باگذشت یک سال از فاجعه هواپیمای مسافربری اوکراینی که در ماه ژانویه گذشته توسط موشکهای سپاه پاسداران سرنگون شد،هنوزپرسشهای زیادی درباره این فاجعه هولناک از سوی مقامات ایران بیپاسخمانده است.
این درحالیکه مقامات رسمی ایران از عاملان این جنایت هولناک و انگیزه آنها از سرنگونی هواپیما بهوسیله دو موشک سپاه که به کشته شدن 176 مسافر منجر شد، طفره میروند.خانوادههای قربانیان و کشورهای کانادا و معتقدند تاکنون مقامات ایران از ارائه گزارش نهایی درباره این حادثه ارائه نکرده است.
یوگنی یینین، دستیار وزیر امور خارجه اوکراین روز پنجشنبه 24 دسامبر در تازهترین اظهارات خود در رابطه با فاجعه سرنگونی هواپیمای اوکراینی گفته است: ادعای سازمان هواپیمایی کشوری ایران مبنی بر ارسال پیشنویس گزارش نهایی به کشورهای شرکتکننده در فرایندهای تحقیق دروغ است و کشورش تاکنون هیچگونه گزارشی در رابطه با تحقیقات نهایی از سوی تهران دریافت نکرده است.
ینین در بیانیهای که از یک رادیوی اوکراینی پخش شد، با اشاره به بند 13 پیمان شیکاگو، گفت: با رئیس دفتر ملی رسیدگی به حوادث هوایی در اوکراین گفتوگو کرده و رئیس دفتر ملی رسیدگی حوادث در کییف، ادعای ایران مبنی بر ارائه گزارش نهایی را تکذیب کرد.
طبق پیوست 13 کنوانسیون شیکاگو، ایران باید از ابتدای تحقیقات در مورد سرنگونی هواپیما گزارشهای خود را به کشورهای شرکتکننده در این پرونده ارسال میکرد و سپس طرف اوکراینی درباره گزارشهای ارسالی نظر داده و دیدگاهش را مجدداً به تهران ارجاع میداد.
این مقام اوکراینی گفت: «مشکل اینجاست که ما چندین بار از ایران میشنویم که گزارش نهایی آماده است و ترجمه آن در حال انجام است اما باور کنید طی دو ماه گذشته هر هفته این را از ایران میشنیدم».
او افزود: «بر اساس توافقنامه شیکاگو، اگر تحقیقات فنی ظرف یک سال پس از حادثه به پایان نرسد، دولت ایران موظف است تا حداقل یک گزارش موقت ارائه دهد تا گزارش نهایی آماده شود».
وی از دولت اوکراین تحقیق درباره فاجعه سرنگونی هواپیما بهصورت مستقل را خواستار شد.
سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین توسط سپاه پاسداران
پرواز شماره 752 هواپیمایی بینالمللی اوکراین یک پرواز مسافربری متعلق به هواپیمایی بینالمللی اوکراین از مبدأ تهران به مقصد کییف بود که هدف شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرارگرفته و ساقط شد
این هواپیما در 8 ژانویه 2020 ساعت 6: 19 صبح، اندکی پس از برخاستن از فرودگاه بینالمللی امام خمینی هدف دو موشک قرار گرفت که به فاصله 24 ثانیه از سامانه موشکی تور پدافند هوایی سپاه پاسداران شلیک شدند و کمی بعد این هواپیما در نزدیکی شاهدشهر استان تهران سقوط کرد. همه 178 سرنشین این پرواز جان باختند.
ایران بلافاصله علت سقوط را نقص فنی اعلام کرد. در مقابل کارشناسان بنا بر شواهد فرضیه برخورد موشک را مطرح کردند. اما ایران برخورد هرگونه موشک به این هواپیما را انکار کرد. سپس در همان روز، ابوالفضل شکارچی، سخنگوی نیروهای مسلح ایران، این ادعا را «دروغ محض» خواند و تأکید کرد که «این موضوع توسط خط نفاق به نفع آمریکاییها دنبال میشود و توطئهای دیگر در حوزه جنگ روانی» است.
در روز بعد، مقامات اطلاعاتی آمریکایی اعلام کردند که تصاویر ماهوارههای شناسایی مادونقرمز مستقر در فضا با اطمینان شلیک و نزدیک شدن دو موشک سطح به هوا به بدنه هواپیما را نشان میدهد. مقامات دفاعی انگلیس، ارزیابی آمریکاییها در مورد برخورد موشک را تأیید کردند. نخستوزیر کانادا، جاستین ترودو، اظهار داشت: شواهد نشان میدهد که این هواپیما توسط یک موشک ایرانی ساقطشده است
نیویورکتایمز با بررسی یکی از فیلمهای منتشر شده در شبکههای مجازی که لحظه برخورد موشک به هواپیما را نشان میداد، صحت آن را با نظر کارشناسان خود تأیید کرد.
آمریکا، کانادا، بریتانیا، و استرالیا اعلام کردند این هواپیما براثر برخورد موشک زمین به هوا سقوط کرده است.
سخنگوی دولت ایران اما بیدرنگ با انتشار بیانیهای هرگونه برخورد موشک را تکذیب کرد و آن را «عملیات روانی دولت آمریکا» عنوان کرد.
در رسانههای رسمی و خبری در ایران نیز، کارشناسان، تحلیلگران وعدهای تحت عنوان متخصصان هوافضا، احتمال شلیک موشک به هواپیما را «یک شایعه»، «دروغ»، «شیادی آمریکا»، «جنگ روانی» و «سناریوسازی دروغین غرب» توسط «دشمنان»، «معاندین» و «ضدانقلاب» برای «دشمنی»، «به حاشیه بردن حمله به پادگان عین الاسد» یا «تلاش شرکت بوئینگ برای جلوگیری از سقوط سهام و سرپوشی بر روی مشکلات فنی هواپیمای خود» معرفی کردند و احتمال شلیک پدافند و همچنین سقوط هواپیما با این شلیک را ازلحاظ علمی رد کردند.
باوجود تحلیلها و خبرسازیهای مختلف، همچنین پنهانکاریها و تکذیبهای متوالی، درنهایت در تاریخ 11 ژانویه2020 شلیک موشک به پرواز 752 توسط ستاد کل نیروهای مسلح ایران تأیید شد. دلیل شلیک موشک به این هواپیمای مسافربری، در اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح، «خطای انسانی غیرعمدی در تشخیص شیء پرنده» اعلامشده است.