تبعات لیست گذاری سپاه پاسداران توسط دولت آمریکا، در بخش اول این مقاله از زاویه سیاسی مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش می خواهیم تبعات اقتصادی، نظامی و اجتماعی این لیست گذاری را مورد بررسی قرار دهیم.
با پایان جنگ ۸ ساله با عراق، سرازیر شدن «جنگ سالاران» از جبهه ها به شهرها و عمدتا پایتخت، به یک معضل درونی رژیم بدل گشت.
حضور دهها هزار نفر نظامی در قالب سپاه پاسداران که چیزی جز شلیک کردن نیاموخته بودند، رژیم را در تنگنا قرار داد، راه حل همانا در «دوران سازندگی» چیزی نبود جز بر سفره غارت و رانت خواری نشاندن این نیرو و واگذاری بخش هایی از اقتصاد کشور بدست آنکه «خودی» محسوب می شد. از اینجا بود که رژیم تئوکرات حاکم به سمت رژیمی تئوکرات – نظامی تغییر چهره داد و با بیرون راندن هاشمی رفسنجانی و اصلاح طلبان حکومتی از درون حاکمیت که شکاف لازم در درون قدرت را برای قیام سال ۸۸ فراهم کرد. در همین مقطع حضور پاسداران در همه عرصه‌ها برجسته تر گردید و با توجه به نیاز ولی فقیه رژیم به نیروهای امنیتی – نظامی، سپاه تمامیت اقتصاد ایران را زیر سیطره خود برد بطوریکه حتی هیچ پروژه ای بدون تائید سپاه نمی توانست به مناقصه گذاشته شود. (۱)
با توجه به توضیح بالا باید یادآور شویم که تبعات اقتصادی قرار گرفتن سپاه پاسداران در لیست تروریستی چنان ابعاد گستره ای دارد که هیچکسی را جز «بیت رهبری» از آن مطلع نیست. کارشناسان امور اقتصادی، سهم سپاه از اقتصاد کشور را بین ۴۵ تا ۶۰ درصد تخمین می زنند. بنظر نگارنده مطلب حاضر، این سهم بیش از آنی است که کارشناسان امور اقتصادی درباره آن به گمانه زنی پرداخته اند. واقعیت این است که اقتصاد ایران در همه عرصه ها متأثر از حضور سپاه پاسداران چه بطور مستقیم و چه غیر مستقیم است. آن قسمت از اقتصاد ایران که به آن «بخش خصوصی» گفته می شود، چیزی نیست جز نوکسیه هایی که از سپاه به ظاهر جدا گشته تا قدرت مانور سپاه را بعد از تحریم هسته ای رژیم، بالا ببرند.
بعنوان مثال باید یادآور شد که رژیم ولایت فقیه حتی توان واگذاری دو تیم ورزشی عمدتا زیان ده را به بخش خصوصی به بهانه عدم تائید «اهلیت» (۲) –
بخوانید مزدوری- خریداران توسط سازمان واگذاری نداشت. دو تیم فوتبال پرسپولیس و استقلال سالیانی است که تمام مراحل واگذاری را در هیئت دولت و سازمان واگذاری طی کرده اند اما هنوز به بخش خصوصی واگذار نشده اند، آنگاه چگونه سپاه شرکتهای زیر مجموعه خویش را به بخش خصوصی واگذار می کند الا اینکه «بخش خصوصی» تتمه ای از همین نهاد باشد؟!
تجارت خارجی سودده رژیم عمدتا بصورت قاچاق و حمل محموله ها به اسکله های مخصوص سپاه پاسداران رژیم صورت می گیرد بطوریکه احمدی نژاد طی یک سخنرانی از سپاه بعنوان «برادران قاچاقچی» یاد کرد که بدون پرداخت حق گمرکی اقدام به ترخیص کالا در اسکله های مخصوص خود می کنند.
در چنین شرایطی این لیست گذاری، هرگونه معامله نه تنها با رژیم بلکه با «بخش خصوصی» را هم با توجه به صوری بودن شرکتها و وابستگی حقوقی اشخاص حقیقی به سپاه در معرض تهدید مجازات قرار می دهد. این مجازات، شرکتهای خارجی طرف معامله را هم شامل شده و ریسک و هزینه هرگونه معامله با این رژیم را چنان بالا می برد که راهی جز انصراف در مقابل طرف خارجی باقی نمی گذارد.
با خروج آمریکا از برجام، کشورهای اروپایی در پی آن بودند که با فعال کردن سازوکار ویژه مالی زمینه لازم را برای معامله شرکتهای کوچکتر اروپایی با رژیم فراهم آورند. با این لیست گذاری عملا موجودیت چنین راهکاری قبل از شروع به زیر علامت سؤال می رود. رژیم هم از قول عراقچی معاون وزیر امورخارجه و از اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای، رسما اعلام کرد که برجام دارد نفس های آخر را می کشد چون حوصله رژیم از قول و قرارهای کشورهای اروپایی حاضر در برجام سر رفته است.
راهکارهایی همچون نمونه پیشین یعنی استفاده از بابک زنجانی ها و یا در قالب شرکتهای صوری با توجه به سیستم کنترل جدید معاملات تجاری رژیم توسط دولت آمریکا فی الفور شناسایی شده و اموال آن سریعا ضبط و مصادره می گردد و لذا برای شرکتهای طرف معامله با رژیم با علم به صوری بودن شرکتها و وابستگی نهایی آنها به سپاه، انتخاب چنین راهکارهایی از چنان ریسک و خطر بالایی برخوردار است که تن به آن نمی دهند.
با تحریم تمام عیار فروش نفت رژیم و پایان یافتن معافیت ۸ کشور خریدار نفت رژیم، حلقه طناب بر گردن اقتصاد رو به موت رژیم محکمتر گشته و همین امر هم تأثیرات جانبی بر معاملات خارجی سپاه خواهد داشت که پرداختن به آن بحث جداگانه ای را طلب می کند. تنها به ذکر این نکته بسنده می شود که ادعای روحانی مبنی بر داشتن ۶ راه دیگر برای صادرات نفت در واقع تداعی گر سیلی بر خود برای سرخ نگه داشتن صورت می باشد. دولتی که از چنین راهکارهایی برخوردار باشد پیشاپیش آن را علنی نمی سازد.
بعد نظامی
در بعد نظامی با لیست گذاری سپاه پاسداران، در داخل و خارج میزان سرکوب و دخالت های جاه طلبانه رژیم محدود می گردد. ارسال سلاح برای جریانات همسو از حزب الله و حماس و حوثی و دخالت در شاخ آفریقا و کمک رسانی به جریانات بنیادگرا در لیبی تحت کنترل شدید بین المللی قرار می گیرد. در درون سپاه هم باید بعد از لیست گذاری منتظر انشقاق و ریزش هر چه بیشتر نیرویی باشیم. باید توجه داشته باشیم که عمده نیروی سپاه را نیروهای فربه شده از رانت خواری و چپاول اموال عمومی تشکیل می دهند که بیشک از هیچگونه انگیزه برای شرایط سخت برخوردار نیستند. در بدنه هم با توجه به ارتباط نیروهای سپاه با جامعه، و با توجه به انزجار عمومی از این نیرو، باید شاهد ریزش نیروهای بدنه آن و همچنین بسیج باشیم و اینکه دادستانی از رژیم هشدار داده که اگر نیروهای داخلی از نظام حفاظت نکنند ، رژیم رو به مزدوران خارجی خواهد آورد، دلالت بر همین امر دارد.بعد اجتماعی
در درون جامعه با ا نزوای بیش از پیش سپاه بعد از لیست گذاری با توجه به موقعیت اقتصادی رژیم و انزوای بین المللی، باید انتظار داشت که مقاومت مردمی در درون جامعه در برابر رژیم ابعاد گسترده تری بخود گرفته که این در تحلیل نهایی راه به قیام عمومی برای سرنگونی این رژیم می برد. کشاندن مزدوران خارجی از حشد الشعبی عراق تا حزب الشیطان لبنان در واقع نوعی مقابله روانی با همین تأثیرگذاری اجتماعی قرار گرفتن در لیست تروریستی سپاه پاسداران ارزیابی می شود.
پاورقی ها:
۱- محمد سرافراز، رئیس سابق سازمان صداوسیما در ایران، می‌گوید در دوران ریاستش برنامه‌هایی برای مبارزه با فساد و رانت نهادهای حاکمیتی، از جمله سپاه را در این سازمان دنبال می‌کرده که همین باعث برخورد با او شده است. او سازمان اطلاعات سپاه و حسین طائب را به مداخله و در نهایت کارشکنی در مزایده آگهی‌های بازرگانی رادیو و تلویزیون متهم کرده است. او می‌گوید در حالی که صداوسیما می‌توانسته تا سه هزار میلیارد تومان از این بابت درآمد داشته باشد، تنها هزار میلیارد تومان درآمد داشت!. ۲- «اهلیت» در فرهنگ دهخدا، صلاحیت و شایستگی و لیاقت معنی شده است اما چه کسی نمی داند که در رژیم سراپا بی صلاحیت آخوندی ، «اهلیت» جدا از مفاهیم و اشکال حقوقی آن، چیزی جز سرسپردگی به رژیم با توجه به دید و نظر امنیتی رژیم به تمامی مقولات بالاخص ورزش که با جوانان سر و کار دارد، نمی باشد.
