۱۳۹۸ مهر ۴, پنجشنبه

سومین گزارش هشدار‌دهنده اقلیم‌شناسان جهان: لحظه انتخاب برای جلوگیری از فاجعه اقلیمی فرا‌ رسیده‌ است

“گروه کارشناسان میان‌دولتی تغییرات اقلیمی”* در تازه‌ترین گزارش خود در مورد پیامدهای تغییرات اقلیمی دراقیانوس‌ها، یخچال‌های طبیعی و قطب‌های دوگانه زمین که روز چهارشنبه ۳ مهر/ ٢۵ سپتامبر منتشر شد، به همه جهان هشدار داده است.
این گروه که مهم‌ترین مرجع بین‌المللی در مورد تغییرات اقلیمی است، با صراحتی بی‌مانند اعلام می کند که «باید هرچه سریع‌تر علیه افزایش انتشار گاز دی‌اکسید کربن اقدام کنید، وگرنه دیر خواهد شد و با بالا آمدن آب دریاها، شهرهای بسیاری زیر آب خواهند رفت، رودخانه‌های زیادی خشک خواهند شد، تعادل زیست-حیاتی دریاها و اقیانوس‌ها دچار تخریب جدی شده و بسیاری از جانوران کف دریاها از بین خواهند رفت».

این گزارش که حاصل کار بیش از ١٠٠ کارشناس معتبر جهانی در زمینه تغییرات اقلیمی سازمان ملل است و بر پایه ٧٠٠٠ گزارش علمی تهیه شده است، چند روز پس از تظاهرات میلیونی جوانان در نقاط مختلف جهان که خواهان اقدام فوری و عاجل رهبران سیاسی جهان برای مبارزه با گرمایش زمین شده‌اند، منتشر می‌شود.


در این گزارش به صراحت تأکید شده است که اگر افزایش انتشار دی‌اکسید کربن همچنان و بر اساس روند کنونی ادامه یابد، موجب عدم تعادل بسیار عمیق و گسترده در اقیانوس‌ها و سردترین مناطقِ زمین مانند یخچال‌های طبیعی در قطب‌ها، یخچال‌های طبیعی درکوهستان‌ها شده و هیچکس از نتایج ناگوار این تغییرات در امان نخواهد بود.

“مایکل مردیت”، اقیانوس‌ شناس در انستیتوی قطب جنوب بریتانیا و یکی از نویسندگان گزارش حاضر، به رویترز گفته است: «همه افراد در سراسر جهان تحت تأثیر تغییراتی قرار خواهند گرفت که ما مشاهده کرده‌ایم». با این وجود او می‌گوید «خطوط اساسی این گزارش، نشانگر این موضوع است که ما هنوز حق انتخاب داریم و آینده در این زمینه هنوز در لوح مرمر نقش نبسته است».

رویترز می‌نویسد این گزارش پس از بیش از ٢٧ ساعت رایزنی میان محققان “گروه کارشناسان میان‌دولتی تغییرات اقلیمی”* و “دانشمندان اقلیم شناس جهان” که با ابتکارپرنس موناکو در این کشور به گردهم آمده بودند، نهایی شد. این گزارش همچنین نتیجه دو سال کار مداوم این گروه وابسته به سازمان ملل است.

در گزارش “گروه کارشناسان میان‌دولتی تغییرات اقلیمی” که چهارشنبه ٢۵ سپتامبر منتشر شد، آمده است: گرم شدن اقیانوس‌ها و تسریع در ذوب شدن یخچال‌ها در گرینلند و قطب جنوب و یخچال‌های طبیعی در کوه‌ها، به بیش از ١٫٣ میلیارد نفر از مردم کره زمین که در مناطق کوهستانی و مناطق نزدیک سطح دریا زندگی می‌کنند، صدمه خواهد زد.
این دانشمندان بر این باورند که سطح دریاها تا سال ٢١٠٠ می‌تواند یک متر افزایش یابد. این میزان افزایش ١٠ برابر بیشتر از افزایش سطح آب دریاها در قرن بیستم بوده است. آنان می‌گویند که اگر انتشار گاز دی اکسید کربن ادامه یابد، همانگونه که افزایش سطح آب دریاها در سال گذشته رکورد زده است، باید انتظار داشت که در افق سال ٢٣٠٠ میلادی، سطح آب دریاها و اقیانوس ها در محدوده وحشتناک ۵ متر، افزایش یابد.

در این گزارش می‌خوانیم « یخچال‌های طبیعی هیمالیا که ١٠ رودخانه بزرگ، از جمله گنگ و یانگ تسه را تغذیه می‌کنند، می‌توانند به نحو غیرقابل انتظاری ذوب شده و در نتیجه تأمین آب شیرین بخش بزرگی از آسیا را مختل کند…
ذوب شدن لایه‌های یخ در سیبری یا آلاسکا می‌تواند در همین حال مقادیر زیادی گازهای گلخانه‌ای دیگر را آزاد کنند که به نوبه خود باعث تسریع در گرمایش زمین و آغاز یک دور باطل اقلیمی در جهان خواهند شد».

دراین گزارش همچنین آمده است که اقیانوس‌ها نقش بسیار مهمی با جذب دی اکسید کربن در تنظیم و تعادل زیست محیطی کره زمین بازی می‌کنند، اما افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای موجب گرم شدن آنها و درنتیجه باعث اسیدی‌تر شدن آب آنها می‌شود. این مسئله موجب اوج‌گیری بسیار شدید «امواج گرم اقیانوس» می‌شود. این پدیده نه تنها باعث تخریب فضای زیست-محیطی اقیانوس‌ها می‌شود، بلکه جریان‌های آب در اقیانوس‌ها را مختل کرده و این مسئله به نوبه خود پیدایش پدیده‌های آب و هوایی بسیار شدید را بر روی خشکی ایجاد می‌کند.

از نظر نویسندگان این گزارش، تکامل اقیانوس‌ها آنقدر آهسته صورت می‌گیرد که به سهولت متوجه آن نمی‌شویم؛ اما برخی از این تغییرات به ناگهان در قرن‌های آینده شدت خواهد گرفت و در آن هنگام اگر حتی تلاش نمائیم که انتشار گازهای گلخانه‌ای را به شدت کاهش دهیم، این کاهش دردی را دوا نخواهد کرد؛ در همین حال با افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای که موجب گرمایش بیشتر زمین می‌شود، مخاطرات وابسته به آن با سرعت بسیار بیشتری افزایش خواهد یافت به نحوی که جوامع بشری در آن زمان قادر نخواهند بود به آنها عکس‌العمل مناسب نشان دهند.
اولین قربانیان این تغییرات، جوامع فقیرتر و آسیب‌پذیرتر خواهند بود.

در این رابطه، “ماتیاس گارشاگن” یکی دیگر از نویسندگان این گزارش و رئیس بخش جغرافیای انسانی در “دانشگاه LMU” مونیخ می‌گوید که در یک سناریوی انتشار زیاد گازهای گلخانه‌ای‌، احتمال یک انتخاب منطقی در برخورد با رویدادهای اقلیمی آینده بسیار ضعیف می‌شود. او تأکید می کند «تغییرات و تحولات در سیسم اقلیمی، در دوران اخیر به نحوی بوده که هیچگاه در گذشته وجود نداشته است».

گزارش تازه “گروه کارشناسان میان‌دولتی تغییرات اقلیمی” دو روز پس از برگزاری “اجلاس اقلیمی سازمان ملل” در نیویورک منتشر می‌شود. اجلاسی که منجر به پیشرفت واقعی و ملموس در زمینه مبارزه با گرمایش زمین نشده است.

سومین گزارش اقلیم شناسان برجسته جهان همچنین بر اختلاف نگرش بسیار عمیق و نگران‌کننده میان دانشمندان و اقلیم شناسان جهان، با سیاست‌های در پیش گرفته از سوی اکثریت رهبران سیاسی در جهان تأکید می کند.

“نریلی ابرام” دیرینه شناس اقلیمی در دانشگاه ملی استرالیا و یکی دیگر از نویسندگان این گزارش می‌گوید «اگر ما نتوانیم اقدام گسترده و همه‌جانبه‌ای را آغاز کنیم که بتواند میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را به نحو مطلوب کاهش دهد، باید عواقب نگران‌کننده آن را تحمل کنیم. او تأکید می کند که «ما به لحظه‌ای رسیده ایم که باید انتخاب کنیم».