برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران در مصاحبه‌ای اختصاصی با صدای آمریکا ۳۶۵ به تبیین و توضیح سیاست خارجه دولت پرزیدنت ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران پرداخت و گفت اگر مشکل با رژیم ایران از طریق گفتگو حل می‌شد آن را مدتها پیش حل کرده بودیم اما جمهوری اسلامی تنها زبان فشار را می‌فهمد.
آقای هوک همچنین تاکید کرد که رژیم ایران یک نظام دزدسالار و یک مافیای مذهبی فاسد است که مردم خود را دچار فقر کرده است.
آقای هوک، از گفتگوی‌تان با صدای آمریکا ۳۶۵ متشکرم. دولت آمریکا اعلام کرده که یک نیروی ضربت به سوی منطقه در حرکت است. آیا این بخشی از کارزار فشار حداکثری علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران است؟
کاخ سفید دیشب با انتشار بیانیه ای توضیح داد که به دلیل هشدارها و نشانه‌هایی که دریافت کرده‌ایم، ایالات متحده هر اقدامی که لازم باشد را انجام خواهد داد و هر حمله به منافع یا همپیمانان آمریکا با واکنشی سریع و قاطع رو به رو خواهد شد. ما انتظار این را داشتیم و می دانستیم که رویه معمول جمهوری اسلامی این است که وقتی خودشان را از لحاظ دیپلماتیک و اقتصادی دچار انزوای بیشتر ببینند، سعی می‌کنند جهان را به وحشت بیاندازند. اساسا نوع نگاه رژیم ایران چنین است که به جهان می‌گوید: «اگر نگذارید ما مثل یک کشور تروریست عمل کنیم، مرتکب اعمال تروریستی به مراتب بیشتری خواهیم شد.» به باور ما، همین موضوع در بسیاری از موارد کشورهای زیادی را به وحشت انداخته است. به دنبال شکست داعش، آقای وزیر پومپئو گفته است که امروز ایران چشمگیر‌ترین تهدید برای صلح و ثبات خاورمیانه است. ما فکر می‌کنیم که برای مقابله با این تهدید چشمگیر، سیاست خارجی درستی را در پیش گرفته ایم. این شامل فشار شدید اقتصادی، انزوای سیاسی، و آمادگی برای انجام همه گونه اقدامات لازم جهت محافظت از منافع آمریکا است.
در تازه‌ترین محدودیت‌های هسته‌ای ایران، معافیت‌هایی برای راکتورهای اراک، بوشهر، فُردو، و تهران منظور شده است. دلیل صدور اجازه ادامه کار این راکتورها چیست؟
ما چند روز پیش به یکی، دو فعالیت مرتبط با منع گسترش – به دلیل ارتباط‌شان با غنی‌سازی ایران – پایان دادیم. نخستین الزام از الزامات دوازده‌گانه‌ای که آقای وزیر پومپئو یک سال پیش در چارچوب سیاست تازه ما در قبال ایران اعلام کرد، این بود که ایران باید همه ابعاد نظامی گذشته برنامه هسته‌ای اش را آشکار کند. ما همچنین می‌خواستیم معیاری را که در چندین قطعنامه شورای امنیت مبنی بر منع کامل غنی‌سازی لحاظ شده بود، دوباره برقرار کنیم. بنابراین ما به معافیت‌هایی که اجازه آن گونه فعالیت‌ها را می‌دادند، خاتمه دادیم. اما معافیت‌هایی که حفظ شدند، در واقع بخشی از برجام هستند و برنامه هسته‌ای ایران را محدود می‌کنند. ما همواره گفته‌ایم که آن توافق بسیار بدی است و منافع منع گسترش آن اندک و موقتی هستند؛ زیرا این توافق تاریخ انقضا دارد و پایبندی به آن اصلا دشوار نیست. اما برخی موارد آن منافع امنیت ملی آمریکا را به پیش می برند و در راستای کارزار فشار اقتصادی حداکثری ما هستند.
رژیم ایران یک نظام دزدسالار و یک مافیای مذهبی فاسد است که مردم خود را فقیر کرده است
گزارش شده که ایران مخفیانه تجهیزاتی را برای نیروگاه اراک خریده است و علی اکبر صالحی نیز در ماه ژانویه این خبر را تایید کرده است. آیا محدودیت‌های جدید، این خرید را نیز شامل خواهد شد؟
من در این مورد شما را به همکارم کریس فورد، معاون وزیر امور خارجه، ارجاع می‌دهم. فقط این را می‌گویم که ما بسیار توانمندانه کار می کنیم. ما همکاری بسیار تنگاتنگی با سازمان بین‌المللی انرژی هسته‌ای داشته‌ایم و می‌خواهیم این سازمان مقرراتش را با شدت هرچه بیشتر اعمال کند تا به این ترتیب ایران هیچ کاری در زمینه پژوهش و توسعه و یا هر بخش دیگری که تهدیدی برای منع گسترش و در جهت تولید یک جنگ‌افزار هسته‌ای به شمار می‌آید، انجام ندهد. ما می‌خواهیم این سازمان در اجرای مقرراتش بسیار قاطع باشد. اما در مورد موضوعات مشخص‌تر شما را به کریس فورد ارجاع می‌دهم.
آیا آمریکا از سازمان مذکور خواسته است تا آن تجهیزات را پیدا و بازرسی کند؟
خوب، روابط کاری بین آمریکا و سازمان بین‌المللی انرژی هسته‌ای محرمانه هستند. اما جکی وولکات، سفیر ما در آنجا، در گذشته برای آقای سفیر بولتون در شورای امنیت سازمان ملل کار می‌کرد. او از سنا رای اعتماد گرفته و چند ماهی است که در سمت خود مشغول به کار بوده است. او یک کارشناس مسائل منع گسترش است. ما با داشتن کریس فورد و سفیر وولکات تیم بسیار خوبی در اختیار داریم تا اطمینان یابیم که هر گونه اطلاعات مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران با سازمان بین‌المللی انرژی هسته‌ای مبادله شده و مقررات اعمال می‌شوند.
گفته شده معافیت‌های تازه هسته‌ای نوعی سازش به قصد همراه کردن شرکای اروپایی‌مان بوده است. پاسخ شما چیست؟
ما تصمیمات امنیت ملی‌مان را تنها بر اساس امنیت ملی آمریکا می‌گیریم و بس. ما در زمان های مختلف درخواست هایی را از کشورهای متعدد دریافت کرده‌ایم که خواسته‌اند برخی تصمیمات را اتخاذ کنیم. اما نهایتا رئیس جمهوری و وزیر خارجه گزینه‌هایی را که به بهترین نحو در خدمت پیشبرد اهداف امنیت ملی ما هستند بررسی می‌کنند، و بعد درباره آن تصمیم خواهیم گرفت.
پس از شکست داعش، امروز ایران چشمگیر‌ترین تهدید برای خاورمیانه است
زمان معافیت‌ها از ۱۸۰ روز به ۹۰ روز کاهش یافته‌اند. بعد از ۹۰ روز چه خواهد شد؟
برقراری یک معافیت به این خاطر است که اجازه داده شود فعالیت‌های محدودکننده برنامه هسته‌ای ایران ادامه یابند. حالا ما دوره آنها را کوتاه کرده‌ایم. آنها در دوره قبل ۱۸۰ روزه بودند. این بار من فکر می‌کنم گزارش‌هایی درباره تهدید ایران مبنی بر خروج از برجام و نیز خروج از پیمان منع گسترش منتشر شده است. بنا بر این، ما در واکنش به برخی از این تهدیدهای تازه ایران، مدت این معافیت‌ها را کوتاه‌تر کرده‌ایم. البته پرزیدنت گفته است که هرگونه تصمیم ایران برای خروج از برجام پیامدهای بسیار بزرگی خواهد داشت. بنابراین ما شاهد ادامه آن محدودیت‌ها در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر خواهیم بود.
در زمینه پایان معافیت‌های نفتی، بسیاری از کارشناسان اجرای ممنوعیت کامل صادرات نفت ایران را تقریبا غیرممکن دانسته و گفته‌اند که شاید – مثل گذشته – روزانه تا دویست هزار بشکه به خارج از ایران قاچاق شود. نظر شما چیست؟
ببینید، ایران قبلا روزی دو و نیم میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد. ما در شش ماه نخست پس از خروج پرزیدنت ترامپ از برجام روزانه یک میلیون بشکه از این مقدار را کاهش دادیم و طی شش ماه بعد از آن نیز نیم میلیون بشکه دیگر را کم کردیم. حالا صادرات روزانه نفت ایران به حدود یک میلیون بشکه رسیده است. ما به پنج کشوری که همچنان از ایران نفت وارد می‌کنند، اعلام کرده‌ایم که هیچ گونه معافیت نفتی دیگری اعطا نخواهد شد و به این ترتیب صادرات نفت ایران به صفر خواهد رسید. البته ما می‌دانیم که ایران پیشنیه‌ای طولانی در دور زدن تحریم‌های آمریکا دارد. آنها حتی لاف زده‌اند که مدرک دکترای دور زدن تحریم‌های آمریکا را دارند و حتی پیشنهاد داده اند که حاضرند در ازای دریافت مبلغی، نحوه دور زدن تحریم‌های آمریکا را به کشورهای دیگر آموزش دهند. اما می بینیم که هیچ کشوری در جهان نمی خواهد همدست ایران باشد و به آنها در دور زدن تحریم‌های آمریکا کمک کند. بنا بر این ما از لحاظ واردات رسمی شاهد رعایت شدن کامل این تحریم‌ها خواهیم بود. اما در رابطه با واردات غیررسمی که شاید چند بشکه اینجا و آنجا فروخته شود، باید گفت که رژیم ایران در این عرصه ید طولایی دارد. اما دولت پرزیدنت ترامپ رویکردی را در پیش گرفته که واقعا در تاریخ روابط‌مان با ایران بی‌سابقه است. ما تحریم‌های‌مان را به نحوی اعمال کرده‌ایم که در تاریخ هیچ نمونه‌ای مانند آن وجود ندارد. سایر کشورهای جهان نیز می‌بینند که ما امکانات، پرسنل، و منابع مالی تازه ای را اضافه کرده‌ایم تا اطمینان یابیم که در حال نظارت بر تلاش‌های مرتبط با تحریم‌گریزی، و سپس مجازات هرگونه تلاش در این رابطه هستیم. در واقع، از ماه نوامبر و از زمان اعمال تحریم‌های نفتی‌مان تاکنون ما تحریم‌هایی را بر یک سازمان سوریه‌ای و روسی که تلاش می‌کردند برای تامین مالی عملیات نیروی قدس به سوریه نفت قاچاق کنند، اعمال کردیم. ما به محض مشاهده این اقدام این کار را کردیم. ما سپس کوشش کردیم تا جلوی آن را بگیریم و رخنه‌های موجود را ببندیم. این دولت تاکنون و تنها طی دو سال گذشته بیش از بیست و پنج دور تحریم اعمال کرده است و ما بیش از هزار فرد و سازمان را هدف قرار داده‌ایم. و این، علاوه بر همه کارهای دیگری است که کرده‌ایم. بنا بر این، من فکر می‌کنم که جهان، مردم ایران، و رژیم جمهوری اسلامی می‌دانند که ما در زمینه اعمال تحریم‌های‌مان بسیار جدی هستیم.
فشار ما ادامه خواهد یافت تا رژیم ایران رفتار کردن مانند یک کشور عادی را آغاز کند
در گزاره‌برگ وزارت خارجه آمده است که آمریکا آن قدر به اعمال فشار حداکثری ادامه خواهد داد تا رهبران ایران به میز مذاکره بازگردند. با توجه به وضعیت وخیم اقتصادی ایران، آیا شما هیچ نشانه‌ای از این امر در آینده نزدیک می‌بینید؟
بله، شما درست می‌گویید. اقتصادشان در بحران است و من فکر می‌کنم به احتمال بسیار زیاد در رکود به سر می برند. صندوق بین‌المللی پول برآورد قبلی خود مبنی بر رشد اقتصادی منفی سه درصد ایران را به منفی شش درصد تغییر داده است. یک نظرسنجی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که دو سوم ایرانیان رئیس جمهوری روحانی و رهبر جمهوری اسلامی را به خاطر مشکلات اقتصادی‌شان سرزنش می‌کنند و تنها یک سوم کشور تحریم‌ها را عامل آن دانسته‌اند. و حق با آنها است. این رژیم کارنامه‌ای چهل ساله از دزدی دارایی های مردم خودش را دارد و آنها یک دستور کار انقلابی در خارج را بر رفاه و سعادت مردم خودشان در خانه ترجیح داده‌اند. تحریم‌های ما به گونه‌ای طراحی شده‌اند که کار این رژیم در اجرای سیاست خارجی‌اش را دشوارتر کنند و هزینه صدور انقلاب به منطقه، از لبنان گرفته تا یمن، برای رژیم ایران را به قدری بالا ببرند که آنها از این کار خودداری کند. به نظر ما اکثر مردم ایران از این رویکرد حمایت می‌کنند؛ زیرا وقتی شما بخش عمده‌ای از منابع مالی‌تان را صرف این ماجراجویی‌های خشونت آمیز می‌کنید، ایران به یک کشور فقیر تبدیل می‌شود. و این رژیم همچنین پولی که باید خرج مردم خود کند را از آنها دریغ کرده و خرج اسد، حزب‌الله، حماس، و حوثی‌های یمن می کند. مردم ایران می‌خواهند این را ببینند. فشار ما ادامه خواهد یافت. همان طور که آقای وزیر پومپئو گفت ایران یا می‌تواند رفتار کردن مانند یک کشور عادی را آغاز کند و یا باید شاهد فروپاشی اقتصادش باشد. تحریم‌های ما مؤثرند. اما اثرگذاری تحریم‌های ما به خاطر چهل سال سوءمدیریت این رژیم بیشتر بوده است. این یک نظام دزدسالار و یک مافیای مذهبی فاسد است که مردم خود را دچار فقر کرده است. استاندارد زندگی امروز تنها کمی بهتر از چهل سال پیش است. تهران امروز را با شهرهایی مانند دوحه، ابوظبی، و دوبی مقایسه کنید. کاری که این رژیم با مردم خود کرده، یک فاجعه است. پس فشار ما ادامه خواهد یافت. ما می‌خواهیم شاهد یک توافق تازه و بهتر باشیم. رژیم ایران در همه سطوح، از رهبر گرفته تا رئیس جمهوری، تا وزیرخارجه، و تا قاسم سلیمانی همگی گفته‌اند که نمی‌خواهند مذاکره کنند. ما گوش شنوایی داریم؛ اما نخست باید شاهد تغییر عملی باشیم. حرف زدن کافی نیست. این که وزیر خارجه ظریف به ایالات متحده بیاید و در یک برنامه گفتگوی تلویزیونی روز یکشنبه حاضر شود و از آزادی‌هایی که اینجا وجود دارد – و او در ایران از مردم خودش دریغ کرده – بهره‌مند شود، این هیچ تفاوتی ایجاد نخواهد کرد. ما باید شاهد تغییر واقعی در رفتار آنها باشیم.
این هفته نخستین سالگرد خروج آمریکا از برجام است و شما قرار است در آن روز سخنرانی کنید. آینده مذاکرات با ایران را چگونه می‌بینید؟
چهارشنبه نخستین سالگرد خروج آمریکا از توافق ایران است و بله، من در آن روز سخنانی را ایراد خواهم کرد. من می‌دانم که رئیس جمهوری روحانی نیز در آن روز سخنرانی خواهد کرد و البته اظهارات ما بسیار متفاوت خواهند بود. ما نگاهی به سال گذشته و همه دستاوردهای یکساله‌مان در بالا بردن هزینه‌های سیاست خارجی ایران، تجاوزات منطقه‌ای، برنامه هسته‌ای، برنامه موشکی، موارد نقض حقوق بشر، بازداشت خودسرانه افراد دو تابعیتی، و غیره خواهیم داشت. همچنین نگاهی به سال آینده خواهیم داشت؛ زیرا بی تردید فشار ادامه خواهد یافت. ما آماده گفتگو هستیم. اما اگر شما به تاریخچه بیش از چهل سال گذشته این رژیم نگاه کنید، می‌بینید که حتی یک مورد هم وجود نداشته که ایران بدون دستکم یکی از این سه مورد: یعنی فشار اقتصادی، انزوای دیپلماتیک، و تهدید به نوعی واکنش نظامی، پای میز مذاکره آمده باشد. وضعیت همیشه این گونه بوده است. این رژیمی است که اگر قرار بود مشکل با آن از طریق گفتگوی دوستانه حل شود، ما این مشکل را مدتها پیش حل کرده بودیم. اما این یک رژیم مارکسیستی است و سرمشق قدیمی لنین را دنبال می کند — یعنی اول فشار می آورد و اگر با مقاومت روبه رو نشد، فشار را بیشتر می کند؛ اما اگر در مقابل‌شان ایستادگی شود، وضع فرق می‌کند. و ما بارها این را – هم در جریان جنگ عراق و هم در عرصه‌های دیگر – دیده‌ایم. ما می‌دانیم که سیاست ما سیاست درستی است؛ زیرا این تنها زبانی است که رژیم می‌فهمد.
