بیش از یکسال پس ازساقط شدن هواپیمای مسافربری اوکراین توسط سپاه پاسداران، دو کارشناس سازمان ملل باانتشارگزارشی اعلام کردند که جمهوری اسلامی در خصوص این واقعه ازآغازتا پایان دروغ میگوید تا از برملا شدن حقیقت و ای بسا حقایق بمراتب خطرناکتر جلوگیری کند.
سپاه پاسداران پس از روزها سکوت و انکار و در بحبوحۀ موشک پراکنیهایش به پایگاههای آمریکایی در عراق عاقبت مدعی شد که هواپیمای اوکراینی را یک موشک آمریکایی تصور کرده و به همین خاطر اشتباهاً با پرتاب دو موشک زمین به هوا آن را ساقط کرده است.
بر اساس گزارشی که دو گزارشگر مستقل سازمان ملل، “انیس کلامار” و “جاوید رحمان”، منتشر کردهاند، تمام ادعاها و توجیهات رهبران ایران و سپاه پاسداران دربارۀ این واقعه فقط بر ابهامات افزوده اند.
در نامۀ ٤٥ صفحهای که این دو کارشناس در دسامبر گذشته خطاب به مقامات ایران ارسال کردند، کلیه ادعاهای آنان یک به یک و به صورت مستند رد شده است. به گفتۀ “انیس کلامار” “توضیحات جمهوری اسلامی در خصوص این واقعه کاملاً بی اساس و متناقض و در تضاد کامل با تمام دادهها و بررسیهای فنی است.” گزارشگر مستقل سازمان ملل تصریح کرده است که در این خصوص نظر دهها کارشناس و نظامی آگاه در سطوح مختلف را جویا شده و همگی آنان تعجب کرده اند که چگونه سپاه پاسداران ابتدایی ترین روال را برای پرهیز از وقوع فاجعه رعایت نکرده است.
به گفتۀ گزارشگران سازمان ملل اگر حکومت ایران – چنانکه ادعا میکند – حقیقتاً نگران از حملات موشکی آمریکا در شب وقوع فاجعه بوده، معلوم نیست چرا حریم هوایی ایران را به روی پروازهای غیرنظامی و مسافربری نبست و واضح است که اگر این کار را کرده بود ١٧٦ سرنشین هواپیمای اوکراینی کشته نمی شدند. در حقیقت، به گفتۀ گزارشگران سازمان ملل، جمهوری اسلامی ایران با همین یک کار به وظیفۀ خود مطابق حقوق بینالملل یعنی صیانت از “حق زندگی” قربانیان عمل نکرده است.
گزارشگران سازمان ملل واکنش مقامات ایران و به ویژه سکوت و انکار فرماندهان سپاه پاسداران را سه روز بعد از وقوع فاجعه پرسشبرانگیز دانسته و گفتهاند که در این سه روز حکومت اسلامی محل سقوط هواپیما را به وسیلۀ بولدوزرها باصطلاح “پاک” کرد تا از فهم علت واقعه جلوگیری کند. جمهوری اسلامی در عین حال از انتقال اجساد قربانیان کانادایی به کشورشان جلوگیری نمود و به تهدید خانوادههای قربانیان که یک شبه به “شهید” تبدیل شدند، ادامه داد. بدتر حتا جمهوری اسلامی تظاهرات خودجوش ایرانیان را که خواستار روشنگری و شفافیت دربارۀ علل واقعی فاجعه بودند شدیداً سرکوب کرد. صدها نفر از تظاهرکنندگان را دستگیر و بازجویی نمود و نیروهای انتظامی با گلوله های واقعی به روی تظاهرکنندگان و گاه مستقیماً به سر آنان شلیک کردند.
دادۀ نگرانکنندۀ دیگری که گزارشگران سازمان ملل به آن اشاره کردهاند صدای ضبط شده ای است که رادیوی کانادا پس از پخش آن به محمدجواد ظریف نسبت داده که در آن وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی میگوید که هواپیمای اوکراینی عمداً توسط سپاه پاسداران ساقط شد. گویندۀ صدا به صراحت اعتراف میکند که “حقیقت ساقط شدن هواپیمای اوکراینی هرگز برملا نخواهد شد و مقامات کمترین اقدامی برای گفتن حقیقت انجام نخواهند داد زیرا با این کار دروازههای سامانۀ پدافند هوایی کشور گشوده خواهند شد و این به نفع کشور نیست.”
“انیس کلامار” بعید ندانسته که علت درغگویی مقامات ایران دربارۀ ساقط شدن هواپیمای اوکراینی تلاش آنان برای پنهان نگاه داشتن حقایقی خطرناکتر باشد. به گفتۀ گزارشگران سازمان ملل بر خلاف ادعای حکومت اسلامی مسببان این فاجعه سه نفر نبوده اند که آنهم اشتباهاً هواپیمای اوکراینی را ساقط کرده باشند. به گفتۀ “انیس کلامار” فهرست مسببان فاجعه طولانی تر است. و در این بین اولین مسبب خود حکومت ایران است که باید مسئولیت خود را در وقوع فاجعه بپذیرد.