درباره این نمایشگاه که هم‌زمان با اولین جلسه گزارش کمیته حقیقتیاب در شورای حقوق‌بشر در مقر سازمان ملل برگزار شد، چه می‌دانیم؟ طراحانی که لباس‌های این نمایشگاه را طراحی کردند و دوختند، چه کسانی هستند؟
وزارت ارشاد جمهوری اسلامی با همکاری نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در ژنو، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، اداره کل زنان و حقوق‌بشر وزارت امور خارجه، هم‌زمان با ارائه گزارش کمیته حقیقتیاب در شورای حقوق‌بشر و در حاشیه پنجاه و سومین نشست شورای حقوق‌بشر سازمان ملل، نمایشگاهی با عنوان «هزار داستان از لباس ایرانیان» برگزار کرد. براساس اطلاعیه موجود در این نمایشگاه، لباس‌های تعدادی از طراحان جوان به نمایش درآمد.
نه طرف ایرانی و نه درگزارش‌های رسمی مقر سازمان ملل در ژنو، اشاره‌ای به اینکه این طراحان جوان چطور و چرا انتخاب شده‌اند، نشده و حتی نام این طراحان نیز منتشر نشده است.
اجبار و تهدید
حدود سه ماه پیش و اواسط فروردین٬ وزارت ارشاد، گروهی از طراحان لباس ایرانی را به جلسه‌ای دعوت می‌کند٬ جلسه‌ای به‌منظور دعوت به شرکت در این نمایشگاه.
یکی از طراحان حاضر در آن جلسه به «ایران‌وایر» می‌گوید: «دعوت از سوی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد صورت گرفته بود٬ دعوت شده بودیم تا توجیه شویم که چرا باید در این نمایشگاه شرکت کنیم.»
این زن جوان ادامه داد: «عمده فروش ما در ایران از طریق شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام است و چند وبسایت. در آن جلسه در لفافه تهدید شدیم که ادامه کارمان، منوط است به همکاری با وزارت ارشاد در برپایی این نمایشگاه.»
او در ادامه می‌گوید: «برای هر طراحی جذاب است که در چنین نمایشگاهی شرکت کند؛ اما زمانی که گفتند لباس‌هایی که ارائه خواهیم کرد در چه چارچوبی طراحی و دوخته شوند٬ داستان عوض شد.»
طراحان شرکت‌کننده در این نمایشگاه موظف بودند لباس‌های پوشیده و با کمک از المان‌های اسلامی همچون کاشی‌کاری‌های مساجد ارائه کنند.
این زن جوان به ایران‌وایر می‌گوید که تنها نمایندگان وزارت ارشاد در آن جلسه حاضر نبودند و به‌نظر می‌رسید برخی از حاضران، از نیروهای نهادهای امنیتی هستند: «زمانی که گفتیم لباس‌های پیشنهادی شما نه مناسب زندگی زن امروز است٬ نه قابل استفاده و نه حتی نشان‌دهنده خلاقیت طراح؛ با تندی گفتند شما فقط لباس بدوزید و در مسائل امنیتی دخالت نکنید.»
یکی دیگر از افراد حاضر در آن جلسه که به گمان این طراح جوان از طرف نهادهای امنیتی بود٬ خطاب به حاضران گفته بود که آن‌ها وظیفه دارند در این جنگ جهانی فرهنگی علیه ایران اسلامی، با به تصویر درآوردن پوشش تاریخی-سنتی زن ایرانی، نقش افسران جنگ نرم را ایفا کنند.
این طراح جوان همچنین تایید کرد که در آن جلسه، تصاویری از استوری‌های اینستاگرامی حساب‌های کاربری طراحان در حمایت از اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» به آن‌ها نشان داده شده و تهدید شده‌اند که عدم شرکت در این نمایشگاه، می‌تواند عواقب امنیتی برایشان داشته باشد.
یکی دیگر از هنرمندانی که برای شرکت در این نمایشگاه تحت فشار قرار گرفته٬ یکی از آخرین افرادی است که در ایران، «خوس‌دوزی» می‌کند. چندی پیش یکی از لباس‌های خوس‌دوزی شده توسط او نامزد ثبت در یونسکو به‌عنوان میراث جهانی شده بود که با مخالفت وزارت ارشاد به‌دلیل «باز بودن یقه لباس»، از این شانس محروم شده بود.
به او نیز در ابتدا پیشنهاد شده است که آن لباس را با اضافه کردن یک شنل در این نمایشگاه ارائه دهد٬ و سپس مجددا برای ثبت آن در یونسکو تلاش کند.
پس از سرباز زدن این هنرمند از اعمال تغییر در لباس طراحی شده‌اش٬ او توسط نهادهای امنیتی مورد تهدید قرار گرفته است.
تصاویر منتشر شده از این نمایشگاه نشان می‌دهد لباس‌های باز، همراه شنل به نمایش گذاشته شده است. به‌نظر می‌رسد طراحان مجبور به استفاده از شنل برای این لباس‌ها بوده‌اند؛ شنلی هماهنگ با طرح کلی لباس که برهنگی‌ها را بپوشاند. با‌این‌حال به گفته برخی فعالان حقوق‌بشر که برای شرکت در جلسه کمینه حقیقتیاب از کنار این لباس‌ها گذر کرده‌اند، حتی همین لباس‌ها با واقعیت پوششی که جمهوری اسلامی آن را مجاز می‌داند، مغایر بوده است.
عدم استقبال از نمایشگاه
برگزاری این نمایشگاه نزدیک به ده ماه پس از جان باختن «مهسا[ژینا]امینی» در بازداشت گشت ارشاد و آغاز یکی از عظیم‌ترین اعتراضات مردمی و هم‌زمانی آن با ارائه گزارش کمیته حقیقتیاب در شورای حقوق‌بشر، اعتراضات نمایندگان کشورهای دیگر و فعالان حقوق‌بشر را برانگیخت.
دستگاه پروپاگاندا جمهوری اسلامی، این نمایشگاه را درست در سالنی منتهی به محل برگزاری جلسه «کمیته حقیقتیاب در شورای حقوق‌بشر» برگزار، و پرچم سازمان ملل را در کنار پرچم جمهوری اسلامی قرار داده بود.
«حسن نایب‌هاشم٬» مدافع حقوق‌بشر و فعال سیاسی٬ در رابطه با فضای نمایشگاه به ایران‌وایر گفت: «این حق همه کشورهاست که هم‌زمان با برگزاری نشست‌های رسمی در مقر سازمان ملل در ژنو، نمایشگاه‌هایی برگزار کنند. جمهوری اسلامی اما از این حق برای القا دروغ به حاضران در پنجاه و سومین نشست شورای حقوق‌بشر سازمان ملل استفاده کرد.»
به گفته او، جمهوری اسلامی درست در زمانی که مساله حق انتخاب نوع پوشش زنان و حجاب اجباری در ایران مطرح است٬ سعی کرد تا با ارائه تصویری غیرواقعی از پوشش زنان، افکار عمومی را تحت تاثیر قرار دهد.
آقای نایب‌هاشم در مورد کیفیت برگزاری این نمایشگاه نیز توضیح داد: «به‌دلیل محل برگزاری نمایشگاه٬ تمام کسانی که به محل نشست رفت‌و‌آمد داشتند٬ به‌ناچار از کنار این لباس‌ها نیز می‌گذشتند، اما نمایشگاه بسیار خلوت و بدون استقبال بود.»
او همچنین افزود: «برخی از ایرانیان حاضر در مقر سازمان ملل در ژنو، برای دیگران توضیح می‌دادند که لباس‌های ارائه شده در نمایشگاه با واقعیت پوشش زنان در ایران تفاوت داد و پوشیدن برخی از این لباس‌ها در ایران می‌تواند به بازداشت زنان توسط پلیس امنیت اخلاقی منجر شود.»
به‌رغم اینکه رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی ایران ادعای استقبال از این نمایشگاه را مطرح کردند، ویدیوها و تصاویر منتشرشده نشان می‌داد که بازدیدکنندگان این نمایشگاه انگشت‌شمار بوده‌اند و این نمایشگاه مورد استقبال حاضران در مقر سازمان ملل در ژنو قرار نگرفته است.
در نهایت، عدم استقبال عمومی و اعتراضات فراوان به برگزاری این نمایشگاه، موجب شد تا بساط تبلیغات دروغین جمهوری اسلامی زودتر از آنچه وعده داده بودند٬ به پایان برسد.
در‌حالی‌که در تبلیغات اولیه گفته شده بود نمایشگاه قرار است به مدت دو هفته برپا باشد٬ پس از گذشت تنها سه روز جمع شد، هرچند رسانه‌های جمهوری اسلامی از جمله خبرگزاری «ایرنا»، در اخبار مربوط به این نمایشگاه٬ با اضافه کردن یک خط، تاریخ پایان آن را برای مخفی کردن این رسوایی تغییر دادند.
