سایت بی بی سی(فارسی) ۷/۱۲/۹۶ : « جنگ داخلی سوریه، تقریبا هفت ساله شده است. اعتراضهای خیابانی در زمستان ۱۳۸۹، به سرعت تبدیل به یک جنگ داخلی تمام عیار شد. و ایران، از همان آغاز برای حمایت از حکومت بشار اسد کمکهای تسلیحاتی را آغاز کرد. تا جایی که در نیمه اول سال ۱۳۹۰، اتحادیه اروپا سه عضو ارشد سپاه پاسداران و نیروی قدس سپاه را به دلیل"تامین تجهیزات و پشتیبانی از سرکوب معترضان در سوریه"تحریم کرد.
حمایتهای ایران با بالا گرفتن جنگ داخلی سوریه ابعاد گستردهتری یافت و از کمکهای تسلیحاتی و آنچه مقامهای ایران "کمکهای مستشاری" میخوانند به کمکهای مالی و تجاری رسید. فارغ از ابعاد سیاسی حمایت ایران از حکومت بشار اسد، این سوال مطرح است که حدود هفت سال دخالت تمام عیار ایران در جنگ داخلی سوریه، برای تهران چقدر خرج داشته است؟...
"برآوردها" از هزینه سالانه ایران در سوریه
-سازمان ملل: سالی ۶ میلیادر دلار (نصف یارانههای نقدی) شاید قابل اتکاترین رقم، برآورد دفتر نماینده سازمان ملل در امور سوریه، استفان دی میستورا باشد. جسی شاهین سخنگوی این دفتر گفته برآورد سازمان ملل این است که ایران به طور متوسط "سالی ۶ میلیارد دلار" (معادل ۲۲ هزار میلیارد تومان با نرخ دلار بانک مرکزی) در سوریه هزینه میکند.
-برآوردهای مستقل: ۱۴ تا ۱۵ میلیارد دلار در دو سال اول
یکی دیگر از عددهای مطرح شده، برآورد ندیم شهادی، استاد اقتصاد در دانشگاه تافتس در ماساچوست آمریکا است. آقای شهادی برآورد کرده است که ایران در سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳، یعنی زمانی که حکومت بشار اسد تقریبا تمام منابع درآمد خود را از دست داده بود، بین ۱۴ تا ۱۵ میلیارد دلار به سوریه کمک کرده است... اما برآورد آقای شهادی به عددی که سازمان ملل متحد اعلام کرده (سالی حدود ۶ میلیارد دلار) نزدیک است.
-برآورد اسرائیل: "میلیاردها دلار" سوریه، ۸۰۰ میلیون دلار حزب الله و۷۰ میلیون دلار حماس
در مورد هزینه نیروهایی که ایران به سوریه فرستاده است، پارسال نیویورک تایمز گزارشی منتشر کرد و به نقل از یکی از نیروهای افغان که از طریق سپاه فاطمیون به سوریه رفته بود، مبلغ دستمزد ماهانه این نیروها را ۸۰۰ دلار اعلام کرده بود. منابع دیگر هم مبلغهایی حدود این را تأیید میکنند. با این حساب اگر تعداد این نیروها آن طور که اسرائیل برآورد میکند، ۱۰ هزار نفر باشد، هزینه سالانه تنها پرداخت دستمزد آنها برای ایران حدود ۱۰۰ میلیون دلار خواهد بود، با این تاکید که این رقم تنها یک برآورد است.
-برآورد دولت باراک اوباما: "کوچک"
.... باراک اوباما در یک گفتوگوی تلویزیونی، گفت که "خطر ایران به خاطر پولدار بودنش نیست، بودجه سالانه دفاعی ایران حدود ۱۵ میلیارد دلار است، در حالی که بودجه دفاعی کشورهای خلیج فارس ۱۵۰ میلیارد دلار است."
خط اعتباری: حدود ۶ میلیارد دلار
واضحترین کمکی که ایران به حکومت سوریه کرده است، باز کردن خطوط اعتباری است. صندوق بینالمللی پول این اعتبارها را "تنها کمک مالی رسمی" به حکومت سوریه در فاصله سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ میلادی خوانده است. این صندوق مجموع کمکهای ایران در قالب خطوط اعتباری (Line Of Credit) را ۵ میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار اعلام کرده است که مطابق جدول زیر تخصیص داده شده است. سال تخصیص ارزش دلاری ۲۰۱۳ (۱۳۹۱) یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار ۲۰۱۴ (۱۳۹۲) ۳ میلیارد دلار ۲۰۱۵ (۱۳۹۳) ۹۷۰ میلیون دلار جمع: ۵ میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار... اما بعضی از منابع سوری، سقف اعتبارات ایران را ۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار اعلام کردهاند که به رقم بالا نزدیک است.
تجارت با کشور جنگزده: یک میلیارد و ۲۰۰ میلون دلار
ارزش کالاهایی که از سال ۱۳۹۰ تا هشت ماه اول ۱۳۹۶ از گمرک ایران به سوریه صادر شده است، به یک میلیارد و ۳۱۳ میلیون دلار میرسد. واردات ایران از سوریه هم در این مدت، حدود ۹۱ میلیون دلار ارزش داشته است. بنابراین تراز تجاری دو کشور در زمان جنگ، به منفی یک میلیارد و ۲۲۱ میلیون دلار میرسد. این رقم با فرض اینکه سوریه با صاردات کالا به ایران، بخشی کوچکی از واردات را جبران کرده باشد، میتواند به عنوان بدهی سوریه به ایران در نظر گرفته شده باشد. چرا که براساس برآوردهای صندوق بینالمللی پول، در این سالها سوریه "به هیچ عنوان" توان تسویه حسابهای بینالمللی خود را نداشته است.
هزینههای "غیر نظامی": ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، پارسال در اجلاسی در مورد جلب کمکهای بشردوستانه برای مردم سوریه که در لندن برگزار شد گفت که ارزش کمکهای بشر دوستانه ایران از آغاز جنگ،حدود ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلاربوده است. او گفت این پول ارزش کمکهای دارویی، تجهیزات پزشکی، خوراک و اقلام مصرفی دیگر است.
بازسازی عتبات عالیات: هزینه نامعلوم
ستاد بازسادی عتبات عالیات، همان طور که از نامش مشخص است، برای بازسازی مکانهای مقدس شیعیان در عراق تشکیل شده است. این سازمان ادعا میکند که بودجه دولتی ندارد و به گفته مسئولانش، بودجه خود را تنها از "کمکهای مردمی" و "کمک بعضی از شرکتهای خصوصی" تامین میکند. گرچه بعضی از مخالفان حکومت ایران میگویند این ستاد آشکارا از امکانات دولتی استفاده میکند. بانک جهانی در تازهترین برآوردش میگوید درآمد سوریه از نفت، در سال ۲۰۱۱ حدود ۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار بود، که در سال ۲۰۱۵ (حدود دوسال پیش) درآمشد به ۱۴۰ میلیون دلار در سال کاهش یافته است. بنابراین دولت سوریه حدود ۹۷ درصد درآمدش را از دست داده است. سوریه چطور بدهیهایش را به ایران پس میدهد؟
حجم بدهیهای سوریه غیر شفاف است، اما بدهکار بودن دمشق به تهران روشن است. مقامهای ایران، در سالهای اخیر، حضور در سوریه و کمک به حکومت بشار اسد را علاوه بر آنکه یک "سیاست درست خارجی و استراتژیک" ایران خواندهاند، اشارههایی هم به فرصتهای اقتصادی ایران در سوریه کردهاند. ایران هرگز شریک تجاری بزرگی برای سوریه نبوده است. حتی قبل از جنگ هم، ترکیه، اروپا، چین و روسیه شریکان تجاری عمده این کشور بودند. اما از سخنان مقامهای ایران بر میآید که آنها روی باز شدن بازار سوریه به روی کالاهای ایرانی حساب کردهاند....