سردار اسکندر مومنی، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران، می‌گوید ۷۰ درصد از زندانیان کشور در ارتباط با مواد مخدر دستگیر شده‌اند و باید در این زمینه تمهیدی اندیشید. او در حاشیه بازدید از یک مرکز نگهداری و درمان معتادان در تبریز یادآوری کرده که ۵۵ درصد طلاق‌های ثبت شده در کشور و اکثر سرقت‌ها نیز به اعتیاد ارتباط دارند.
مومنی از سازمان‌های مردم نهاد خواسته که دولت را در امر مبارزه با مواد مخدر یاری دهند و اضافه کرده که از هر طرح نوآورانه حمایت و استقبال می‌شود: «چرا که دولت به تنهایی نمی‌تواند این کار را انجام دهد و علاوه بر آن انجام خدمات درمانی را نیز بر عهده بگیرد.»
خبر رشد پنج درصدی گرایش به مواد مخدر در ایران در حالی اعلام می‌شود که برنامه ششم توسعه، كاهش ۲۵ درصدی اعتیاد در سطح کشور را دورنمایی پنج ساله قرار داده بود.
از تریاک تا گل
تریاک، شیره و مشتقات آن پرمصرف‌ترین مواد مخدر ایران معرفی می‌شوند. سعید صفاتیان، رئیس “کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد” در مجمع تشخیص، سهم تریاک در انواع مواد مصرفی را ۵۳ درصد اعلام کرده است. علف، ماری‌جوانا و گل پس از تریاک و شیره، شایع‌ترین مواد مخدر در ایران هستند. طبق آمار رسمی، ۶۷ درصد از معتادان به مواد مخدر در ایران تریاک و شیره، ۱۲ درصد علف، ماری‌جوانا و گل، ۱۱ درصد هروئین و کراک و ۸ درصد شیشه مصرف می‌کنند.
پرویز افشار، سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، می‌گوید حدود چهار میلیون نفر در کشور به صورت تفننی، مستمر یا اعتیادی، مواد مصرف می‌کنند. سازمان بهزیستی در تفکیک این رقم، یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر را مصرف‌کننده تفننی و بقیه را معتادانی می‌نامد که اگر یک روز مواد نداشته باشند دچار عوارض جسمی و روانی می‌شوند. کارشناسان اما شمار واقعی معتادان را بیشتر از آمار رسمی برآورد می‌کنند.
سازمان بهزیستی پیش‌تر اعلام کرده که ۱۰ درصد از معتادان کشور زن‌ها هستند. رسول خضری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز اذعان کرده که ۸۰ درصد دانشجویان درگیر اعتیاد، در دوره دانش آموزی مواد مخدر را امتحان کرده‌اند.
اعتیاد؛ مادر آسیب‌های اجتماعی
ستاد مبارزه با مواد مخدر می‌گوید بیش از ۲۲ درصد کارگران ایران از مواد مخدر استفاده می‌کنند و مصرف مواد در استان‌هایی که مشکلات اقتصادی و اجتماعی بیشتری دارند، بالاتر از میانگین کشوری است. هم‌چنین به گفته حمیدرضا صرامی، مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش این ستاد، سالانه هفت هزار و ۵۰۰ نوزاد معتاد در ایران متولد می‌شوند.
فقر و نابسامانی‌های اجتماعی و فقدان “احساس رضایت و خرسندی” به‌خصوص در میان جوانان و دسترسی آسان به مواد مخدر، از جمله دلایل گسترش اعتیاد در ایران عنوان می‌شوند.
افزایش مصرف مواد مخدر در ایران، بیانگر ناتوانی دولت در ریشه یابی مشکل و ناکامی طرح‌های ضربتی و کیفری است. تا سال ۱۳۹۶ و قبل از تغییر قانون مجازات قاچاق مواد مخدر، نزدیک ۷۰ درصد اعدام‌ها در ایران به جرایم مواد مخدر مربوط می‌شدند.
علاوه بر فقر و نابسامانی‌های اجتماعی، فراهم نبودن “احساس رضایت و خرسندی” به‌خصوص در میان جوانان و دسترسی آسان به مواد مخدر، از جمله دلایل گسترش اعتیاد در ایران عنوان می‌شوند.
