلاحی به ایران دادهاند که بر پایه گزارش احمد شهید، ایران ۱۳۰ مورد را پذیرفته است.
«محدودیت شدید آزادی بیان»
به گفته عفو بینالملل، مقامهای ایرانی به «ایجاد محدودیت شدید در زمینه آزادی بیان یا تشکیل تجمعات» ادامه داده، شبکههای اجتماعی را فیلتر کرده، نشریات را توقیف یا تعطیل و روزنامهنگاران و وبنگاران را بازداشت و زندانی کردهاند.
این سازمان از فیلترینگ در ایران انتقاد کرده و به مواردی از بازداشتها به خاطر فعالیتها در فضای مجازی اشاره میکند.
بسیاری از زندانیان عقیده، تنها به خاطر ابراز مسالمتآمیز حقوق انسانی خود در بند هستند: روزنامهنگاران، هنرمندان، نویسندگان، وکیلان، کنشگران حقوق اقلیتها یا حقوق زنان، مدافعان حقوق بشر و دیگران.
عفو بینالملل میگوید : «بسیاری از زندانیان عقیده، تنها به خاطر ابراز مسالمتآمیز حقوق انسانی خود در بند هستند: روزنامهنگاران، هنرمندان، نویسندگان، وکیلان، کنشگران حقوق اقلیتها یا حقوق زنان، مدافعان حقوق بشر و دیگران».
این سازمان به مواردی از بازداشتها، مانند بازداشت کنشگران حقوق آموزگاران در تابستان گذشته، نیز اشاره کرده است.
«شکنجه و رفتارهای غیرانسانی»
عفو بینالملل میگوید قانون جدیدا معرفیشده در ایران، از جمله برای ثبت الکترونیکی بازداشتشدگان، حمایتهایی را در نظر گرفته، اما همچنان تاثیری بر روند شکنجهها ندارد و قوانین ایران را در راستای قوانین بینالمللی قرار نمیدهد. این قانون به بازداشتشدگان این حق را نمیدهد که از همان اولین لحظه به وکیل دسترسی داشته باشند.
قانون جدیدا معرفیشده در ایران، از جمله برای ثبت الکترونیکی بازداشتشدگان، حمایتهایی را در نظر گرفته، اما همچنان تاثیری بر روند شکنجهها ندارد و قوانین ایران را در راستای قوانین بینالمللی قرار نمیدهد.
به گفته عفو بینالملل با وجود آنکه اقرار تحت شکنجه وجاهت قانونی ندارد، اما به جزئیاتی در مورد آن پرداخته نشده و شکنجه، به عنوان یک جنایت، شرح و بسطی پیدا نکرده است.
سازمان مدافع حقوق بشر از موارد خودداری مقامها برای ارائه کمکهای پزشکی و دارویی به زندانیان و یا رد درخواست پزشکان برای مداوای زندانیان خارج از زندان انتقاد کرده است.
در بخشی دیگر از گزارش سازمان عفو بینالملل در مورد ایران به صدور احکام قطع عضو، نابینا کردن یا انجام قصاص در ملا عام اشاره شده است: قطع انگشتان دو مرد در مشهد یا کور کردن یکی از چشمهای فرد دیگری در کرج.
شلاق نیز مورد دیگریست که سازمان عفو بینالملل به عنوان رفتارهای غیرانسانی در قوانین جمهوری اسلامی به آن پرداخته و میگوید در روزهای رمضان گذشته «۵۰۰ نفر در شیراز بازداشت شدند، ۴۸۰ نفر از آنها طی ۲۴ ساعت به خاطر روزهخواری محاکمه و محکوم شدند. حکم عمده آنها نیز شلاق بود. برخی از موارد در ملا عام اجرا شده است».
«اعدامها»
سازمان عفو بینالملل، مانند بسیاری دیگر از سازمانهای فرادولتی مدافع حقوق بشر، اعدامها در ایران را «گسترده» میداند و به مواردی از اجرای این حکم در مورد نوجوانان اشاره کردهاست.
این سازمان وضعیت بهداشت در زندانها از جمله در زندانهای مملو از زندانی مانند زندان "دیزلآباد کرمانشاه"، "قرچک ورامین"، "عادل آباد شیراز" و "وکیل آباد مشهد" را وخیم دانسته و این شرایط را مورد انتقاد قرار داده است.
سازمان عفو بینالملل تأکید میکند که دادگاهها در ایران آرائی صادر کردهاند که با قوانین بینالمللی مغایرت دارد. دراین مورد سازمان به صدور احکامی مانند قطع عضو، کور کردن به عنوان انجام قصاص و اعدام در ملاءعام اشاره کرده است.
عفوبین الملل میگوید اعدامها در ایران همچنان بطور گسترده در سال ۲۰۱۵ ادامه داشته است و مواردی از اعدام نوجوانان بوقوع پیوسته است.
عفو بینالملل در ادامه گزارش خود پیرامون ایران به تضیع حقوق زنان، اقلیتهای مذهبی، اقلیتهای قومی وعقیدتی و دادگاههای ناعادلانه اشاره کرده است.