تفرقه میان رهروان یک خط سیاسی
این رویداد تاریخی در فضایی آکنده از امور غیر مترقبه رخ داد زیرا گونهای «سردی» روابط میان رهروان یک خط سیاسی و مشخصا بین محور دوگانه شیعه از یک سو و رئیس جمهوری لبنان از سوی دیگر بروز کرده که در قالب بیانیه مشترک معترضانه صادر از حزب الله و جنبش امل تبلور یافت که ترکیب هیئت لبنانی متشکل از دو نظامی و یک غیر نظامی( عضو هیئت مدیره سازمان نفت) را مغایر یا توافق میان خود با میشل عون تلقی کرده و تاکید دارد این نحوه ترکیب هیئت، به زیان موضع لبنان بوده و بیانگر تسلیم شدن در برابر منطق اسرائیلی است که مایل به دستیابی به هر گونه عادی سازی روابط با لبنان است.
فارس سعید هماهنگ کننده پیشین جناح موسوم به «14 مارس» در ارتباط با بیانیه محور دو گانه شیعه به العربیه نت گفت: «این بیانیه موید این امر است که گونهای تقسیم نقش در کار است و اختلافی میان حزب الله و امل از یک سو با رئیس جمهوری لبنان هم پیمان آنها وجود ندارد که عملا هر آنچه خواسته حزب الله باشد را به اجرا در آورد زیرا این بیانیه سحرگاه روز گذشته صادر شد که نشان میدهد صرفا برای «خالی نبودن عریضه» و نه تاثیر گذاری بر موضع رئیس جمهوری در جهت تغییر ترکیب هیئت مذاکره کننده لبنانی بوده است.»
به رسمیت شناختن اسرائیل
دکتر مکرم رباح پژوهشگر سیاسی نیز به العربیه نت گفت: «مسائل فورمالیتهای که مورد اعتراض محور دو گانه شیعه و مشخصا حزب الله است صرفا برای حفظ آبرو در پی به رسمیت شناسختن اسرائیل و پذیرش مذاکره با آن است.»
این اعتراض فورمالیته بدان گونه که سعید رباح توصیف میکند از دید منابع نزدیک به جنبش امل در راستای «بستن راه به روی اسرائیل برای به دست آوردن دستاوردهای سیاسی» است.
این پژوهشگر گفت، نکته مهم برای ما وحدت موضع داخلی در این لحظه تاریخی به هدف حفظ حقوق خود و نه بهره برداری سیاسی است.
این منابع هر گونه اطلاع خود از انگیزه ها و پیشینه پافشاری عون بر گنجاندن فردی غیر نظامی در هیئت نظامی مذاکره کننده را نفی کرد اما درعین حال احتمال تغییر ترکیب هیئت لبنانی در دور دوم مذاکرات بعد از دو هفته دیگر و ترکیب کاملا «نظامی » آن را وارد دانست.
اصلی ترین موضوع غیرمترقبه درمورد مذا کرات ترسیم مرز این است که در آستانه انتخابات آمریکا صورت میگیرد که ماه آینده برگزار خواهد شد و دولت ترامپ سعی دارد در این فاصله، بیشترین کارتهای برنده انتخاباتی را برای خود در خصوص دستاوردهای سیاسی دست و پا کند.
آیا ایران با آمریکا مذاکره میکند؟
در این رابطه فارس سعید میگوید« ترسیم مرز نشان میدهد که ایران وارد خط گفتوگو با آمریکا شده است. و این ایران است که از طرفهای دست اندر کار لبنانی میخواهد تا نسبت به منافع آن و رزرو صندلی برای مذاکره ایران با دولت جدید آمریکا، پای بند باشند.»
به گفته فارس سعید «ترسیم مرز در واقع تصمیمی ایرانی است که به وسیله عامل لبنانی به هدف بهبود شرائط مذاکره ایران با دولت جدید آمریکا صرف نظر از چه کسی رئیس جمهوری آینده باشد، انجام گرفته است.»
چماق تحریمها اثر کرد
از سوی دیگر به نظر رباح «آمریکا در سیاست چماق از طریق تحریمها علیه ایران و حزب الله و هم پیمانان آنها به وسیله کنترل موضوع ترسیم مرز«موفق بوده» و اسرائیل نیز توانسته با حملات هوایی خود علیه مراکز نظامی وابسته به سپاه پاسداران و حزب الله در سوریه به موفقیت دست یابد.
او افزود: «عادی سازی روابط لبنان و اسرائیل تنها زمانی انجام خواهد شد که ایران بهای آن را با توافق هستهای جدید یا دستاوردهای تازهای در سطح منطقه به دست آورد. این کشور در انتظار نتایج انتخابات پیشرو در آمریکاست.»
پرداخت علی الحساب
سامی نادر مدیر « مرکز مطالعات امور راهبردی» در مصاحبه با العربیه نت عنوان ساخت که مذاکرات ترسیم مرزی در واقع پرداخت علی الحساب تهران به واشنگتن است که زیر فشار تحریم ها صورت گرفت و قوانین درگیری تازه ای را با آمریکا از طریق ترسیم مرز، پایه گذاری کرد.»
به نظر او «این توافق در مورد چارچوب مذاکرات، باعث تضعیف شعار دائمی حزب الله در به رسمیت نشاختن اسرائیل، مقاومت و آزادسازی قدس می شود زیرا مذاکره با اسرائیل حتی به شکل غیر مستقیم در حکم به رسمیت شناختن اسرائیل میباشد.»
به گفته نادر « چه بسا مهمترین موضوع در مذاکرات ترسیم مرز این باشد که اهمیت مصوبات بین المللی را با امضای حزب الله تحکیم خواهد کرد»
لوله های گاز
لبنانیها بر پایان مناقشه مرزی در جهت استفاده دولت از توافق بر سر ثروت های طبیعی در منطقه اقتصادی مورد منازعه با اسرائیل، حساب باز کردهاند که بالغ بر856 کیلومتر مربع از آب های مدیترانه میشود.
لبنان در سال 2018 قرارداد نخست حفاریهای گازی در آب های منطقهای را با مجموعهای از شرکتها از جمله «توتال» فرانسه، «اینی» ایتالیا و «نواتیک» روسیه امضا کرد. مناطق حفاری مورد توافق شامل دو منطقه دریایی است که یکی از آنها مورد اختلاف لبنان و اسرائیل است.
این در حالی است که به نظر نادر«مذاکرات ترسیم مرز در حکم گذرگاه اجباری برای تولید نفت میباشد زیرا لبنان قادر به استفاده از لولههای گاز برای بازاریابی منابع گازی خود نیست مگر در صورتی که توافق ترسیم مرز با اسرائیل قطعیت یابد.لبنان تا پیش از حل و فصل مناقشه مرزی خود با اسرائیل حتی قادر نیست برای دریافت وام و امضای برنامه نجات اقتصادی به بانک جهانی مراجعه کند.»
از سوی دیگر رودی بارودی کارشناس نفتی به العربیه نت گفت: «موضع لبنان مذاکرات بسیار قدرتمندانه و مبتنی بر قوانین بود زیرا بر خلاف اسرائیل، توافق مربوط به قوانین دریایی سازمان ملل را امضا کرده است.»
او افزود « سهم لبنان از منابع گازی بیش از 70% است و با پایان مذاکرات خواهد توانست که مرز های سه جانبه میان خود با اسرائیل و قبرس را ترسیم کند.»