دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا چهارشنبه ۳ ژوئیه از ایران خواست مراقب تهدیدهایش باشد و خطاب به این کشور گفت «تهدیدهایتان به گونهای شما را نیش خواهد زد که هیچ کس از قبل چنین نیشی نخورده است».
این سخنان ترامپ ساعاتی پس از آن مطرح شد که حسن روحانی رئیسجمهوری ایران تهدید کرد که از روز ۷ ژوئیه، ایران نسبت غنی سازی اورانیوم را از ۳٫۶۷ درصد تعیین شده در تواقف هستهای، بالاتر خواهد برد.
ترامپ در توئیتی که در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی توئیتر منتشر کرد نوشت: «ایران اکنون تهدیدی جدید صادر کرده است، روحانی میگوید اورانیوم را “به هر نسبتی که بخواهیم” عنی سازی خواهند کرد چنانچه نوافق هستهای جدیدی نباشد».
او ادامه داد: «مراقب تهدیدهاییتان باشید، ممکن است به گونهای شما را نیش بزند که پیشتر هیچ کسی نیش نخورده باشد».
تهدید روحانی
حسن روحانی رئیسجمهوری ایران چهارشنبه ۳ ژوئیه اعلام کرد کشورش پس از ۷ ژوئیه، نسبت غنی سازی اورانیوم را از ۳٫۶۷ درصد مشخص شده در توافق هستهای (برجام)، بالاتر خواهد برد.
این سخنان دو روز پس از آن ایراد میشود که ایران اعلام کرد، ذخایر اورانیوم غنی شدهاش از سقف ۳۰۰ کیلوگرم مشخص شده در برجام، بیشتر شده است.
روحانی در جلسه هیئت دولت گفت: «شما میگویید ایران تعهدات خود را از ۱۰۰درصد به ۹۸ درصد رسانده؛ خیلی خب، شما هم به ۹۸ درصد برسانید».
رئیسجمهوری ایران خطاب به غرب گفت: «انجام تعهدات شما که ۱۰ درصد هم نیست. شما عمل به تعهدات خود را به ۹۸ درصد برسانید؛ ما به همان ۱۰۰ درصد برمیگردیم».
روحانی با بیان اینکه اصلاً رویتان میشود به ما اعتراض کنید و ابراز تأسف کنید، اظهار داشت: «۱۶ تیر (۷ ژوئیه) سطح غنی سازی ما، دیگر۳٫۶۷ درصد نیست. به هر میزان که بخواهیم غنیسازی میکنیم».
او ادامه داد: «در زمینه راکتور اراک اگر به تمام تعهدات عمل نکنید، ما راکتور را به شرایط سابق برمیگردانیم».
روحانی گفت که ایران ظرف یک ساعت میتواند به تمام تعهدات خود برپایه توافق هستهای باز گردد.
این در حالی است که دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا چهارشنبه تصمیم ایران در افزایش ذخیره اورانیوم غنی شده خود بیش از سقف تعیین شده در توافق هستهای (برجام) را «گام بد» توصیف کرد.
وزرای امور خارجه آلمان، بریتانیا و فرانسه به همراه نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی نیز تاکید کردند که پایبندیشان به توافق هستهای به میزان پایبندی ایران به این توافق بستگی دارد.
گنگ شوانگ سخنگوی وزارت امور خارجه چین هم سهشنبه ۲ ژوئیه از تصمیم ایران برای افزایش ذخایر اورانیوم غنی سازی شده خود ابراز تاسف کرد اما در عین حال آمریکا را عامل اصلی این اتفاق دانست.
تعلیق تعهدات برجامی ایران
تا روز ۷ ژوئیه ضربالاجل تعیین شده از سوی ایران برای کشورهای اروپایی که میتواند باعث شود تهران اجرای دو تعهد مهمش را در زمینه بالا بردن نسبت غنی سازی اورانیوم و تولید آب سنگین، متوقف کند، به پایان میرسد. ایران از اروپا میخواهد ظرف این مدت، ساز و کار تبادل تجاری و بانکی با ایران را فعال کند.
این در حالی است که بنا بر اعلام ایران و تایید آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ذخیره اورانیوم غنی شده ایران روز دوشنبه ۱ ژوئیه از سقف ۳۰۰ کیلوگرم تعیین شده در توافق هستهای فراتر رفت.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران همچنین هشدار داد که کشورش بار دیگر غنی سازی اورانیوم با درصد بالا را به عنوان گام تعلیق تعهدات، آغاز خواهد کرد.
ایران ۱۷ ژوئن اعلام کرده بود تا ۱۰ روز دیگر ذخایرش از سقف ۳۰۰ کیلو گرم اورانیوم غنیسازی شده که در توافق هستهای (برجام) تعیین شده است، عبور خواهد کرد.
مطابق برجام ایران مجاز است تا سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم با خلوص کم در انبارهای خود نگهداری کند.
سازمان انرژی اتمی ایران ۱۵ مه اعلام کرده بود که این کشور توقف برخی تعهدات خود در چارچوب توافق اتمی (برجام) را برپایه دستور شورای عالی امنیت ملی آغاز کرد؛ اقدامی به که به گفته مقامهای ایرانی، به دلیل عدم استفاده ایران از امتیازهای برجام در پی تحریمهای آمریکا صورت میگیرد.
توافق هستهای که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هم نامیده میشود، سال ۲۰۱۵ میان ایران و گروه ۱+۵ متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه آلمان منعقد شده بود. برپایه این توافق، در برابر محدود شدن برنامه هستهای ایران، تحریمهای اعمال شده علیه این کشور لغو یا تعلیق شد.
اما دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا، این توافق را که در دوره ریاستجمهوری باراک اوباما منعقد شده بود، «بدترین توافق» میداند. از این رو ضمن اعلام خروج از توافق، دستور از سرگیری تحریمهای هستهای علیه ایران را صادر کرد.
دولت کنونی آمریکا بر تهران به منظور محدود کردن برنامههای هستهای و موشکیاش و تغییر سیاستهای منطقهای فشار میآورد و تحریمهایی اعمال کرده است.
اما در مقابل دیگر کشورهای طرف برجام، خواهان حفظ این توافق هستند. کشورهای اروپایی از تلاش برای دستیابی به سازوکاری برای ادامه مبادلات تجاری با ایران خبر داده بودند که تهران میگوید تا کنون این تلاشها جدی نبوده است.