شماری از خانواده‌های کشته‌شدگان هواپیمای اوکراینی سخنان محمدجواد ظریف را در مکالمه تلفنی با وزیر خارجه اوکراین اقدامی «وقیحانه» برای سرپوش گذاشتن بر هدف قرار دادن پرواز ۷۵۲ و تقلیل پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی به خسارات مالی عنوان کرده و گفتند که «شرارتی به اسم جمهوری اسلامی که از رسوایی باکی ندارد.»
حامد اسماعیلیون، سخنگوی خانواده‌های جان‌باختگان پرواز ۷۵۲، در واکنش به مکالمه تلفنی محمدجواد ظریف با وزیر خارجه اوکراین درباره پرونده سرنگونی هواپیمای مسافری اوکراین اینترنشنال با موشک‌های سپاه پاسداران، تاکید کرد که «شرارتی به اسم جمهوری اسلامی که از رسوایی باکی ندارد.»
اسماعیلیون که همسرش پریسا اقبالیان و دخترش ری‌را بر اثر اصابت موشک‌های سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی کشته شدند، در صفحه توییتر خود نوشت: «مسافران بیگناه یک هواپیما در گور خفته‌اند، قاتلان به نام قهرمان ملی در دفاع از بیت رهبری در تلویزیون ظاهر می‌شوند و معترضان به جنایت در زندانند. وزیرخارجه همچنان به مذاکره مشغول است و من فریاد می‌زنم: دختر من کجاست؟ همسر من کجاست؟ شرارتی به اسم جمهوری اسلامی که از رسوایی باکی ندارد.»
او همچنین با اشاره به اقدامات محمدجواد ظریف و حضور مکرر امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران و مسئول مستقیم شلیک به هواپیمای پرواز ۷۵۲، در صفحه فیس‌بوک خود نوشت: «کدام وقیح‌تر است؟ جواد ظریف یا امیرعلی حاجی‌زاده؟ مردانی که هر روز صبح دست در خون کودکان می‌زنند و برخی می‌خواهند این دو را به عنوان “قهرمان ملی” به تاریخ ما تحمیل کنند.»
همزمان لیلا لطیفی، مادر امیرحسین سعیدی‌نیا یکی دیگر از کشته‌شدگان هواپیمای اوکراینی، نیز در واکنش به اظهارات محمدجواد ظریف، در صفحه توییتر خود خطاب به وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نوشت: «جواد ظریف برای هر لحظه لبخند زیبای پسر من چقدر قیمت گذاشتی؟ برای دیدن قد و قامت بلند و رشید پسرم چه مبلغی در نظر گرفتی؟ برای شنیدن هر ثانیه صدای دلنشین امیرحسین من چقدر پرداخت می‌کنی؟»
لیلا لطیفی، مادر امیرحسین سعیدی‌نیا خطاب به ظریف نوشت: «جواد ظریف تمام دلخوشی‌ها را از ما گرفتید بگو چکار کنیم تا به اندازه رژیم آخوندی پست و بی‌صفت نباشیم.»
روز دوشنبه خبرگزاری‌های رسمی ایران ضمن انتشار خبر تماس تلفنی ظریف با وزیر خارجه اوکراین نوشتند که در این مکالمه تلفنی «آخرین تحولات روابط دو جانبه، مبارزه با شیوع کرونا و نیز پرونده سقوط هواپیمای اوکراینی مورد بررسی» قرار گرفته است.
جزییات این گفت و گو در خبرگزاری‌های رسمی ایران منتشر نشد اما همزمان وزارت خارجه اوکراین اعلام کرد که محمدجواد ظریف در تماس با وزیر خارجه اوکراین، گفته است که سخنان حسن نوروزی، نماینده مجلس شورای اسلامی، مبنی براینکه «کسی در ارتباط با هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی در ایران بازداشت نشده»، صحت ندارد.
حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، هفدهم فروردین ماه طی مصاحبه‌ای با روزنامه همدلی ضمن دفاع از هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی که به کشته شدن تمام ۱۷۶ سرنشین آن منجر شد، گفت که کسی در پرونده هدف قرار دادن هواپیمای اوکراینی بازداشت نشده است. او گفته بود: «این هواپیما یک هفته قبل از آن در اسرائیل بوده و به نظر می‌رسد که دستکاری شده بوده است. برای این هواپیما اهداف خاصی در ایران تعیین شده بود و به نظر من، نیروهای نظامی در این زمینه وظیفه خود را به خوبی انجام داده‌‌اند.»
این سخنان حسن نوروزی واکنش‌های گسترده‌ای به دنبال داشت و معاون نخست‌وزیر اوکراین آن را به شدت محکوم کرد و خواستار پاسخ فوری جمهوری اسلامی درباره محتوای سخنان این عضو مجلس شد.
با گذشت سه هفته، محمدجواد ظریف روز دوشنبه هشتم اردیبهشت ماه در تماس تلفنی با همتای اوکراینی خود گفت که سخنان حسن نوروزی «با واقعیت و موضع رسمی جمهوری اسلامی مطابقت ندارد و «پیش از این نیز تعدادی از افراد در ایران و در چارچوب تحقیقات بازداشت شده بودند.»
ظریف درحالی سخنان حسن نوروزی را انکار کرده است که پیشتر لعیا جنیدی، معاون حقوقی حسن روحانی، نیز در ۳۰ بهمن ماه، از اقدامات جمهوری اسلامی برای جلوگیری از ثبت شکایت خانواده‌های کشته‌شدگان هواپیمای اوکراینی در دادگاه بین‌المللی خبر داده بود. او بدون اشاره به برگزاری احتمالی دادگاه یا محاکمه مقام‌های مسئول و متهم در این پرونده، گفت که جمهوری اسلامی می تواند با «جبران خسارت زیان‌دیدگان، رفتار مساوی و کمک به آنها» و در مورد ابعاد بین‌المللی حمله به این هواپیما نیز با «رسیدن کمیته مشترک تحقیق به نتایج مورد قبول ایران»، پرونده ببندد.
کولبا دمیترو، وزیر خارجه اوکراین، در گفت‌وگوی تلفنی روز دوشنبه هشتم اردیبهشت به ظریف تاکید کرد که «جعبه‌های سیاه هواپیمای اوکراین اینترنشنال باید برای انجام بازخوانی و رمزگشایی و ادامه تحقیقات با مشارکت کشورهایی که شهروندان‌شان در این پرواز کشته شدند، به اوکراین تحویل داده شود.»
او همچنین گفت که اوکراین خواهان اقدامات شفاف‌سازی از سوی جمهوری اسلامی در همه ابعاد این فاجعه و در مورد كسانی است كه مسئولیت هدف قرار دادن هواپیما را بر عهده داشتند.
در این گفت و گوی تلفنی، وزیر خارجه اوکراین به ظریف گفت که عدالت باید در مورد مسئولان این فاجعه اجرا شود و همچنین باید به خانواده‌های کشته شدگان این پرواز خسارت پرداخت شود.
بنابر اعلام وزارت خارجه اوکراین، در جریان این تماس تلفنی «ظریف به وزیر خارجه اوکراین اطمینان داد که جمهوری اسلامی قصد دارد هرچه سریعتر درباره فاجعه سرنگون کردن هواپیما تحقیق کرده و تمام جزییات آن را معلوم کند و مسئولان این حادثه را تعیین و پاسخگو کند.»
این درحالی است که مقام‌های جمهوری اسلامی که در ابتدا به مدت سه روز هرگونه اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی را انکار می‌کردند و با گذشت چهار ماه هنوز جعبه سیاه این هواپیما را در اختیار اوکراین به عنوان کشور مالک هواپیما و شرکت سازنده برای بازخوانی قرار نداده‌اند.
