. . خیلی از کشورها که با ما ادعای دوستی دارند از کره گرفته تا.. . عراق.. . بهخاطر فشار آمریکا به بانکهایشان اجازه نمیدهد از منابع ارزمان استفاده کنیم
خبرگزاری مجلس(رژیم) ۱۳/۳/۹۹ : « آخوند موسوی لارگانی عضو هیأترئیسه مجلس: در ارتباط با گزارشاتی که امروز در صحن داده میشود توسط بانک مرکزی توسط رئیس محترم سازمان برنامه و بودجه و رئیس محترم مرکز آمار در این ارتباط میتوانند ۵دقیقه صحبت کنند البته به قید قرعه ثبت نام الآن عزیزان میتوانند داشته باشند.
همتی رئیس بانک مرکزی: من در این فرصت کوتاهی که در اختیار من قرار گرفته مجبور هستم یک نگاهی به شرایط ویژه کشور بکنم و مشکلاتی که ما ظرف دو سال گذشته بهخاطر تحریمهای ظالمانه و غیرقانونی دولت آمریکا و متحدانش بر ما واقع شده صحبت کنم ما سال۹۷ شرایط خیلی سختی را با آن روبهرو شدیم و سال۹۸ میشه گفت یکی از سختترین سالهای ما در طول دوران انقلاب بود و تحریمهایی که به جمهوری اسلامی ایران تحمیل شد در طول این دو سال گذشته بیسابقه و تقریباً میشه گفت هوشمندانه بود. اینکه میگویم هوشمندانه از این جهت بود که دولت آمریکا از همه ابزارهای خود استفاده کرد تا ایران را از درآمدهای بینالمللی خود محروم کند تمام منافذ بانکی ما را قطع کردند تمام فعالیتهای صادراتی ما را مختل کردند البته همه اینها در چارچوب هدفی بود که خوشبختانه بهش نرسیدند هدف آمریکا فروپاشی اقتصادی کشورمان بود هدف این بود که کشورمان به چهلمین سال انقلابش نرسد الآن ما در موقعیتی قرار داریم که هم دست برتر را در منطقه و جهان داریم و هم دولت آمریکا گرفتار آنچیزی که خودش برای ما پیشبینی کرده بود شده من بحث سیاسی نمیخواهم بکنم ولی شاخصهای اقتصادی و فعالیتهای اقتصادی کشورمان جدایی از روند سیاسی و فشارهای بینالمللی نیست اگر یادتان باشد در سال۹۷ خیلیها خوشبینانه که فکر میکردند میگفتند ما با یک ابر تورمی روبهرو خواهیم شد ما با یک گرفتاریها و نرخ های بسیار نجومی برای ارز داشتند پیشبینی میکردند خوشبختانه با تدبیرهای مقام معظم رهبری ایستادگی مردم عزیز و تدابیری که مسیولین کردند آنها نتوانستند به هدف شان برسند بنابراین من وقتی راجع به شاخصها صحبت میکنیم خواهشم این است دوستان به این توجه بکنند چی میتوانست باشد نشد و چه چیزی انشاالله ما بهش باید برسیم هر دو تا را باید در ظرف خودش ببینیم.
واقعا بهخاطر تحریمها تاثیری تحریم بر اقتصاد ما داشت ما سال۹۰ صادرات نفتی ما یعنی درآمد ناشی از نفت ما ۱۰۷میلیارد دلار بود در حالیکه در در سال۹۸ صادرات نفتی ما بهشدت کاهش پیدا کرد و کمتر از ۲۰درصد این رقمی که عرض کردم شد. واردات در سال۹۷ بالغ بر ۷۸میلیارد دلار بود که در سال گذشته واردات ما رسید به ۴۲میلیارد دلار خب طبیعی است این تاثیر در بسیاری بر اقتصاد خواهد گذاشت هم میتواند تهدید باشد و هم میتواند فرصت باشد تهدیدش از این نظر که بالاخره شوک تورمی در کشور ایجاد کرد ولی فرصتش از این نظر که ما به تولید ملی داریم میپردازیم و بتدریج وابستگیمان را به درآمدهای ناشی از نفت داریم کاهش میدهیم و برای همین هم بود در اواخر سال۹۸ قبل از اینکه ما با کرونا روبهرو بشویم آخرین آمار رشد اقتصادی که بانک مرکزی تهیه کرده نشان میدهد که در فصل سوم سال۹۷ همه شاخصهای رشد اقتصادی ما مثبت شد.. .
به استناد همین اطلاعات هم بود که مقام معظم رهبری بدرستی سال۹۹ را، سال جهش تولید اعلام فرمودند و ما هم معتقد هستیم که انشاالله با افتی که تو این یکی دو ماه شد و با احیایی که دارد میشود انشاالله به این هدف در سال۹۹ خواهیم رسید خب این روند اگر ادامه پیدا میکرد با کرونا روبهرو نمیشدیم که یکدفعه تمام فعالیتهای خدماتی ما را مختل کرد بخشی از بخشهای صنعتی ما را مختل کرد خوشبختانه کشاورزی ما خیلی متأثر از این نبود اما در ارتباط با ورود ارز هم ما دچار مشکل شدیم یعنی از اسفند به بعد بهخاطر قطع شدن ارتباط ما با همسایهها بهخاطر مشکلاتی که در برگشت ارز داشتیم یک فشاری در بازار ارز ایجاد کرد و مسائلی که در بازار ارز پیش آمد خودتان واقف هستید.. .
بعضی از دوستان فکر میکنند فشار حداکثری در یک جایی تمام میشود ما میگیم این فشار حداکثری تازه آنجایی که رسیده دارد ادامه پیدا میکند و تمام منافذ درآمدی ما را بستند ولی ما توانستیم سال گذشته ۴۲-۴۳ میلیارد دلار واردات داشته باشیم این بهنظر من شکست سیاستهای آمریکاست درست است مردم ما دچار مشکل شدند سختی کشیدند گرفتار شدند بهخصوص طبقات پایین جامعه بهخاطر تورم آسیب دیدند ولی این دلیلی نمیشود که ما بگوییم که ملت و مردم و کشورمان مستقل و از این رزم و مبارزه واقعاً یک طرفه یعنی تمام دنیا کمک کردند بهشان الان خیلی از کشورها که با ما ادعای دوستی دارند از کره گرفته تا کشورهای مختلف حتی در کنارمان عراق که ما بالاخره روابط خیلی دوستانه داریم بهخاطر فشار آمریکا به بانکهای مرکزیشان بهخاطر فشار آمریکا به بانکهایشان اجازه نمیدهد از منابع ارزمان استفاده کنیم ما مشکل ارزی نداریم ذخایر ارزی بانک مرکزی الحمدالله در حد کفایت و بسیار خوب است ولی مشکل ما این است که اجازه دسترسی به ارزهایمان نمیدهیم [از گوینده است] و داریم مذاکره میکنیم فشار میآوریم که بتوانیم انشاالله از منابع ارزیمان استفاده بکنیم سال گذشته از منابع بانک مرکزی توانستیم بخشیاش را استفاده کنیم شما ببینید ۹۸ ما هیچ مشکلی در تأمین کالای اساسی و دارو نداشتیم سال گذشته ما ۴ و نیم میلیارد دلار فقط دارو برای کشور وارد کردیم.. . .
ما راهی نداریم که رابطه بین بانک مرکزی و دولت را اصلاح بکنیم ما در طول ۵۰سال گذشته بهطور میانگین تورم ۲۰درصدی را داشتیم در۵۰ سال گذشته بهطور میانگین نرخ رشد نقدینگی ۲۵درصد را داشتیم در یک دهه گذشته نرخ رشد ۲۷درصدی میانگین نقدینگی را داشتیم علت کجاست؟ که چرا ما اینقدر رشد نقدینگی [قطعی] در کشورمان زیاد است علتش برمیگردد به رابطه ما با دولت و سیستم بانکی ما.. . برنامه بانک مرکزی هم همین است یکی از ویژگیهای سیاستگذاری جدید پولی و بانک مرکزی این است که در طول سالهای گذشته ما به ابزار عملیات بازار باز استفاده نمیکردیم الان سه دهه است که بانکهای مرکزی کشورهای مختلف از هدف گذاری تورمی استفاده میکنند اگر قرار است بخواهد بنشینند و تورم اتفاق بیفتد این کاری ندارد.
به این نتیجه رسیدیم که باید تورم را هدف گذاری کنیم و به سمت کاهش تدریجی آن برویم. این اتفاق خواهد افتاد با این عملیات در بازار باز که در بودجه امسال اجازه آن را داشتند و قبلاً هم از شورای همآهنگی اقتصادی و مقام معظم رهبری تأیید عملیات بازار باز را گرفته بودیم، بنابراین کسری بودجه دولت نباید منجر به رشد پایه پولی شود. این تصمیمی است که دولت و بانک مرکزی گرفته است و ما این موضوع را شروع کردیم و اولین مرحله آن ۲، ۳روز پیش با حراج اوراق خزانه شروع شد، بهنظر من بهترین روش است برای اینکه در شرایطی که دولت مشکل نقدینگی دارد البته تأکید میکنم که نمایندگان و دولت هزینهها را کنترل کنند. معنا ندارد در کشور هزینه افزایش پیدا کند.
و درآمد نتوانیم در مقابلش تأمین بکنیم پس در کنار کنتر هزینه باید باید کنترل استقراض از بانک مرکزی را جدی بگیریم ما امسال مصمم هستیم عملیات بازار باز را با جدیت دنبال کنیم و مصمم هستیم بر اساس پیشبینی متغیرهای تاثیرگذار و تورمی اگر شرایط همین طور باشد تورم ۲۴درصد خواهد بود. تورم های بالا بیشتر انتظارات تورمی ایجاد میکند، یک عدهیی سودجویی میکنند از این مسیر و می خواهند قیمت کالاهای بادوام و داراییها را افزایش دهند. تورم همان ۲۴درصد است البته هدفگذاری کردیم که آن را کاهش دهیم و از ۲۲درصد هم در میان مدت پایینتر بیاوریم. نکته دوم مسأله بانکهاست، یکی از دلایل تورم در کشور و نقدینگی مسأله شبه پول است. شبه پول ۸۰درصد نقدینگی ما را شامل میشود، شبه پول درست نمیشود مگر از طریق سود بانکی و سود بانکی بالا ایجاد نمیشود مگر از ناترازی بانکها و ناترازی بانکها ایجاد نمیشود مگر از ضعف بانک مرکزی و تسهیلات تکلیفی که به بانکها تحمیل میشود. وقتی که ما تسهیلات را تحمیل میکنیم دولت مجبور میشود از سیستم بانکی استقراض کند و سیستم بانکی از بانک مرکزی استقراض میکند و اگر کمبود داشت از بازار نرخ های بالاتر سود بگیرد و این قابل دوام نیست. این همان است که باعث میشود نقدینگی با سرعت رشد خیلی بالایی در کشور اتفاق بیفتد در طول سال گذشته و امسال یکی از مهمترین کارهایی که انجام دادیم رسیدگی به بانکهای ناتراز بوده است.. . .. . ».
خبرگزاری مجلس(رژیم) ۱۳/۳/۹۹ : « آخوند موسوی لارگانی عضو هیأترئیسه مجلس: در ارتباط با گزارشاتی که امروز در صحن داده میشود توسط بانک مرکزی توسط رئیس محترم سازمان برنامه و بودجه و رئیس محترم مرکز آمار در این ارتباط میتوانند ۵دقیقه صحبت کنند البته به قید قرعه ثبت نام الآن عزیزان میتوانند داشته باشند.
همتی رئیس بانک مرکزی: من در این فرصت کوتاهی که در اختیار من قرار گرفته مجبور هستم یک نگاهی به شرایط ویژه کشور بکنم و مشکلاتی که ما ظرف دو سال گذشته بهخاطر تحریمهای ظالمانه و غیرقانونی دولت آمریکا و متحدانش بر ما واقع شده صحبت کنم ما سال۹۷ شرایط خیلی سختی را با آن روبهرو شدیم و سال۹۸ میشه گفت یکی از سختترین سالهای ما در طول دوران انقلاب بود و تحریمهایی که به جمهوری اسلامی ایران تحمیل شد در طول این دو سال گذشته بیسابقه و تقریباً میشه گفت هوشمندانه بود. اینکه میگویم هوشمندانه از این جهت بود که دولت آمریکا از همه ابزارهای خود استفاده کرد تا ایران را از درآمدهای بینالمللی خود محروم کند تمام منافذ بانکی ما را قطع کردند تمام فعالیتهای صادراتی ما را مختل کردند البته همه اینها در چارچوب هدفی بود که خوشبختانه بهش نرسیدند هدف آمریکا فروپاشی اقتصادی کشورمان بود هدف این بود که کشورمان به چهلمین سال انقلابش نرسد الآن ما در موقعیتی قرار داریم که هم دست برتر را در منطقه و جهان داریم و هم دولت آمریکا گرفتار آنچیزی که خودش برای ما پیشبینی کرده بود شده من بحث سیاسی نمیخواهم بکنم ولی شاخصهای اقتصادی و فعالیتهای اقتصادی کشورمان جدایی از روند سیاسی و فشارهای بینالمللی نیست اگر یادتان باشد در سال۹۷ خیلیها خوشبینانه که فکر میکردند میگفتند ما با یک ابر تورمی روبهرو خواهیم شد ما با یک گرفتاریها و نرخ های بسیار نجومی برای ارز داشتند پیشبینی میکردند خوشبختانه با تدبیرهای مقام معظم رهبری ایستادگی مردم عزیز و تدابیری که مسیولین کردند آنها نتوانستند به هدف شان برسند بنابراین من وقتی راجع به شاخصها صحبت میکنیم خواهشم این است دوستان به این توجه بکنند چی میتوانست باشد نشد و چه چیزی انشاالله ما بهش باید برسیم هر دو تا را باید در ظرف خودش ببینیم.
واقعا بهخاطر تحریمها تاثیری تحریم بر اقتصاد ما داشت ما سال۹۰ صادرات نفتی ما یعنی درآمد ناشی از نفت ما ۱۰۷میلیارد دلار بود در حالیکه در در سال۹۸ صادرات نفتی ما بهشدت کاهش پیدا کرد و کمتر از ۲۰درصد این رقمی که عرض کردم شد. واردات در سال۹۷ بالغ بر ۷۸میلیارد دلار بود که در سال گذشته واردات ما رسید به ۴۲میلیارد دلار خب طبیعی است این تاثیر در بسیاری بر اقتصاد خواهد گذاشت هم میتواند تهدید باشد و هم میتواند فرصت باشد تهدیدش از این نظر که بالاخره شوک تورمی در کشور ایجاد کرد ولی فرصتش از این نظر که ما به تولید ملی داریم میپردازیم و بتدریج وابستگیمان را به درآمدهای ناشی از نفت داریم کاهش میدهیم و برای همین هم بود در اواخر سال۹۸ قبل از اینکه ما با کرونا روبهرو بشویم آخرین آمار رشد اقتصادی که بانک مرکزی تهیه کرده نشان میدهد که در فصل سوم سال۹۷ همه شاخصهای رشد اقتصادی ما مثبت شد.. .
به استناد همین اطلاعات هم بود که مقام معظم رهبری بدرستی سال۹۹ را، سال جهش تولید اعلام فرمودند و ما هم معتقد هستیم که انشاالله با افتی که تو این یکی دو ماه شد و با احیایی که دارد میشود انشاالله به این هدف در سال۹۹ خواهیم رسید خب این روند اگر ادامه پیدا میکرد با کرونا روبهرو نمیشدیم که یکدفعه تمام فعالیتهای خدماتی ما را مختل کرد بخشی از بخشهای صنعتی ما را مختل کرد خوشبختانه کشاورزی ما خیلی متأثر از این نبود اما در ارتباط با ورود ارز هم ما دچار مشکل شدیم یعنی از اسفند به بعد بهخاطر قطع شدن ارتباط ما با همسایهها بهخاطر مشکلاتی که در برگشت ارز داشتیم یک فشاری در بازار ارز ایجاد کرد و مسائلی که در بازار ارز پیش آمد خودتان واقف هستید.. .
بعضی از دوستان فکر میکنند فشار حداکثری در یک جایی تمام میشود ما میگیم این فشار حداکثری تازه آنجایی که رسیده دارد ادامه پیدا میکند و تمام منافذ درآمدی ما را بستند ولی ما توانستیم سال گذشته ۴۲-۴۳ میلیارد دلار واردات داشته باشیم این بهنظر من شکست سیاستهای آمریکاست درست است مردم ما دچار مشکل شدند سختی کشیدند گرفتار شدند بهخصوص طبقات پایین جامعه بهخاطر تورم آسیب دیدند ولی این دلیلی نمیشود که ما بگوییم که ملت و مردم و کشورمان مستقل و از این رزم و مبارزه واقعاً یک طرفه یعنی تمام دنیا کمک کردند بهشان الان خیلی از کشورها که با ما ادعای دوستی دارند از کره گرفته تا کشورهای مختلف حتی در کنارمان عراق که ما بالاخره روابط خیلی دوستانه داریم بهخاطر فشار آمریکا به بانکهای مرکزیشان بهخاطر فشار آمریکا به بانکهایشان اجازه نمیدهد از منابع ارزمان استفاده کنیم ما مشکل ارزی نداریم ذخایر ارزی بانک مرکزی الحمدالله در حد کفایت و بسیار خوب است ولی مشکل ما این است که اجازه دسترسی به ارزهایمان نمیدهیم [از گوینده است] و داریم مذاکره میکنیم فشار میآوریم که بتوانیم انشاالله از منابع ارزیمان استفاده بکنیم سال گذشته از منابع بانک مرکزی توانستیم بخشیاش را استفاده کنیم شما ببینید ۹۸ ما هیچ مشکلی در تأمین کالای اساسی و دارو نداشتیم سال گذشته ما ۴ و نیم میلیارد دلار فقط دارو برای کشور وارد کردیم.. . .
ما راهی نداریم که رابطه بین بانک مرکزی و دولت را اصلاح بکنیم ما در طول ۵۰سال گذشته بهطور میانگین تورم ۲۰درصدی را داشتیم در۵۰ سال گذشته بهطور میانگین نرخ رشد نقدینگی ۲۵درصد را داشتیم در یک دهه گذشته نرخ رشد ۲۷درصدی میانگین نقدینگی را داشتیم علت کجاست؟ که چرا ما اینقدر رشد نقدینگی [قطعی] در کشورمان زیاد است علتش برمیگردد به رابطه ما با دولت و سیستم بانکی ما.. . برنامه بانک مرکزی هم همین است یکی از ویژگیهای سیاستگذاری جدید پولی و بانک مرکزی این است که در طول سالهای گذشته ما به ابزار عملیات بازار باز استفاده نمیکردیم الان سه دهه است که بانکهای مرکزی کشورهای مختلف از هدف گذاری تورمی استفاده میکنند اگر قرار است بخواهد بنشینند و تورم اتفاق بیفتد این کاری ندارد.
به این نتیجه رسیدیم که باید تورم را هدف گذاری کنیم و به سمت کاهش تدریجی آن برویم. این اتفاق خواهد افتاد با این عملیات در بازار باز که در بودجه امسال اجازه آن را داشتند و قبلاً هم از شورای همآهنگی اقتصادی و مقام معظم رهبری تأیید عملیات بازار باز را گرفته بودیم، بنابراین کسری بودجه دولت نباید منجر به رشد پایه پولی شود. این تصمیمی است که دولت و بانک مرکزی گرفته است و ما این موضوع را شروع کردیم و اولین مرحله آن ۲، ۳روز پیش با حراج اوراق خزانه شروع شد، بهنظر من بهترین روش است برای اینکه در شرایطی که دولت مشکل نقدینگی دارد البته تأکید میکنم که نمایندگان و دولت هزینهها را کنترل کنند. معنا ندارد در کشور هزینه افزایش پیدا کند.
و درآمد نتوانیم در مقابلش تأمین بکنیم پس در کنار کنتر هزینه باید باید کنترل استقراض از بانک مرکزی را جدی بگیریم ما امسال مصمم هستیم عملیات بازار باز را با جدیت دنبال کنیم و مصمم هستیم بر اساس پیشبینی متغیرهای تاثیرگذار و تورمی اگر شرایط همین طور باشد تورم ۲۴درصد خواهد بود. تورم های بالا بیشتر انتظارات تورمی ایجاد میکند، یک عدهیی سودجویی میکنند از این مسیر و می خواهند قیمت کالاهای بادوام و داراییها را افزایش دهند. تورم همان ۲۴درصد است البته هدفگذاری کردیم که آن را کاهش دهیم و از ۲۲درصد هم در میان مدت پایینتر بیاوریم. نکته دوم مسأله بانکهاست، یکی از دلایل تورم در کشور و نقدینگی مسأله شبه پول است. شبه پول ۸۰درصد نقدینگی ما را شامل میشود، شبه پول درست نمیشود مگر از طریق سود بانکی و سود بانکی بالا ایجاد نمیشود مگر از ناترازی بانکها و ناترازی بانکها ایجاد نمیشود مگر از ضعف بانک مرکزی و تسهیلات تکلیفی که به بانکها تحمیل میشود. وقتی که ما تسهیلات را تحمیل میکنیم دولت مجبور میشود از سیستم بانکی استقراض کند و سیستم بانکی از بانک مرکزی استقراض میکند و اگر کمبود داشت از بازار نرخ های بالاتر سود بگیرد و این قابل دوام نیست. این همان است که باعث میشود نقدینگی با سرعت رشد خیلی بالایی در کشور اتفاق بیفتد در طول سال گذشته و امسال یکی از مهمترین کارهایی که انجام دادیم رسیدگی به بانکهای ناتراز بوده است.. . .. . ».