سخن روز
به نظر می‌رسد تحولات مربوط به برجام، با سفر ماکرون به آمریکا و مذاکراتش با رئیس‌جمهور و مقامات این کشور، شتاب بیشتری پیدا کرده است. چند خبر زیر نقداً نشان‌دهندهٴ فضای گفتگوها است:
به گزارش خبرگزاری رویتر (۲۴آوریل، ۴اردیبهشت) دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز سه‌شنبه گفت او و امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه، به‌زودی به توافقی برای توافق هسته‌یی ایران خواهند رسید. ترامپ افزود: "ما حداقل می‌توانیم به سرعت بین خودمان به توافقی دست‌یابیم. من فکر می‌کنم ما تقریباً به درک مشترکی از یکدیگر نزدیک شده‌ایم".
ماکرون هم گفت: " آن‌چه می‌توانم بگویم این است که ما یک بحث بسیار صریح داشتیم". و رویتر نتیجه گرفت که دو طرف بر سر مواضع خودشان ایستاده‌اند. از سوی دیگر نیویورک پست(۲۴اوریل) نوشت: «ترامپ باید برای ماکرون روشن سازد که اگر تحریمهای آمریکا برگردد بخشی از یک استراتژی فشار حداکثری بر روی رژیم ایران خواهد بود به حدی که آن‌را زیرورو کند. این فشارها به‌طور کامل اجرا خواهند شد. در این صورت اروپا می‌تواند یکی از این دو را انتخاب کند: تجارت با ایران یا تجارت با آمریکا. اما ما می‌دانیم آنها چه انتخابی خواهند کرد».
اما ببینیم هر کدام از دو طرف بالاخره چه خطی را دنبال می‌کنند؟
ماکرون در کنفرانس مطبوعاتی مشترک دوم که سه‌شنبه ۲۴آوریل با ترامپ داشت، گفت: ما نیاز داریم که ۴موضوع را دنبال کنیم:
اول این‌که هر گونه فعالیت اتمی ایران را تا ۲۰۲۵ بلوکه کنیم این به یمن برجام میسر شده است.
دوم این‌که مطمئن شویم که در درازمدت هیچ فعالیت اتمی ایران نداشته نباشد.
سومین موضوع بنیادین این است که بتوان فعالیتهای بالستیک ایران در منطقه را متوقف کنیم.
چهارم این‌که شرایطی ایجاد شود که نفوذ ایران در منطقه، در یمن، در سوریه، در عراق و در لبنان مهار شود.
دونالد ترامپ بدون اشاره به آینده حضور آمریکا در برجام گفت: "خواهیم دید آیا یک توافق جدید مبتنی بر اصول محکم امکان‌پذیر خواهد بود یا نه؟ چرا که این توافق (برجام) بر پایه‌های پوسیده‌‌یی استوار شده است، توافق بدی است، در حال فروپاشی است و نباید هیچ‌وقت صورت می‌گرفت. ولی می‌گویم اگر ایران به هر نحوی ما را تهدید کند، آن‌گاه آنها هزینه‌‌یی را پرداخت خواهند کرد که تاکنون کمتر کشوری با آن مواجه شده باشد".
ترامپ گفته که به‌زودی با ماکرون به توافقی خواهیم رسید. بنابراین توافق قطعی است، اما باید دید که کدام طرف به طرف دیگر متمایل شده یا این‌که به راه میانه‌‌یی دست پیدا کرده‌اند یا نه؟
در این میان اما هیچ‌کدام از ۲راه‌حلی که در واشینگتن مطرح است، دلخواه رژیم نیست. معنای تهدیدهای آمریکا برای رژیم بسیار روشن است: لغو برجام و پیامدهای آن و تحریمهای خفه‌کننده...
رئیس‌جمهور فرانسه هم به‌نمایندگی از اروپا، طرحی ارائه داده که این طرح هم برای رژیم بسیار دردناک و حتی مرگبار است. چرا که حرفش مهار است و مواردش همان است که در بالا اشاره شد و اگر رژیم بخواهد این شرط‌ها را بپذیرد، معنایش زهر خوردن است. و اگر رژیم می‌خواست بپذیرد، بهتر بود این کار را در سفر لودریان می‌کرد تا لااقل دست اروپا را در برابر آمریکا پر کند، اما واقعیت این است که پذیرش چنین خواسته‌هایی فوق‌العاده برای رژیم سخت است. بنابراین واقعاً رژیم در انتخاب بین بد و بدتر گیر کرده است و در این شرایط هم می‌بینیم که دو باند رژیم مواضعی با زاویهٔ ۱۸۰درجه‌یی نشان می‌دهند. مثلاًً همین امروز ۲تن از نمایندگان باند خامنه‌ای در مجلس در تذکری به روحانی گفتند: علت عقب‌نشینی مکرر جنابعالی در برابر بیگانگان و از سوی دیگر توهین و تحقیر نهادهای انقلابی و نظارتی کشور چیست؟
و شدیدتر از آن کیهان خامنه‌ای روز ۵اردیبهشت نوشته است: متأسفانه آقای ظریف در موضعی منفعلانه اظهاراتی خلاف منافع ملی بیان کرد. اظهاراتی که هیچ رنگ‌وبویی از ابتدائیات رفتار دیپلوماتیک نیز در آن دیده نمی‌شود.
کیهان خامنه‌ای در همین مقاله در پاسخ به ظریف که گفته بود «باید به‌دنبال منطقهیی قدرتمند باشیم، نه دنبال قدرتمندترین بودن در این منطقه» با عنوان « آقای ظریف دیپلومات باشید، انقلابی پیش‌کش!» نوشت:
ایده «منطقه قدرتمند به جای قدرت منطقهیی» در حقیقت همان برجام منطقهیی و به عبارتی برجام ۲ و ۳ و... است... در حقیقت بر لزوم کوتاه‌آمدن از سیاستهای انقلابی ایران در منطقه، کاهش حمایت از متحدان استراتژیک منطقهیی و گفتگوی بی‌پشتوانه با کشورهای مرتجع منطقه تأکید دارد».
اما این‌که رژیم در بین این ۲قطب چه تصمیمی خواهد گرفت، به نظر می‌رسد هنوز تصمیم قطعی نگرفته است. کما این‌که سکوت ۶ماهه خامنه‌ای در مورد برجام هم‌چنان ادامه دارد، اما به هر حال این جواب هر چه باشد طی ۳هفته آینده روشن خواهد شد و خواه ناخواه انتخابی بین بد و بدتر خواهد بود.
