۱۴۰۱ اردیبهشت ۱۶, جمعه

بن‌بست مذاکرات وین؛ افزایش ناامیدی در وزارت خارجه آمریکا


یاس دروزارت خارجه آمریکا به‌ویژه به‌دلیل شکست سیاست‌های این وزارتخانه در قبال ایران افزایش یافته است

دست‌کم سه عضو تیم آمریکایی مذاکره‌کننده در وین که رابرت مالی رهبری آن را بر عهده دارد، در ماه‌های اخیر این تیم را به علت سیاست‌های ناموفق وزارت خارجه آمریکا در قبال ایران ترک کرده‌اند.

در ماه ژانویه، زمانی که فاش شد که ریچارد نفیو تصمیم گرفته است از سمت خود به عنوان معاون مالی کناره گیری کند، وزارت خارجه آمریکا تلاش کرد تا هرگونه شکاف را کم اهمیت جلوه دهد و اظهار کرد که جابجایی پرسنل امری «کاملا متداول» است.

با این حال نفیو در توییتر خود نوشت که در 6 دسامبر «به دلیل اختلاف نظر صادقانه در مورد خط مشی سیاسی» تیم مذاکره‌کننده را ترک کرده است.

العربیه انگلیسی در گزارشی که پنج‌شنبه 5 ماه می منتشر کرد با اشاره به وعده آنتونی بلینکن به قانون‌گذاران آمریکا مبنی بر احیای آنچه که وی «دیپلماسی آسیب‌دیده» خواند، در جزییاتی تازه از عدم موفقیت او و ناامیدی فزاینده در وزارت خارجه آمریکا خبر داد.

العربیه به نقل از تعدادی دیپلمات‌ آمریکایی و منابع نزدیک به چندین مقام سابق و فعلی نوشت، با وجودی که وزیرخارجه دولت بایدن متعهد شده بود تا با تشکیل یک جبهه متحد برای مقابله با ایران، چین و روسیه تلاش کند، به دلیل تصمیم‌گیری متمرکز تنها در دست چند مقام، ناامیدی زیادی در وزارت خارجه وجود دارد.

افزون بر ریچارد نفیو، آرین طباطبایی، مشاور ارشد وزارت خارجه آمریکا نیز از سمت خود در تیم مذاکره‌کننده ایران استعفا داد و طبق پروفایل «لینکدین» او، وی در این ماه به عنوان مشاور ارشد سیاست‌گذاری در پنتاگون شروع به کار کرد.

آرین طباطبایی در پاسخ به العربیه گفت که در حال حاضر هیچ مصاحبه مطبوعاتی انجام نمی‌دهد؛ اما منابع آگاه به العربیه گفتند که طباطبایی تصمیم به ترک تیم گرفت چراکه راب مالی به سفیر روسیه در وین اجازه داد رهبری مذاکرات را برعهده بگیرد.

دن شاپیرو، سفیر سابق ایالات متحده در اسرائیل نیز پس از حدود هفت ماه، سمت خود را به عنوان مشاور ارشد مالی ترک کرد.

منابع آگاه از مذاکرات هسته‌ای همچنین به العربیه انگلیسی گفتند که ریچارد نفیو به سناتور باب منندز، رئیس کمیته روابط خارجی سنا و منتقد توافق برجام، اطلاعات بیشتری از آنچه مالی روی آن توافق کرده بود، ارائه کرد که باعث سخنرانی تند منندز در انتقاد از مذاکرات شد.

یکی از منابع آشنا به موضوع به العربیه گفت که مالی ناامیدی خود را از اقدام نفیو به بلینکن ابراز کرد. با این وجود نفیو «قاطعانه» هرگونه اطلاع رسانی به سناتورهای آمریکایی را بدون اطلاع قبلی مالی رد کرد.

نفیو به العربیه انگلیسی گفت: «رابرت مالی از هر جلسه توجیهی کنگره که من انجام می دادم کاملاً آگاه بود و در واقع او به من دستور داد تا آنها را به عنوان بخشی از فعالیت مستمر برای اطلاع رسانی به همکاران کنگره در طول مدت حضورم در تیمش انجام دهم».

او در عین حال یادآور شد که به دلیل احترام به این واقعیت که مذاکرات ادامه دارد و هرگونه اظهارنظر عمومی که می تواند به طور غیرمنصفانه‌ای به آن مذاکرات لطمه بزند، یا بر موضع آمریکا تأثیر بگذارد، درباره مذاکرات توافق ایران اظهار نظر علنی نمی‌کند.

تصویب دو طرح در سنا

در همین حال در نشانه دیگری مبنی بر مخالفت بیشتر قانونگذاران آمریکایی و مقامات هر دو حزب سیاسی با نگرش کنونی دولت در قبال مذاکرات غیرمستقیم با ایران که اکنون نزدیک به هفت هفته است به بن‌بست رسیده است، روز چهارشنبه دو طرح در سنا به تصویب رسید.

یکی از این طرح‌ها توسط سناتور تد کروز پیشنهاد شد و خواستار حفظ تحریم‌های مرتبط با تروریسم علیه ایران برای محدود کردن همکاری چین با تهران شد که با حمایت دو حزب با مجموع 82 رای موافق در برابر 12 رای مخالف تصویب شد.

سناتور جیمز لنکفورد نیز طرحی را ارائه کرد که در آن هرگونه توافق آینده با ایران باید به برنامه هسته‌ای این کشور، حمایت تهران از تروریسم پرداخته و نام ترور را از سپاه پاسداران ایران حذف نکند.

افزون بر جمهوری‌خواهان تعدادی از چهره‌های ارشد دموکرات، از جمله دستیار نزدیک بایدن، سناتور کریس کونز و رهبر اکثریت سنا، چاک شومر، از هر دو طرح که البته غیرالزام‌آور است، حمایت کردند.

افزون بر استعفای سه تن از تیم مذاکره‌کننده آمریکا در گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران، جفری فلتمن و دیوید ساترفیلد دو دیپلمات کهنه‌کار نیز که در سمت «فرستاده ویژه شاخ آفریقا» مشغول به کار بودند، کناره‌گیری کرده‌اند که در مجموع کمتر از یک سال دوام آورده است.

به گفته منابع آگاه علت کناره‌گیری فرستادگان ویژه شاخ آفریقا، اختلافات درونی در وزارت‌خارجه و نیز نگرانی دیپلمات‌های آمریکایی از تمرکز بیش از حد بر اتیوپی و کم توجهی به سودان بود.