قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس، شاخه برون مرزی سپاه پاسداران در نخستین ساعات بامداد جمعه، سیزدهم دی ماه، دقایقی پس از ورود به عراق وقتی همراه با ابومهدی المهندس، معاون حشد شعبی عراق و ده نفر دیگر در حال خروج از فرودگاه بغداد بود، از سوی نیروهای ارتش آمریکا هدف قرار گرفته و کشته شدند.
پنتاگون پس از این عملیات، در بیانیهای اعلام کرد که هدف قرار دادن سلیمانی از سوی ارتش آمریکا، دستور دونالد ترامپ بوده است و افزود: «این اقدام با هدف ممانعت از برنامههای ایران برای حملات بعدی انجام شد».
بعد از کشته شدن سلیمانی و المهندس، برخی منابع از جمله روزنامه دیلی میل در شنبه چهاردهم دی ماه سال گذشته گزارش دادند که حمله ارتش آمریکا به سلیمانی و المهندس با استفاده از پهپادی انجام شده است که از پایگاه آمریکا در قطر فرستاده شده بود.
حیدر العبادی نخست وزیر پیشین عراق، در یک برنامه تلویزیونی گفت: «جنگندههایی که دو فرمانده را در فرودگاه مورد حمله قرار داد، با اجازه عراق وارد خاک کشور شد.» العبادی در این برنامه تلویزیونی تاکید کرد که «میتوانید بررسی کنید و ببینید. قبلا گفتم و الان هم میگویم. من کسی را متهم نمیکنم.»
العبادی در پاسخ به گوینده تلویزیون که گفت: «جناب نخست وزیر [سابق]، این حرف خطرناکی است»، تاکید کرد که «این واقعیت است و همه آن را میدانند.»
نخست وزیر پیشین عراق در پاسخ به این پرسش مجری تلویزیونی که از او پرسید: «میگویید جنگندههایی که وارد عراق شد و به فرماندهان حمله کردند با موافقت عراق بود؟»، بار دیگر گفت: «بله با موافقت عراق بود اما متهم نمیکنم که عراقیها ماموریت جنگندهها را میدانستند.»
العبادی حاضر نشد به این سئوال پاسخ گوید که «چه کسی اجازه ورود به این هواپیماها را داد» و به مجری گفت که این را خودتان بروید و بررسی کنید.
پیشتر برخی دیگر از مقامهای پر نفوذ در عراق نیز پیشتر به طور ضمنی گفته بودند که از عملیات ارتش آمریکا برای کشتن سلیمانی و المهندس اطلاع داشتند. از جمله هادی العامری، رییس سازمان بدر، از گروههای شبه نظامی مورد حمایت ایران، سال گذشته بعد از کشته شدن سلیمانی و المهندس، از پیام خود به سلیمانی برای عدم ورود به خاک عراق در روزهای قبل از عملیات ارتش آمریکا، خبر داد.
العامری گفت که یک روز قبل از این عملیات «ابومهدی المهندس به من گفت که فردا سلیمانی به عراق میآید، من به ابومهدی گفتم که به سلیمانی بگوید به عراق نیاید اما ابومهدی گفت که برایم سخت است این مساله را به او بگویم.»
العامری افزود: «به ابومهدی گفتم به سلیمانی بگو که حاج عامری راضی نیست به عراق بیایی. تلاش کردم که ابومهدی این پیام را به سلیمانی برساند و به او گفتم که اگر به سلیمانی نگویی که به عراق نیاید به او خیانت کردهای. از ابومهدی بسیار خشمگین شدم و این مساله بسیار مرا آزار داد چون ما باهم برادر بودیم.»
کشته شدن سلیمانی و المهندس در پیامد اوجگیری تنش میان ایران و آمریکا و پس از آن رخ داد که ششم دی ماه ۹۸ حمله موشکی شبهنظامیان کتائب حزبالله به یک پایگاه نظامی آمریکا در عراق به کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی و زخمی شدن چهار سرباز آمریکا منجر شد.
ارتش آمریکا در پاسخ هشتم دی ۱۳۹۸، پنج پایگاه کتائب حزبالله عراق در غرب آن کشور و شرق سوریه که تاسیسات فرماندهی و مخازن ذخیره اسلحه این گروه را نیز شامل میشد، هدف حمله هوایی قرار داد و تعدادی از شبه نظامیان سوری و عراقی مورد حمایت سپاه پاسداران کشته شدند.
پس از این بود که نیروهای شبهنظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی از جمله کتائب حزبالله روز دوشنبه ۱۰ دی۹۸، به سفارت آمریکا در بغداد حمله کردند و بخشی از دیوار و گیت امنیتی در ورودی سفارت و همچنین پرچم آمریکا را به آتش کشیدند و دوربینهای امنیتی سفارت را تخریب کردند.
پس از این حمله بود که ترامپ خطاب به رهبران جمهوری اسلامی گفت که بابت کشته شدن افراد و خسارتهای وارده در هر یک از ساختمانهای آمریکا، «بهای بسیار سنگینی» خواهند پرداخت.او در توییتی نوشت:«ایران از بابت جانهای از دست رفته و خسارتهای وارده به ساختمانهای آمریکا به طور کامل پاسخگو خواهد شد.»
سه روز بعد از این توییت ترامپ بود که در نخستین ساعات بامداد جمعه سیزدهم دی۹۸ ، قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در نزدیکی فرودگاه بغداد هدف قرار گرفته و کشته شدند.
در هنگام انجام عملیات ارتش عراق علیه سلیمانی و المهندس، وضعیت سیاسی عراق به دلیل اعتراضات گسترده سراسری در ماههای پیش از آن در شرایطی خاص قرار داشت و عادل عبدالمهدی یک ماه قبل از این عملیات از سمت نخست وزیری استعفا داده بود اما همچنان وظایف نخستوزیری را انجام میداد.
برخی مقامها و رسانههای جمهوری اسلامی تا پیش از رسیدن مصطفی الکاظمی به نخست وزیری، اتهاماتی را متوجه او به عنوان به عنوان رییس وقت دستگاه اطلاعاتی عراق کردند. اما پس از رسیدن الکاظمی به نخستوزیری، این اتهامات تکرار نشد.
علی خامنهای پس از رسیدن الکاظمی به نخست وزیری عراق و در جریان ملاقات با او در تهران، کشته سلیمانی و المهندس «جنایت آمریکا» خواند و خطاب الکاظمی گفت که این اقدام «یک نمونه از نتیجه حضور آمریکاییهاست، آنها میهمان شما را در خانه شما کشتند» و به صراحت «به آن اعتراف کردند که این موضوع کوچکی نیست.جمهوری اسلامی ایران هرگز این موضوع را فراموش نخواهد کرد و قطعا ضربه متقابل را به آمریکاییها خواهد زد.»