روزنامه ستاره صبح(رژیم) ۱۹/۶/۹۹ : « ضرورت اندازه‌گیری معیارهای بازگشایی مدارس هر دو هفته یک‌بار خطر ابتلا به کرونا و آنفولانزا در پاییز با علائم مشابه موج سوم و چهارم کرونا به خاطر حضور مردم در مراسم‌ها و مسافرت در تعطیلات اخیر و بازگشایی مدارس و ظهور آنفلوانزا از راه می‌رسد
چین تا ۵۷ درصد هم‌زمانی ویروس آنفلوانزا و کرونا را گزارش‌شده است تست‌های اختصاصی، آنفلوانزا و کووید 19 را از هم جدا نمی‌کنند کودکان زیر 5 سال درخطر ابتلا به آنفولانزا و نوجوانان درخطر ابتلا به کرونا هستنداحتمال بیمار شدن کودکان به کرونا
دکتر عبدالله کریمی گفت: در ایران حدود ۳۰ درصد جامعه زیر ۱۹ سال سن دارند و حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد درگیر جامعه با بیماری کووید ۱۹ را این گروه سنی تشکیل می‌دهند که ۹۵ درصد بدون علامت یا به اعلائم خفیف، حدود چهار درصد نوع شدید و کمتر از یک درصد از نوع بحرانی هستند. یعنی در کل کشور حدود ۲۵ میلیون نفر زیر ۱۹ سال داریم که پنج درصد کل افراد درگیر جامعه از بین این ۲۵ میلیون هستند. استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: اگر فرض کنیم تا پایان پاندمی ۸۰ درصد کل جامعه آلوده بشوند می‌شود حدس زد از ابتدا تا پایان پاندمی یک‌میلیون کودک آلوده خواهیم داشت و ۵۰ هزار نفر از این‌ها دچار بیماری شدید خواهند بود و ۱۰ هزار نفر آن‌ها دچار وضعیت بحرانی خواهند شد.
زنجیره انتقال کرونا - کریمی گفت: میزان مثبت شدن تست real time pcr در کودکان ۲ تا ۱۰ سال، حتی در تماس با فرد مثبت، نسبت به بقیه کم است. بنابراین نقش انتقال به دیگران در این گروه سنی اگر بدون علامت باشند، نسبت به بزرگ‌سالان کمتر است. اما به‌هرحال در زنجیره انتقال قرار می‌گیرند و آن‌هایی که علائم شدید و علائم بحرانی دارند بیشتر از کسانی که بدون علامت هستند یا علامت متوسط دارند بیماری را می‌توانند منتقل کنند.
آموزش حضوری یا غیرحضوری - استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: از طرف دیگر حضور در مدارس از جنبه‌های روان‌شناختی، نهادینه شدن روش‌های اجتماعی، کسب علم و دانش، مهارت‌های اجتماعی، مهارت تفکر، مهارت نحوه ارتباط باهمنوعان و مهارت حل مسئله لازم است که باید در مدارس به دانش آموزان آموزش داده شوند و در آن شکی نیست. ماندن فرزندان در منزل به محرومیت از ارتباط، افسردگی و اضطراب ختم می‌شود و چه‌بسا باعث مشاجرات شدید خانوادگی هم می‌شود. اگر بخواهیم آموزش را مجازی کنیم شکاف دیجیتالی ایجاد می‌شود و قشر محروم محروم‌تر می‌شود و ممکن است ترک تحصیل پیش بیاید که در اقشار آسیب‌پذیر پنج برابر خانواده‌های متمکن است. حتی اگر شرایط برای همه مساعد و یکسان باشد بازهم کسب بسیاری از مهارت‌ها و علوم به‌صورت غیرحضوری غیرممکن است یا با موفقیت کمی توأم است. استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: بسیاری از کشورهای اروپایی مثل دانمارک، فنلاند، ایتالیا، بسیاری از ایالت‌های امریکا، چین، ژاپن، کره و کشورهای دیگر درصدد بازگشایی مدارس هستند یا حتی برخی مدارس را بازگشایی کردند. اما این‌ها شرایطی دارد و یونیسف و سازمان جهانی بهداشت هم پاسخ بله یا خیر در این مورد نمی‌دهند.
معیارهای بازگشایی - وی گفت: اینکه هر منطقه در چه وضعیتی (پرخطر، متوسط، کم‌خطر) قرار دارد یکی از معیارهای مهم بازگشایی است. یعنی اگر تعداد موارد جدید در ۱۰۰ هزار نفر کمتر از ۱۰ نفر در هفته باشد و تست Real time pcr در افراد تست‌شده کمتر از پنج درصد مثبت شود و همچنین افرادی که با علائم شبه کووید به درمانگاه‌ها مراجعه می‌کنند کمتر از پنج درصد باشد می‌شود مدارس را با در نظر گرفتن حمایت‌های دولت و آمادگی مردم و فراهم شدن الزامات بازگشایی باز کرد.
کریمی افزود: اگر تعداد این افراد مبتلا ۱۰۰ در هزار باشد یا میزان pcr مثبت یا بیماران شبه کووید بین ۵ تا ۱۰ درصد باشند باید دوگانه عمل کرد و بازگشایی کامل می‌تواند خطرناک باشد. یعنی هم آموزش از راه دور و هم آموزش با حضور محدود افراد باید صورت بگیرد و می‌شود از ۵۰ درصد ظرفیت مدارس استفاده کرد و موارد حضوری را برای دروس اصلی و مهارت‌ها نگه داشت. اگر تعداد موارد بیش از 100 در هر صد هزار نفر در هفته باشد یا میزان تست pcr مثبت یا بیماران شبه کووید مراجعه‌کننده به درمانگاه‌ها بیش از ۱۰ درصد باشد آموزش تا اطلاع ثانوی باید کاملاً مجازی باشد.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: این سه عامل تعیین‌کننده را باید هر دو هفته یک‌بار سنجش کنیم و اگر موارد کووید قطعی یا محتمل یا شبه کووید طی ۲۸ روز شیب نزولی داشته باشند، می‌شود مدارس را بازگشایی کرد و بر اساس آن تصمیم گرفت. البته باید این حالت‌ها انعطاف‌پذیر باشند و این‌طور نیست که سه وضعیت بازگشایی کامل، حضور کامل یا ترکیبی از این دو قابل‌تبدیل به هم نباشند و هر دو هفته باید ارزیابی صورت بگیرد و هر ۲۸ روز در مورد بازگشایی می‌شود تجدیدنظر کرد. اما اگر در مدرسه‌ای طغیان صورت گیرد باید تصمیم فوری بر اساس شرایط اتخاذ شود.
شیوع ویروس آنفلوانزا در پاییز - کریمی تأکید کرد: یکی از چالش‌های پیش روی ما در ماه‌های آتی شیوع ویروس آنفلوانزا خواهد بود که یک قرن قبل نزدیک ۴۰ میلیون نفر را در دنیا کشت و در دو پاندمی در قرن بیستم، یک تا چهار میلیون نفر در هر پاندمی در آسیا کشته شدند. در سال ۲۰۰۹ نیز بین ۱۰۰ هزارتا ۴۰۰ هزار نفر به‌واسطه این بیماری کشته شدند. میزان مرگ‌ومیر در پاندمی یک قرن قبل ۲۰ تا ۴۰ درصد بوده ولی این میزان در نوع فصلی کمتر از یک در هزار است. در کووید ۱۹ این میزان ۳ تا ۴ درصد است. حالا سؤال این است که آیا آنفلوانزا با کرونا همراهی خواهد داشت یا نه؟ در این مورد باید آزمایشگاه‌های مرجع مشخص کنند که آیا گردش آنفلوانزا را از اوایل پاییز خواهیم داشت یا نه. آیا کرونا اجازه عرض‌اندام به سایر ویروس‌ها را خواهد داد؟ آیا رعایت فاصله اجتماعی و شستن دست و ماسک زدن باعث خواهد شد میزان آنفلوانزا در ماه‌های آتی نسبت به سال‌های قبل پایین باشد؟
کریمی گفت: سؤال بعدی این است که اگر آنفلوانزا در گردش باشد عفونت هم‌زمان آنفلوانزا با کرونا را خواهیم داشت؟ تجربه سارس و مرس در دنیا و کرونا ویروس ۲ در چین نشان می‌دهد متأسفانه عفونت هم‌زمان این دو ممکن است رخ دهد طوری که در چین تا ۵۷ درصد هم‌زمانی ویروس آنفلوانزا و کرونا گزارش‌شده است. نکته مهم دیگر این است که اگر این دو باهم باشند شانس عوارض بیشتر خواهد بود و جالب اینکه این‌ها ازنظر بالینی و تصویربرداری قابل افتراق از همدیگر نیستند. همچنین تست‌های اختصاصی هم به‌راحتی بیماری ناشی از آنفلوانزا و کووید را از هم جدا نمی‌کنند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: مسئله بعد این است که در خصوص ویروس کرونا میزان شیوع آن در بچه‌های زیر پنج سال کمتر است، اما آنفلوانزا در بچه‌های زیر پنج سال میزان بالاتری دارد و میزان کشندگی آن‌هم بیشتر است. اگر آنفلوانزا در گردش باشد و عفونت هم‌زمان ایجاد کند، برای این تعداد جمعیت چگونه واکسن آماده کنیم؟ چند دوز واکسن در بخش دولتی و خصوصی آماده عرضه به مردم‌داریم؟ اگر کمبود داریم این کمبود را چگونه مدیریت کنیم تا واکسن به دست افراد پرخطر شامل کودکان زیر پنج سال، افراد حامله، کادر پزشکی و افراد دارای بیماری مزمن و نقص ایمنی برسد».
