۱۳۹۶ آذر ۱۲, یکشنبه

ایران و روسیه از هم دور میشوند


فارن افرز ۹/۹/۹۶ : « امروز، آخرین دور گفتگوهای صلح سوریه در ژنو به وساطت ملل متحد آغاز میشود..
گفتگوهای ژنو یك هفته پس از سری دیگری از گفتگوهای سوریه كه در سوشی بود صورت میگیرد. گردهمایی در 22 نوامبر كه شامل برخی از بازیگران باقیمانده در این درگیری یعنی ایران، تركیه و روسیه است قرار بود یك نقطه چرخش برای آینده سوریه باشد.
حداقل تهران امیدوار بود كه چنین باشد. بجای آن، این گفتگوها گسستهای بین دو حامی خارجی اسد یعنی ایران و روسیه و حتی اختلافات در داخل ایران بین دولت مدنی پرزیدنت حسن روحانی و رهبری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را برجسته كرد.
بطور خلاصه، سپاه پاسداران كه طی 7 سال گذشته یك حضور قوی در سوریه از طریق میلیشیاهای مختلف و عوامل سوری داشته دنبال حفظ دستآوردهایش در مقابل فشار اسرائیل، عربستان و آمریكاست. این موضع ممكن است سپاه را بزودی در اختلاف علنی با روسیه و دیگر بازیگران، منجمله روحانی قرار دهد كه می‌تواند بیش از سپاه پذیرای یك توافق سیاسی چندجانبه برای پایان دادن به جنگ سوریه باشد. بطور مشخص، سپاه پاسداران نه تنها دنبال تضمین نفوذ ایران در سوریه پس از جنگ است بلكه میخواهد میلیشیاهای سوری متحد خود را تبدیل به نیرویی نظامی-سیاسی نهادینه شده همانند خودش نماید تا بتواند همانند نقشی كه حزب‌الله در لبنان بازی میكند تبدیل به شریك محلی آن در سوریه شود. در سوشی، ایرانیها، روس‌ها و ترك‌ها ظاهراً روی یك امر كلیدی توافق كردند كه تمامی طرفها باید به تمامیت ارضی سوریه احترام بگذارند..
اما در تهران، تردیدهای زیادی حول اهداف روس‌ها و ترك‌ها در سوریه وجود دارد. بطور خاص ایرانیها نگران و متنفرند كه مسكو آزادانه با طرفهای مختلف زیادی در منطقه كار میكند.. طبعاً تهران نگران است كه توافقاتی بدون اطلاع و به ضررش در حال شكل‌گیری است.. بعنوان مثال، دو روز قبل از اجلاس سران در سوشی، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه یك دیدار 4 ساعته با اسد داشت كه به این شهر پرواز كرده بود تا با رهبر روسیه مشورت كند. گزارشات این دیدار در رسانه‌های ایرانی نشان میدهد كه تهران از قبل نسبت بدین دیدار مطلع نشده بود. اما این تصمیم پوتین برای بریف رئیس جمهور آمریكا دانلد ترامپ حول طرحهای مسكو درست قبل از اجلاس سران در سوشی بود كه بنظر میرسد واقعاً تهران را آزرد. ایرانیها این بریف را تلاش روسیه برای تسكین آمریكا دانستند كه بشدت مخالف هر گونه توافقی در سوریه است كه حضور ایران در این كشور را نهادینه كند. ایرانیها بدرستی نگرانند كه تسكین واشنگتن تنها به بهای نفوذ و منافع تهران در سوریه بعد از جنگ تمام میشود..
محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه، بیش از پیش در مورد اهدافش برای بالا كشیدن میلیشیاهای طرفدار ایران در سوریه صریح بوده است. بعنوان مثال در 23 نوامبر، جعفری گفت كه اسد میداند كه وی به “میلیشیاهای مردمی” “مدیون” است و میفهمد كه آنها برای بقای سیاسی وی حیاتی هستند. جعفری همچنین حدس زد كه اسد “البته [میلیشیاها] را نهادینه خواهد كرد تا آنها در قبال تهدیدات در آینده كارآیی داشته باشند”..
همچنین، تشدید لفاظی توسط سپاه صرفاً برای شنوندگان خارجی نیست. آینده میلیشیاهای طرفدار ایران در سوریه همچنین بخشی از بحثهای درونی رژیم در تهران است. روحانی بصورت علنی فاصله خود را از طرح سپاه برای نهادینه كردن میلیشیاهایش حفظ كرده است اما در عین حال بیش از اندازه نیز بدان انتقاد نمیكند. با اینحال، رسانه‌های تحت كنترل سپاه مستمراً میگویند كه دولت روحانی در قبال خواسته‌های غرب كه تهران میلیشیاها را رها یا لااقل خلع سلاح كند رویكردی منعطف دارد. برای سپاه این رویكرد جایی ندارد.. ناظران درون و بیرون ایران موضع تهاجمی فزاینده فرماندهان سپاه در قبال میلیشیاها را بدشگون خواهند یافت. اما در تهران سپاه در رابطه با سیاست سوریه دست بالا را دارد و به روشنی معتقد است كه یك نمونه موفق دارد: هر چه بیشتر شبه حزب‌الله را در هر كجا كه امكان آن هست، بوجود آورد..