بر اساس اسناد طبقه‌بندی‌شده‌ای که سرویس جاسوسی اسرائیل «موساد» در سال 2018، از آرشیوی سری در ایران ربودند، اخیرا کتابی به نگارش درآمده که به‌طور مستند پرده از این حقیقت برمی‌دارد که رژیم ایران درسال 2003 در آستانه آزمایش بمب اتم بوده و طی دو دهه گذشته تلاش‌های تسلیحاتی هسته‌ای خود را متوقف نکرده، و هم‌ا‌ینک نیز در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای است.
این کتاب که «ایران به‌دنبال سلاح‌های خطرناک هسته‌ای» نام دارد را دیوید آلبرایت، بنیانگذار «موسسه علوم و امنیت بین‌المللی» در واشینگتن، و سارا برکارد نگاشته و تصاویر بسیاری از اسناد مذکور را در کتاب خود آورده‌اند. کتاب قرار است هفته بعد منتشر شود، و نسخه‌ای از آن برای بازبینی در اختیار رسانه‌ها از جمله «واشینگتن پست» قرار گرفته است.
بر اساس اسناد فنی که به تازگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، کتاب نشان می‌دهد که رژیم ایران، تحت برنامه‌ای فوق سری برای تولید سلاح اتمی، در أواخر سال 2003 در آستانه «آزمایش سرد» اجزای اصلی سلاح هسته‌ای بوده، و اگر موفق می‌شده از این مرحله عبور کند، فاصله چندانی با تولید بمب اتم نداشته است.
به گفته «واشینگتن پست»، آنچه در آن زمان باعث تعلیق تلاش‌های جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای شد، لو رفتن رآکتور پایگاه مخفی نطنز برای غنی‌سازی اورانیوم بود. حمله ایالات متحده به عراق و ساقط کردن رژیم صدام حسین در سال 2003 نیز ممکن است دلیل دیگری برای توقف برنامه تولید سلاح‌های هسته‌ای رژیم ایران بوده باشد.
«طرح آماد»
گرچه جمهوری اسلامی کار بر روی سلاح اتمی را در سال 2003 متوقف کرد، اما تا آن زمان دانشمندان هسته‌ای ایران تقریباً تمامی چالش‌های فنی ساخت بمب را از سر گذرانده بودند و تنها به یک منبع قابل اعتماد سوخت شکافتی، در قالب اورانیوم غنی‌شده یا پلوتونیوم، نیاز داشتند. لذا کتاب جدید پیشرفت‌های اتمی سری چشمگیر رژیم ایران از آن زمان به بعد تحت عنوان «طرح آماد» را بررسی می‌کند.
به گفته نویسندگان، در حالی که آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده مدت‌هاست می‌دانند كه ایران تجهیزات و طرح‌های مربوط به برنامه هسته‌ای خود را از دانشمندان پاكستانی در دهه 1980 و 1990 دریافت كرده است، اما به نظر می‌رسد كه طراحی بمب اتم در ایران امری كاملاً بومی بوده باشد.
آلبرایت و بركارد در این كتاب می‌نویسند: «این طرح گرته‌برداری نبوده، بلكه محصول تلاش‌های یک تیم کارآمد تولید سلاح‌های هسته‌ای است که رمزهای پیشرفته رایانه‌ای آنها را پشتیبانی می‌كند.» به گفته آنها، اسناد ربوده‌شده پرده از وجود یک تیم کارکشته از فیزیکدانان و مهندسان ایرانی برمی‌دارد که تمام مدت مشغول «بهبود طراحی، از جمله مینیاتوریزه کردن کلاهک هسته‌ای» بوده‌اند.
نقش محسن فخری‌زاده
به گفته کتاب، محسن فخری‌زاده، فیزیکدان برجسته هسته‌ای و سرتیپ سپاه پاسداران ایران، «رهبر بی‌چون و چرا»ی برنامه تسلیحات اتمی رژیم ایران بوده است. فخری‌زاده سال گذشته در حوالی تهران در طرح تروری که مقامات ایرانی آن را به آژانس جاسوسی اسرائیل موساد نسبت دادند کشته شد. نویسندگان كتاب كشته شدن وی را «ضربه‌ای بزرگ» به رژیم نامیده و افزودند: «در کوتاه‌مدت و میان‌مدت، رژیم ایران ممکن است فقدان وی را سر بزنگاه آزمایش کردن یا تکمیل کردن سلاح هسته‌ای احساس کند.»
محسن فخری‌زاده
با این وجود، آلبرایت و برکارد تاکید کرده‌اند كه تخصص ساخت سلاح‌های هسته‌ای که فخری‌زاده آن را توسعه داد همین الان هم در دست كادر دانشمندان هسته‌ای رژیم ایران است. نویسندگان استدلال می‌کنند که با توجه به وجود تخصص هسته‌ای بومی جامع در ایران، این کشور اساساً دارای توانایی هسته‌ای «حاضر و آماده» است که به آن اجازه می‌دهد در صورت تصمیم، سریعا به تولید سلاح اتمی بپردازد.
آلبرایت، یکی از نویسندگان کتاب، به‌طور خلاصه، طی ایمیلی به «واشینگتن پست» تاکید کرد: «آنچه ایران در جریان طرح آماد و باقی طرح‌های هسته‌ای خود در باب توسعه فناوری سلاح اتمی آموخته، جمهوری اسلامی را به پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه تولید سلاح‌های هسته‌ای رسانده است. ایران هر لحظه أراده کند می‌تواند سلاح هسته‌ای بسازد.»
گفتنی است که بندهای مربوط به خاتمه محدودیت‌های اتمی و غنی‌سازی جمهوری اسلامی مشهور به «بندهای غروب» (sunset clauses) که در توافق هسته‌ای 2015 موسوم به «برجام» آمده، و بر مبنای آنها به‌تدریج محدودیت‌ها از روی جمهوری اسلامی برداشته می‌شود، به‌طوری که این رژیم می‌تواند تمام فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سال 2031 بدون هیچ‌گونه محدودیتی از سر بگیرد، تنها با تکیه بر حسن نیت و حقیقت‌گویی رژیم ایران درباره عدم تلاشش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای در این توافق گنجانده شده است.
جمهوری اسلامی همواره قصد خود برای دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای را انکار و برنامه اتمی‌اش را در راستای «اهداف مسالمت‌آمیز» معرفی کرده است. اینک، اسناد برملاشده نشانگر این مساله است که رژیم ایران در این باره از همان ابتدا به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دروغ گفته، و بنابراین در امتحان «راستی‌آزمایی» هسته‌ای مردود شده است. به گفته ناظران، این می‌طلبد که دولت جو بایدن و دیگر دول غربی در اصرار خود بر احیای تمام و کمال برجام و اعتماد بی حد و حصر به جمهوری اسلامی ایران به‌طور بنیادی تجدید نظر کنند.
