هجدهمین روز تظاهرات خیابانی علیه جمهوری اسلامی در شامگاه دوشنبه، ۱۱ مهر ۱۴۰۱، نیز ادامه دارد. بر اساس ویدئوهای منتشر شده، دانشآموزان برخی مدارس دخترانه ایران، از جمله تهران، کرج و شیراز، با حضور در خیابانها حجاب از سر برداشتند و از مردم حاضر در صحنه دعوت کردند تا به آنها بپیوندند.
در یکی از این ویدئوها، که از سوی حساب توییتری «۱۵۰۰ تصویر» منتشر شده است، گروهی از دانشآموزان مدرسهای دخترانه در کرج دیده میشوند که، ضمن سر دادن شعار «نه روسری، نه تو سری»، یکی از مسئولان آموزشوپرورش را دوره میکنند و، با پرتاب بطری آب و اشیای دیگر، او را از مدرسه بیرون میاندازند.
در یکی دیگر از ویدئوهای منتشر شده در این حساب توییتری جمعیتی از دانشآموزان یک مدرسه دخترانه، که مکان آن مشخص نیست، در راهروی مدرسه جمع شدهاند، تصاویر روحالله خمینی و علی خامنهای را پاره میکنند و، همزمان با کشف حجاب، شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر میدهند.
شمار دیگری از ویدئوها و تصاویر منتشر شده در رسانههای اجتماعی نیز از تجمع دانشآموزان دیگر مدارس دخترانه ایران حکایت دارد که ضمن برداشتن مقنعههای خود شعارهایی علیه جمهوری اسلامی سر میدهند.
اعتراضات دانشآموزی پس از آن شدت گرفت که شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران با انتشار بیانیهای از معلمها و داند و به این واسطه اعتراض خود را به «بیعدالتیهای حاکمیت» نشان دهند.
این شورای صنفی همچنین در ساعات گذشته نیز اطلاعیههایی تکمیلی در این زمینه منتشر کرد. در اطلاعیه شماره ۱ شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران با خطاب قرار دادن «ارتش و نیروی انتظامی» از آنها خواسته شده تا از ورود «لباس شخصیهای بیهویت تمامیتخواه» به دانشگاهها جلوگیری کنند و اجازه ندهند تا «قدارهبندهای لباس شخصی به جان و مال مردم به ستوه آمده متعرض شوند.»
نویسندگان این اطلاعیه در فرازی از آن چنین آوردهاند:«شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران، از تمامی معلمان سراسر کشور میخواهد با پیوستن به اعتراضات حقطلبانه و آزادیخواهانه مردم این جنبش حقخواهی را همراهی کنند.»
با اینحال دومین اطلاعیه شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران خطاب به دانشآموزان نوشته شد. نخستین سطر این اطلاعیه با این عبارت آغاز میشود:«دانشآموزان عزیز، جوانان دهه هشتاد و نود، شجاعت شما ستودنی است. ما معلمان از شما درس شجاعت، زندگی و آزادگی میآموزیم.»
نویسندگان این اطلاعیه تجمعهای اعتراضی دانشآموزان را «مقاومت در برابر یکی از بیرحمترین دستگاههای سرکوب تاریخ معاصر خاورمیانه» توصیف کردند و تاکید کردند که مبارزه آنها نه تنها در تاریخ ایران بلکه در تاریخ منطقه خاورمیانه نیز ماندگار خواهد شد.
فرهنگیان ایران در فراز پایانی این بیانیه خطاب به دانشآموزان نوشتند که در مسیر مقاومتشان در برابر دستگاه سرکوب جمهوری اسلامی ایران دو مورد را مدنظر داشته باشند: نخست هماهنگی و همراهی با معلمان آزادیخواه و دوم توجه به این امر که جنبش فعلی مردم ایران در پی تحقق آزادی و برابری برای تمام زنها و مردان ایران است.
دومین اطلاعیه شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران با این عبارت به پایان می رسد:«سرود برابری را هر کجا که میتوانید همخوانی کرده و آن را تبدیل به سرود مقاومت و رهایی کنید.»
اما اعتراضات دانشآموزان مدارس ایران در روز دوشنبه محدود به مدارس دخترانه نبود و، بر اساس ویدئوهای منتشر شده، تعدادی از دانشآموزان مدارس پسرانه شهرهای مختلف ایران نیز، ضمن خودداری از حضور در کلاسهای درس، تجمعهایی اعتراضی در محیط مدرسه برپا کردند و علیه نظام جمهوری اسلامی و مقامهایش شعار سر دادند.
برگزاری مراسم خاکسپاری نیکا شاکری
خبرگزاری تسنیم با انتشار خبری کوتاه در روز دوشنبه از برگزاری مراسم خاکسپاری نیکا شاکری خبر داد. بهگزارش این خبرگزاری وابسته به نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی «مراسم تشییع مرحومه نیکا شاکری با حضور خانواده و اقوام در روستای حیاتالغیب بخش ویسیان» برگزار شد.
نیکا شاکری، دانشآموزی که در لحظه مرگ ۱۷ سال داشت، در جریان اعتراضهای روز ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ در بلوار کشاورز شهر تهران مفقود شد و نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ۱۱ روز پس از این تاریخ پیکر بیجان او را به خانوادهاش تحویل دادند. پیشر نهادهای امنیتی به خانواده شاکری قول داده بودند که آنها میتوانند پیکر فرزندشان را در آرامستانی واقع در شهر خرم آباد به خاک بسپارند، اما، بر اساس اظهارات خاله نیکا شاکری، وقتی دوستان و اعضای خانواده این نوجوان کشتهشده در آرامستان مورد نظر حاضر شدند، نیروهای امنیتی پیکر او را ربودند و به مکانی نامعلوم انتقال دادند؛ مکانی که چند ساعت بعد از طریق خبرگزاری تسنیم به اطلاع افکار عمومی رسید.
در پیوند با کشتهشدن و مراسم خاکسپاری نیکا شاکری، داریوش شاهونوند، دادستان استان لرستان، به خبرگزاری تسنیم چنین گفت:«نسل جوان و نوجوان نباید فریب رسانههای معاند و جوسازیهای آنان را بخورند، چرا که دشمنان و رسانههای معاند به دنبال حاشیهسازی و برهم زدن نظم و امنیت عمومی هستند و بر کسی پوشیده نیست که دلشان به حال این کشور نمیسوزد.»
همزمان با آغاز موج اخیر تظاهراتهای خیابانی علیه جمهوری اسلامی، موضوع حضور نوجوانها در این تظاهراتها به یکی از مهمترین مسائل روز تبدیل شد و مخالفان و موافقان حکومت ایران را به اظهارنظر در این مورد واداشت.
واکنشها به سرکوب کودکان و نوجوانان
انجمن حمایت از حقوق کودکان، قدیمیترین نهاد مروج پیماننامه جهانی حقوق کودکان در ایران، تا امروز دو بیانیه در این رابطه منتشر کرده است.
این سازمان مردم نهاد مدافع حقوق کودکان، نخستین بار با انتشار بیانیهای در روز ۲ مهر ماه نسبت به سرکوب کودکان و نوجوانان معترضی که در تظاهراتهای خیابانی علیه جمهوری اسلامی شرکت داشتند واکنش نشان داد. انجمن حمایت از حقوق کودکان در این بیانیه سه خواسته را مطرح کرد: «آزادی بیقیدوشرط کودکان و نوجوانان دستگیر شده»، خودداری از انتقال کودکان و نوجوانان به بازداشتگاهها و پرهیز از اعمال هرگونه خشونت علیه آنها.
در دومین بیانیه انجمن حمایت از حقوق کودکان، که روز ۱۱ مهرماه منتشر شد، این نهاد مدنی نسبت به استفاده از کودکان در امر سرکوب هشدار داد و این امر را «نقض آشکار حقوق کودکان» دانست.
از سوی دیگر بیش از ۸۰۰ تن از فعالان مدافع حقوق کودکان در ایران با انتشار بیانیهای در روز پنجشنبه، ۸ مهر ۱۴۰۱، نسبت به نقض حقوق کودکان بهوسیله نیروهای سرکوب وابسته به جمهوری اسلامی هشدار دادند.
امضاکنندگان این بیانیه در بخشی از آن چنین نوشتند:«این روزها در میان مردم خشمگین و دادخواهی که در اعتراض به کشته شدن مهسا امینی به خیابان آمدهاند، نوجوانان به جان آمدهای نیز هستند که به امید رقم زدن آیندهای روشن و عاری از بیعدالتی و جبر و سرکوب به اعتراضات پیوستهاند.»
این گروه از فعالان مدنی در عینحال سرکوب کودکان بهوسیله نیروهای انتظامی و امنیتی را محکوم کردند و در این مورد چنین نوشتند:«پاسخ هیچ معترضی، بهویژه معترض نوجوان، گلوله و جای او در زندان نیست.»
با اینوجود مقامهای جمهوری اسلامی و رسانههای مدافع وضع موجود در ایران در صدد توجیه سرکوب خونین کودکان و نوجوانان برآمدهاند. بهعنوان مثال روزنامه رسالت با انتشار یادداشتی در روز شنبه، ۹ مهرماه، نسل متولد دهه ۱۳۸۰ را نسلی «سنت گریز» و «جامعهستیز» خطاب کرد و نویسندهاش در بخشی از آن چنین نوشت:«این نسل بعضا هیجانطلب و بیاعصاب، اساسا قدرتستیز و تقدسستیز است. مادر را مقدس نمیداند و هر نوع احترام به پدر را پدرسالاری میشمارد. تکلیفش که با حاکمیت دیگر مشخص است.»
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، نیز بخشی از سخنان روز دوشنبهاش را به موضوع نوجوانانی اختصاص داد که در تظاهرات خیابانی اخیر علیه جمهوری اسلامی شرکت دارند و خواستار مجازات آنان شد. خامنهای در این سخنان گفت:«این کسانی که در خیابانها فساد و تخریب میکنند، همه یک حکم ندارند. برخی جوانان و نوجوانانیاند که بر اثر هیجان ناشی از تماشای یک برنامه اینترنتی به خیابان میآیند. چنین افرادی را میتوان با یک تنبیه متوجه کرد که اشتباه میکنند.»