سه کشور اروپایی عضو برجام، این هفته پیشنویس قطعنامهای را به شورای حکام آژانس دادند که طی آن، «نگرانی شدید» خود را از تعلیق برخی بازرسیها از سوی ایران ابراز داشته و خواستار «از سرگیری فوری» تمامی برنامههای بازرسی مندرج در توافق برجام شدند.
ایران با توجه به عدم موافقت ایالات متحده با لغو تحریمهای اعمال شده علیه تهران از سال 2018، پس از خروج یک جانبه واشنگتن از برجام که علاوه بر آمریکا شامل ایران، بریتانیا، آلما، روسیه و چین میشود، روند بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی هستهای را از هفته گذشته، کاهش داد.
تهران پیش از اجرایی شدن این کاهش بازرسی، توافق فنی را با رافائل گروسی مدیر کل آژانس بینالمللی امضا کرد که اجازه ادامه برخی فعالیتها را برای مدت زمان حداکثر سه ماه میدهد.
علی ربیعی سخنگوی دولت حسن روحانی در نشست خبری سه شنبه 2 مارس گفت: «ما هم مانند بسیاری از ملتهای دیگر باور داریم که هیچ راهی جز دیپلماسی برای حل اختلاف جاری نیست»، تاکید کرد: «اما دیپلماسی نمیتواند بدون حسن نیت و نشان دادن صداقت آغاز شود.»
ربیعی با بیان اینکه امروز انتظار داریم اعضای شرکتکننده در برجام با دریافت این پیام، گام متقابلی برای اثبات حسن نیت بردارند، گفت: «در اینجا نمیتوانم از این هشدار صرف نظر کنم که اقدامی خلاف انتظار ما آثاری مخرب بر فرایندهای دیپلماتیک خواهد داشت و میتواند پنجرههای فرصت را به سرعت ببندد.»
به گفته منابع دیپلماتیک در پایتخت اتریش، پیشنویس قطعنامه اروپایی مورد حمایت ایالات متحده روز جمعه آینده به رای گذاشته خواهد شد، اما این پیشنویس، اجماع دیگر طرفهای برجام و در راس آنها روسیه و چین را تامین نمیکند.
میخائیل اولیانوف سفیر روسیه در توئیتی نوشت که مسکو در مورد قدامات اشتباه و غیرمسئولانهای که میتواند احتمال بازگشت کامل به برجام را در «آینده نزدیک» تضعیف کند، هشدار دادهاست.
ایران یکشنبه گذشته، پیشنهاد اروپا برای برگزاری جلسهای با مشارکت ایالات متحده برای بحث پیرامون راههای احیای برجام را رد کرد زیرا به باور ایران، زمان برای این کار «نامناسب» بود چرا که دولت جو بایدن رئیس جمهوری جدید آمریکا هنوزبه هیچ اقدامی در راستای لغو تحریمهای علیه تهران دست نزدهاست.
دولت بایدن قصد خود را برای بازگشت به برجام مشروط بر این که ایران ابتدا باید به احترام به تعهدات برجامیاش بازگردد، ابراز داشتهاست.
از سوی دیگر تهران تأکید دارد که اولویت با برداشته شدن تحریمها است و در این صورت قطعا به احترام کامل به تعهدات برجامی خود، باز خواهدگشت.