مادران شهروندانی که دربازداشتگاه حزب کمونیست چین درسین‌کیانگ محبوس شده‌اند
در حالی که طبق برآوردهای سازمان ملل متحد، دست‌کم یک میلیون نفر از جامعه اقلیت اویغور و دیگر اقلیت‌های مسلمان در سین‌کیانگ چین در بازداشتگاه‌های بزرگ حبس شده‌اند، سفیر ایران در چین روز سه‌شنبه، دهم فروردین، از سفر گردشگری خود به این منطقه خبر داد.
محمد کشاورززاده، سفیر جمهوری اسلامی در چین و مغولستان، در پیامی در توئیتر خود، شهر ارومچی، مرکز منطقه خودمختار سین‌کیانگ را «شهری بسیار زیبا و توسعه‌یافته» توصیف کرده و نوشته است که «در آق‌مسجد» آن شهر «نماز ظهر» خوانده است.
توصیف او از شهر ارومچی در حالی بیان می‌شود که نهادهای حقوق بشری گزارش می‌دهند دولت چین با وارد کردن شمار بسیار زیادی از چینی‌های قوم «هان» به سین‌کیانگ و ساخت مجتمع‌های مسکونی متعدد، بافت جمعیتی این منطقه را تغییر داده و سعی دارد مسلمانان را در این شهر و منطقه در اقلیت قرار دهد.
در مورد این منطقه مسلمان‌نشین، وزارت امور خارجه آمریکا نیز روز سه‌شنبه در گزارش سالانه خود گفت که چین در سین‌کیانگ دست به «نسل‌کشی و جنایات علیه بشریت» علیه اویغورها و دیگر مسلمانان در منطقه زده است.
این گزارش می‌گوید چین «مرتکب جنایاتی ازجمله حبس خودسرانه بیش از یک میلیون شهروند عادی، عقیم‌سازی اجباری، تجاوز جنسی، شکنجه، کار اجباری و محدودیت‌های شدید در مورد آزادی دین، آزادی بیان و آزادی جابه‌جایی» در قبال ساکنان مسلمان سین‌کیانگ شده است.
محمد کشاورززاده، سفیر جمهوری اسلامی در چین، در توئیتی دیگر در مورد آماده شدن خود برای سفر گردشگری به این منطقه نیز نوشته است: «فردا به دعوت وزارت خارجه چین به همراه تعدادی از سفرا و دیپلمات‌های مقیم به منطقه سین‌کیانگ خواهم رفت امروز برای نهار به رستوران روزی بای که غذای حلال سین‌کیانگی در پکن ارائه می‌کند رفتم به گارسون که اویغور بود به ترکی غذا سفارش دادم. منوی غذا اویغوری برای فارسی‌زبان قابل فهم است.»
مقامات جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه آیت‌الله خامنه‌ای، تاکنون در برابر نقض حقوق مذهبی و شهروندی اویغورها در چین سکوت کرده‌اند و مایک پومپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، با اشاره به این نکته گفته بود که همچنان «چشم‌انتظار واکنش عمومی» علی خامنه‌ای به مسئله اویغورها در چین است.
علی مطهری، نماینده پیشین مجلس ایران، نیز گفته است که حکومت ایران، به دلیل «نیازهای اقتصادی» به چین، درباره وضعیت مسلمانان در این کشور «مهر سکوت به لب زده» و این امر را «مایه سرشکستگی جمهوری اسلامی» توصیف کرده است. او همچنین دولت چین را به «ریشه‌کنی اسلام» در منطقه سین‌کیانگ متهم کرده است.
اظهارنظرهای آقای مطهری با واکنش‌های بسیاری مواجه شد. محمود احمدی بیغش، نماینده مجلس یازدهم، گفت که علی مطهری «ذهن بیمار» دارد و «بی‌خاصیت و همیشه طلبکار» است و دولت چین با مسلمانان این کشور «مشکلی» ندارد.
چین بدرفتاری با اقلیت مسلمان خود را تکذیب می‌کند و می‌گوید بازداشتگاه‌های یادشده «مراکز بازآموزی» برای جلوگیری از «افراطی‌گری» هستند.
