فایل صوتی اظهارات آقای ظریف که نخستین‌بار روز یکشنبه پنجم اردیبهشت توسط شبکه تلویزیونی «ایران اینترنشنال» منتشر شد، بخشی از یک گفت‌وگوی سه ساعته با سعید لیلاز، اقتصاددان حامی دولت، است که ظاهرا قرار بوده پس از پایان کار دولت حسن روحانی منتشر شود.
وزیر خارجه ایران در این مصاحبه درباره امنیتی شدن مسائل جمهوری اسلامی در روابط بین‌الملل می‌گوید: «گروهی در کشور ما در این‌که همه چیز امنیتی شود منافع دارند، چرا که نقش آن‌ها پررنگ می‌شود».
او تصریح کرد که این «گروه اقلیت» علاوه‌بر آن‌که قدرت بر هم زدن شرایط را دارند، توان ایجاد موج گسترده را هم دارند.
چهارشنبه صبح هواپیمای اوکراینی را زدند. من ظهر جمعه رفتم جلسه ویژه‌ای که دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی برگزار کرد. عرض کردم دنیا می‌گوید به هواپیما موشک خورده است. اگر واقعا موشک خورده است بگویید ببینیم ما چطور می‌توانیم آن را علاج کنیم. خدا شاهد است، آن‌گونه با من برخورد کردند که انگار من کفر ابلیس گفتم. گفتند نه، یعنی چه. برو، برو توئیت بزن و تکذیب کن. در حالی که صبح پنجشنبه آقایان می‌دانستند موشک خورده است یا بعدازظهر چهارشنبه
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران
وزیر خارجه جمهوری اسلامی جایگاه نظامیان و دیپلماسی در ایران را «برعکس» دانست و بر ضرورت سپردن مسائل به دیپلمات‌ها تاکید کرد.
او تاکید کرد که با قاسم سلیمانی «الزاما در همه چیز هم‌نظر نبودیم اما احساس می‌کردیم که موظفیم با هم هماهنگ باشیم و این کار را می‌کردیم».
آقای ظریف گفت: «من می‌توانم به جرات بگویم که من دیپلماسی را بیشتر هزینه کردم برای میدان [جنگ]، تا این‌که میدان برای دیپلماسی هزینه شود».
وزیر خارجه ایران تصریح کرد: «تقریبا در طول کار من، هیچ وقت نتوانستم، نه این‌که نخواهم، که به فرمانده میدان بگویم این کار را بکن چون در دیپلماسی به آن نیاز دارم».
او اضافه کرد: «تقریبا هر بار که من برای مذاکره رفتم، این سلیمانی بود که می‌گفت من می‌خواهم که این خاصیت را بگیرید، این نکته را بگیرید».
مصاحبه‌کننده حرف ظریف را قطع می‌کند و می‌گوید: سلیمانی هم می‌گفت که من حاضرم در مقابلش این کار را انجام دهم.
وزیر خارجه ایران در پاسخ گفت: «این قسمتش نبود. می‌گفت تو می‌روی با لاوروف [وزیر خارجه روسیه] مذاکره کنی از او یک، دو، سه، چهار بخواه. یعنی دیپلماسی هزینه این شود که مثلا شما در حلب [سوریه] یا ادلب بخواهید یک کاری انجام دهید».
او می‌گوید: «من می‌رفتم برای موفقیت کار میدانی مذاکره می‌کردم. اما این‌که من به ایشان بگویم شما مثلا از هواپیمای ایران ایر در خط تهران- سوریه استفاده نکن. ایشان [قاسم سلیمانی] زیر بار نمی‌رفت. لذا دیپلماسی هزینه میدان شد اما هیچ وقت میدان هزینه دیپلماسی نشد».
آقای ظریف در ادامه از مصاحبه‌کننده می‌خواهد که این قسمت هیچ وقت منتشر نشود.
نابودی دستاوردهای وزارت امور خارجه
جواد ظریف در بخش دیگری از این مصاحبه می‌گوید پس از نهایی شدن برجام در تیرماه سال ۱۳۹۴ تا روز اجرایی شدن این توافق در دی‌ماه همان سال، اتفاقاتی علیه برجام افتاد.
او حمله به سفارت عربستان در تهران و سفر قاسم سلیمانی به مسکو را از جمله سنگ‌اندازی‌های گروه اقلیت بر سر راه برجام عنوان کرد.
آقای ظریف به صراحت گفته است که سفر سلیمانی بدون نظارت وزارت خارجه ایران و «با اراده روسیه» با هدف «نابودی دستاوردهای وزارت خارجه» انجام گرفت.
به گفته وزیر خارجه ایران، پس از رفع تحریم هواپیمایی ملی ایران از سوی آمریکا، «جان کری، وزیر خارجه وقت ایالات متحده، در خرداد ۱۳۹۵ به او تذکر داد که پروازها از ایران به سوریه شش برابر شده است».
آقای ظریف مدعی شده که رئیس‌جمهوری و وزیر راه از این موضوع بی‌خبر بودند و در ادامه پیگیری‌ها، رئیس هواپیمایی ملی ایران تایید کرد که «فشار حاج قاسم» موجب پروازهای هما علاوه بر خط هوایی ماهان شده بود.
به گفته او، وقتی در دیدار بعدی با سلیمانی از او خواست که به جای هما با ماهان پروازها انجام شود، سلیمانی به او پاسخ داد: «هما امن‌تر است».
وزیر خارجه ایران در ادامه مصاحبه‌اش درباره مخالفان داخلی دولت که جلوی مذاکرات را می‌گیرند، گفت: «حالی‌شان نیست، خیال می‌کنند شش ماه دیگر همه چیز سر جایش است و می‌آیند و مسائل کشور را حل و فصل می‌کنند».
شنیدن گزارش حملات اسرائیل از زبان جان کری
وزیر خارجه ایران در بخش دیگری از اظهارات خود به حملات سال‌های اخیر اسرائیل به اهداف ایرانی در سوریه اشاره کرد و گفت: «شما نمی‌توانید بگویید چند نفر در سوریه کشته شده است، [جان] کری باید به من خبر بدهد که اسرائیل ۲۰۰ بار به شما حمله کرده است».
آقای لیلاز از او می پرسد که «شما نمی‌دانستید؟» ظریف پاسخ می‌دهد: «نه! نه!»
سرنگونی هواپیمای اوکراینی و حمله به پایگاه عین‌الاسد
وزیر خارجه ایران می‌گوید: «آمریکا زودتر از من خبر حمله به عین‌الاسد را شنید. دو نفر از نیروی قدس ۴۵ دقیقه قبل از حمله به پایگاه عین‌الاسد، پیش نخست‌وزیر عراق رفتند و گفتند که ما به زودی به یک پایگاه آمریکا در عراق شلیک می‌کنیم».
حمله ایران به این پایگاه پنج روز پس از آن صورت گرفت که ارتش آمریکا در روز ۱۳ دی‌ماه ۹۸ قاسم سلیمانی و تیم همراه او را با استفاده از پهپادهای نظامی در نزدیکی فرودگاه بغداد هدف حمله قرار داد که منجر به کشته شدن آن‌ها شد.
ظریف در بخش دیگری از سخنان خود در مورد سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط یگان موشکی سپاه پاسداران در بامداد ۱۸ دی سال ۹۸ و همزمان با حمله به عین‌الاسد گفت: «چهارشنبه صبح هواپیمای اوکراینی را زدند. من ظهر جمعه رفتم جلسه ویژه‌ای که دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی برگزار کرد. عرض کردم دنیا می‌گوید به هواپیما موشک خورده است. اگر واقعا موشک خورده است بگویید ببینیم ما چطور می‌توانیم آن را علاج کنیم. خدا شاهد است، آن‌گونه با من برخورد کردند که انگار من کفر ابلیس گفتم. گفتند نه، یعنی چه. برو، برو توئیت بزن و تکذیب کن. در حالی که صبح پنجشنبه آقایان می‌دانستند موشک خورده است یا بعدازظهر چهارشنبه».
مخالفت احمدی‌نژاد با حضور ظریف در نیویورک
جواد ظریف در بخشی از این مصاحبه همچنین به یادآوری مناسباتش با رئیس دولت نهم و دهم ایران پرداخته است. او می‌گوید محمود احمدی‌نژاد پس از اولین سفرش به نیویورک که دو هفته بعد از رسیدن به ریاست‌جمهوری (در سال ۸۴) انجام شد، در جلسه‌ای گفته بود که باید ظریف را برکنار کنید.
او می‌افزاید که آقایان متکی و لاریجانی با پادرمیانی رضایت آقای احمدی‌نژاد را جلب کردند و به او یادآور شدند که چنین اقدامی بدون هماهنگی‌های لازم با مقامات عالی حکومت ممکن نیست.
اهمیت سرمایه‌گذاری در روابط با چین و روسیه
وزیر خارجه در بخش دیگری از این گفت‌وگو به اهمیت توسعه روابط ایران با چین و روسیه پرداخت. او می‌گوید: «ما هنوز جهان را بر اساس مدل دو قطبی جنگ سردی می‌بینیم و با معیارهایی می‌سنجیم که دیگر جوابگو نیستند. همین امروز هم فکر می‌کنیم که روسیه و چین با یک نگاه ژئواستراتژیک باید کنار ایران بایستند و با آمریکا بجنگند. در صورتی که روسیه و چین – به‌ویژه چین – رقابت خود با آمریکا را در حوزه تکنولوژی تعریف کرده‌اند، نه در حوزه ژئو استراتژیک».
این در حالی است که به باور ظریف، آمریکا رقابتش با چین را در حوزه ژئواستراتژیک تعریف می‌کند، چون آمریکا ۷۸۰ میلیارد دلار هزینه نظامی می‌کند، اما چین ۳۰۰ میلیارد دلار در این بخش هزینه می‌کند. به‌گفته وزیر خارجه، منافع آمریکا ایجاب می‌کند که این دعوا را «امنیتی» کند.
آقای ظریف به صراحت افزود: «من از طرفداران جدی رابطه با روسیه و چین هستم. روسیه همسایه ماست و چین کشوری است در حال برآمدن که در سال‌های آینده بدل به قدرت اول دنیا خواهد شد. به نفع روسیه است که در روابط ما و غرب بحران نباشد اما به نفعش نیست که روابط ما و غرب عادی‌سازی شود».
دنیا به نفت ایران نیاز ندارد
جواد ظریف با اشاره به سیاست‌های نادرست دوران محمود احمدی‌نژاد، گفت با تصویب اولین قطعنامه و بیرون راندن ایران از بازار جهانی نفت، «دنیا دید که به نفت ایران نیازی ندارد» و کماکان هم وضع به همان منوال است.
او تاکید کرد که بخش قابل توجهی از جامعه ایران هوادار تفکر آقایان متکی و احمدی‌نژاد هستند و به «میدان» بیش از دیپلماسی باور دارند.
واکنش خطیب‌زاده درباره فایل صوتی منتسب به ظریف
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در واکنش به انتشار فایل صوتی محمد جواد ظریف، آن را فایلی «مخدوش» و «تقطیع‌شده» از یک گفت‌وگوی داخلی هفت ساعته خواند.
آقای خطیب‌زاده افزود: «این گفت‌وگو صرفا برای ثبت در حافظه سازمانی دولت تدبیر و امید ضبط شده بوده و قرار به انتشار آن نبوده است».
او با اشاره به این‌که معلوم نیست این فایل توسط چه افرادی و با چه «نیاتی» در فضای مجازی منتشر شده است، تاکید کرد «در صورت موافقت نهادهای مسئول، کل این گفت‌وگوی هفت ساعته منتشر خواهد شد».
با استفاده از گزارش سایت ایران اینترنشنال، فایل صوتی ظریف، خبرگزاری ایسنا و رادیو فردا/ آ.ت/ ک.ر
