حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در روز جمعه ۲۳ مهر (۱۵ اکتبر) در تماس تلفنی با همتای چینی خود در مورد عملیاتی ساختن قرارداد ۲۵ ساله، تحویل واکسن چینی و همچنین درباره آخرین وضعیت برجام گفت‌وگو کرد.
وزیر خارجه ایران در این تماس تلفنی ضمن انتقاد از “بی‌عملی سه کشور اروپایی” برجام (فرانسه، آلمان و بریتانیا) به همتای چینی خود گفت که ایران خواستار رفع تحریم‌های “غیرقانونی و یکجانبه” آمریکاست.
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین ضمن استقبال از آغاز گفت‌وگوهای ایران با طرف اروپایی خاطرنشان کرد کشورش بر ضرورت بازگشت کامل همه طرف‌ها به تعهدات برجامی تاکید می‌کند.
وزیر امور خارجه چین همچنین افزود پکن برای عملیاتی کردن سند همکاری ۲۵ ساله آماده است.
تماشای ویدیو ۰۵:۲۵
انتخاب رئیسی چه تأثیری بر مناسبات ایران و اروپا می‌گذارد؟
جمهوری اسلامی ایران پس از روی کارآمدن ابراهیم رئیسی بر سیاست “آسیامحور” ایران تاکید کرده و به چین نزدیک‌تر شده است.
در آخرین نشست سازمان همکاری شانگهای در دوشنبه پایتخت تاجیکستان جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو رسمی این نهاد منطقه‌ای پذیرفته شد.
متن سند ۲۵ ساله ایران منتشر نشده است
متن کامل سند همکاری ایران و چین هیچ وقت منتشر نشده است. مذاکرات بر سر این قرارداد پشت درهای بسته انجام گرفته اما برخی از مقامات جمهوری اسلامی ایران اذعان کردند که این سند را خوانده‌اند.
سابقه مذاکره درباره این سند راهبردی به دولت دوم محمود احمدی‌نژاد می‌رسد. خود محمود احمدی‌نژاد بعد از مطرح شدن دوباره این سند اخیرا گفت: «هر قراردادی که مخفیانه و بدون در نظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرف‌های خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت».
هنوز مشخص نیست که جزئیات توافق‌نامه همکاری جامع ۲۵ ساله میان چین و ایران چه زمانی منتشر خواهد شد و به اطلاع عموم خواهد رسید.
سکوت ایران در برابر سرکوب اویغورها
رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران پیش از امضای این قرارداد از سیاست‌های “سرکوب مسلمانان در چین” انتقاد می‌کردند. اما پس از امضا این قرارداد مقامات جمهوری اسلامی درباره سرکوب مسلمانان اویغور بیشتر سکوت اختیار کرده‌اند و حتی در تلاش‌اند سیاست‌های چین در قبال اویغورها را توجیه کنند.
محمدرضا کشاورززاده، سفیر “فوق‌العاده و تام‌الاختیار” ایران در چین، چند روز پس از امضای قرارداد همکاری راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین، با انکار گزارش‌های مربوط به “نسل‌کشی” مسلمانان ایغور توسط دولت چین، گفته است اقدامات دولت چین باعث شده مسلمانان این منطقه “از زندگی بهتری برخوردار” شوند.
سفیر ایران گفته است مسلمانان در چین مورد آزار قرار نمی‌گیرند.
در پی این اظهارات، رسانه‌های چینی از سخنان تمجیدآمیز سفیر ایران و همچنین سفر او به ایالت “سین‌کیانگ” تقدیر کردند. روزنامه‌های چین نوشتند “دوستان ایرانی واقعیات سین‌کیانگ را به جهان نشان دادند”.
