۱۴۰۱ اردیبهشت ۲۷, سه‌شنبه

معنی «جراحی» در ساختار فاسد


                                    سخن روز

خامنه‌ای گفت: «پول‌پاشی به‌جایی نخواهد رسید» (اول فروردین)؛ رئیسی جلاد هم ضمن ادعای جراحی اقتصادی و مهار تورم گفت: «دولت نباید» به «پول‌پاشی مبتلا شود» (۴فروردین). بهانهٔ آنها آنطور که رئیسی گفت برآوردن «انتظارات مردم» برای کاهش تورم و بهبود وضعیت اقتصادی بود.

اما اکنون دیگر مسأله بهبود اقتصادی نیست. حتی جلوگیری از نابودی اقتصادی هم دغدغهٔ نیست. فاجعه به‌جایی رسیده که مشکل اقشار مختلف مردم نداشتن نان خالی است.

پس آن جراحی و اصلاح اقتصادی رئیسی چه شد؟ مگر آنها نمی‌گفتند با حذف پول‌پاشی، یعنی حذف ارز ترجیحی، جلو تورم، فساد و رانت را می‌گیرند و همه چیز حل می‌شود؟ چرا بحران از مرحله حاد به مرحله فوق حاد وارد شد؟

واقعیت این است که خامنه‌ای و رئیسی با دستاویز قرار دادن یک اصل درست، سیاست غارت بیشتر سفره‌های مردم برای جبران کسری فاحش بودجهٔ رژیم را توجیه می‌کنند.

در علم اقتصاد، «پول پاشی» ضد تولید و رشد اقتصادی است؛ مگر برای مواردی با هدف مشخص. چرا که پول‌پاشی باعث می‌شود ساده‌ترین کالاها هم با همان پول پخش شده، از طریق واردات و شیوه‌های غیرتولیدی تهیه شود و تولید، بی‌رمق و راکد بماند. اما این اصل درست برای کشورهایی با زیرساخت سالم و قوی اقتصادی صدق می‌کند. چرا که در این کشورها این تولید است که پول خلق می‌کند. پول خلق شده از طریق تولید نیز عامل چرخش اقتصاد و در نتیجه رشد و رفاه بیشتر می‌شود.

از این رو حذف یارانه‌هایی که مصداق پول‌پاشی است در کشورهایی که دارای زیرساخت قوی و سالم اقتصادی هستند، اقدامی اصولی است؛ چرا که پول خلق شده توسط چرخهٔ اقتصادی سالم تولیدی، نه‌تنها یارانهٔ حذف شده را برای اقشار مختلف جبران می‌کند، بلکه پیوسته سطح زندگی در آن کشورها را بالا می‌برد.

اما این اصل (حذف پول پاشی و یارانه) در کشوری مانند ایران که به‌دلیل دو حاکمیت غارتگر شاه و شیخ، در آن هیچ زیرساخت تولیدی پایه‌ریزی نشده و اقتصاد غیرتولیدی تنها بر فروش نفت و واردات تکیه دارد، سراپا عکس عمل می‌کند، چرا که تولیدی وجود ندارد که پول خلق کند. بنابراین حذف یارانه تنها سقوط اقشار مختلف مردم در ورطهٔ فقر و فلاکت بیشتر را باعث می‌شود. آن هم در کشوری که دست‌کم ۷۰درصد مردمش زیر خط فقر هستند و ۱۲میلیون نفر از مردم آن در زیر خط فقر مطلق با مرگ بر اثر گرسنگی، دست و پنجه نرم می‌کنند.

در چنین اقتصادی، حذف یارانه از کالاهای اساسی، باعث گرانی‌های سرسام‌آور شده و سفره‌های خالی را باز هم خالی‌تر می‌کند. بی‌جهت نیست که وقتی خامنه‌ای تصمیم گرفت برای تأمین هزینه‌های سرکوب و تروریسم، با رئیسی و قالیباف ارز ترجیحی را حذف کند و این‌گونه ۸میلیارد دلار تنها در ۱۴۰۰ به‌جیب بزند، یکباره قیمتهای سرسام‌آور سر به‌فلک کشید. تا جایی که تورم شتابان و بی‌سابقه به کالاهای اساسی، حتی ماکارونی و نان هم رسید.

فضاحت ادعای جراحی اقتصادی رئیسی تا جایی است که حتی از درون نظام هم به‌او می‌تازند که «چاقوی این جراحی، چاقویی است که مدتهاست زنگ‌زده و آثار تورمی و تشدید فاصله طبقاتی و گسترش فقر را به بار آورده است» (روزنامهٔ جمهوری-۲۵اردیبهشت).

بنابراین ادعای خامنه‌ای و رئیسی که هدف آنها حذف پول‌پاشی به‌عنوان پدیده‌یی مخرب در اقتصاد است، آویختن به اصلی درست، با هدف سرپوش و توجیه غارتگری بزرگ و دزدیدن آخرین بازمانده سفره‌های مردم است.