نیروهای اپوزیسیون سوریه در ریاض پایتخت عربستان سعودی در بیانیه پایانی خود بر ضرورت حل بحران سوریه از طریق سیاسی و بر اساس بیانیه ژنو و قطعنامه‌های سازمان ملل تأکید کردند.
در این اجلاس، بر تأسیس حکومتی دموکراتیک، غیرنظامی و فدرال تأکید شد. شرکت کنندگان در اجلاس، بر نظام سیاسی جدیدی توافق کردند که در آن هیچ جایی برای اسد و ارکان حاکمیت او وجود ندارد.
در این اجلاس، بر تأسیس حکومتی دموکراتیک، غیرنظامی و فدرال تأکید شد. شرکت کنندگان در اجلاس، بر نظام سیاسی جدیدی توافق کردند که در آن هیچ جایی برای اسد و ارکان حاکمیت او وجود ندارد.
اجلاس ریاض همچنین اعلام کرد که بر اساس بیانیه ژنو و تحت نظارت سازمان ملل و تضمینهای آن و در دوره‌ای مشخص، آماده شرکت در مذاکرات با نمایندگان رژیم اسد است. بر همین اساس، توافق شد که هیأتی از اپوزیسیون و نمایندگان رژیم اسد خلال ده روز اول ژانویه با یکدیگر مذاکره کنند، اما رژیم اسد هر گونه مذاکره با اپوزیسیون را رد کرد.
در بیانیه ژنو از رژیم اسد خواسته شده که پرتاب بشکه‌های انفجاری و اعدامها را متوقف کند. تمامی زندانیان را آزاد کند. محاصره را از روی شهرها بردارد و اجازه ورود کمکهای انسانی را به تمامی شهرها بدهد. از روسیه نیز خواسته شده است که بمباران مناطق اپوزیسیون و غیرنظامیان را متوقف کند.
اپوزیسیون سوریه در ریاض با انتخاب 32 عضو اقدام به تشکیل هیأت عالی برای شرکت در مذاکرات کرد. در این هیأت 10 نماینده از گروه‌های مسلح، 9 عضو از ائتلاف، 5 عضو از هیأت هماهنگی و 8 شخصیت مستقل حضور دارند. تا قبل از اعلام نتیجه اجلاس ریاض کمتر کسی تصور می‌کرد که چنین نتیجه‌یی بتواند حاصل شود.
دکتر نذیر الحکیم، عضو هیأت سیاسی و سفیر ائتلاف مخالفان سوری در ترکیه در مورد اهمیت نتایج این اجلاس گفت: «کنفرانس ریاض سه هدف اساسی را دنبال کرد. نخست این‌که نشان داد مخالفان سوری قادر به گفتگو، برقراری اتحاد و رفع اختلاف‌ها هستند. هدف دوم کنفرانس این است که طرفهای سیاسی اپوزیسیون سوریه به یک اساسنامه تکامل یافته به‌عنوان زیربنای مذاکره با رژیم اسد دست یابند. و سومین هدف کنفرانس، تشکیل یک هیأت مذاکره‌کننده است که همه مخالفان سوری را نمایندگی کند».
محقق شدن این توافق، واکنش‌های متفاوتی را به‌دنبال داشت. مشخصاً کشورهایی مثل عربستان، ترکیه و قطر و آمریکا ابراز خشنودی کردند. پادشاه عربستان با شرکت در جمع هیأت منتخب مردم سوریه و گفت و شنود مستقیم با آنها استقبال دولت عربستان از تشکیل این هیأت را اعلام کرد. اما رژیم آخوندی آشکارا ابراز نارضایتی و حتی سوز و گداز کرد. چرا که روی عملی نشدن آن سرمایه‌گذاری کرده و از قبل تبلیغات زیادی در مورد بی‌نتیجه بودن این اجلاس به راه انداخته بود.
اما علاوه بر اهداف فوق، مهمترین نتیجه این اجلاس را باید در نقشی که در مقابل سیاستهای مماشاتگرانه ایفا می‌کند دید. طی حدود 5سال جنگ میان مردم سوریه با رژیم بشار اسد و رژیم آخوندی، مهمترین مانع بر سر راه حمایتهای بین‌المللی از اپوزیسیون سوریه، تشتت و تعدد گروهها و جریانهای اپوزیسیون بود. چیزی که به رژیم آخوندی هم امکان داد که روی اختلافات سرمایه‌گذاری کند و آنها را رودرروی هم قرار دهد. همین وضعیت باعث شده بود که در اذهان بین‌المللی، گروه‌های مبارز به معتدل و غیرمعتدل دسته‌بندی شوند و قدرتهای جهان درگیر این نگرانی باشند که ممکن است کمکهای نظامی به دست گروه‌های غیرمعتدل برسد. این نگرانی زمینه لازم را برای غلبه سیاستهای مماشاتگرانه با رژیم آخوندی و دیکتاتور سوریه فراهم کرده بود. اکنون اعلام تشکیل یک هیأت واحد 32نفره شامل همه گروهها به‌عنوان نماینده مردم سوریه می‌تواند بر روی همه این نگرانی‌ها و پیامدهای ناشی از آن تا حد زیادی قلم بطلان بکشد و امکان محدود کردن سیاستهای مماشاتگرانه را فراهم سازد.
بنابراین طبیعی است که رژیم آخوندی با بغض و کینه نسبت به این اجلاس که رژیم ایران را به‌عنوان اشغالگر و دشمن مردم سوریه معرفی کرده‌اند، برخورد کند و بگوید آنها نماینده مردم سوریه نیستند، اما معلوم نیست چه کسی به رژیم آخوندی و مهره‌اش امیرعبداللهیان این اجازه را داده که بگوید اجازه نمی‌دهیم در سوریه چنین و چنان شود. جالب این‌جاست که این ادعا در شرایطی است که از مدتی پیش جز تابوت کشته‌هایش دستاورد دیگری در سوریه ندارد. اما انقلاب سوریه راه خود را می‌رود. عبدالباسط الصیدا رئیس سابق شورای ملی سوریه و عضو ائـتلاف ملی سوریه در این مورد به تلویزیون الجزیره گفت:
«در این اجلاس تمامی شرکت کنندگان اعلام کردند که اساس تروریسم در منطقه تنها در سوریه نیست بلکه در رژیم اسد و هم‌پیمانان رژیم اسد به‌ویژه رژیم ایران نمایندگی می‌شود که با سوء‌استفاده از مذهب در منطقه دخالت می‌کند» (الجزیره ـ 19 آذر 94).
او در ارتباط با آمادگی هیأت اپوزیسیون سوریه برای شروع مذاکرات با رژیم اسد گفت: «ما همیشه آماده بوده‌ایم، ولی رژیم اسد این آمادگی را ندارد و حتی در حال حاضر عقیده ندارد که در سوریه مشکلی وجود دارد و تلاش می‌کند که مشکل را با شیوه نظامی حل کند و تمامی نیروهای نظامی از حزب‌الله تا گروه‌های عراقی و سپاه پاسداران رژیم ایران را در این مسیر به‌کار گرفته و هم‌اکنون نیز به روسیه پناه برده است.
ولی اپوزیسیون سوریه عقیده دارد که بشار اسد مسؤل تمامی این فجایع است و نمی‌تواند بخشی از راه‌حل باشد چه در مرحله انتقالی و چه بعد از آن و در بیانیه پایانی به‌وضوح به این مسأله اشاره شده است».
بر اساس همین نتیجه است که وزیر خارجه عربستان، بلافاصله پس از پایان اجلاس اپوزیسیون سوریه در کنفرانس مطبوعاتی با قاطعیت بر وجود دو راه‌حل پیش پای دیکتاتور سوریه تأکید کرد: یا کنار رفتن بر اساس مذاکرات یا ساقط شدن با جنگ به دست ارتش آزاد سوریه. او اضافه کرد که مردم سوریه اسد را در حاکمیت نمی‌خواهند.
به این ترتیب کنفرانس ریاض و نتایج آن، یک گام دیگر در جهت تحمیل جام برشام بر رژیم ولایت‌فقیه است.
